Limited şirket ortaklığından çıkma hakkı ve çıkma davası
Soner ALTAŞ / Bilim, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Başmüfettişi
Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra en çok müracaat edilecek hükümlerinin başında, limitet şirket ortaklığından çıkmaya dair olanının geleceği düşünülmektedir. Yeni TTK'ya göre limitet şirket sözleşmesi ile ortaklara şirketten çıkma hakkını tanınabilir ve bu hakkın kullanılması belirli şartlara bağlanabilir. Nitekim halihazırda yürürlükte bulunan 6762 sayılı eski TTK'da da "Şirket mukavelesiyle, ortaklara şirketten çıkma hakkı verilebileceği gibi bu hakkın kullanılması muayyen şartlara da tabi tutulabilir." hükmü yer almaktadır.
Dolayısıyla, limitet şirket sözleşmesine hüküm koymak suretiyle, ortaklara şirketten çıkma hakkı tanınabilir. Bu hak herhangi bir şarta bağlanmayacağı gibi belirli şartların varlığı halinde de öngörülebilir. Eğer şartsız olarak tanınmışsa, ortak herhangi bir sebep belirtmeksizin ve kendisinden herhangi bir koşulu yerine getirmesi istenmeksizin şirketten çıkma hakkını kullanır. Yok eğer şirket sözleşmesi ile bu hak bazı şartlara bağlanmış ise, bu durumda da, ortak şirket sözleşmesinde yazılı koşulların gerçekleşmesi üzerine ortaklıktan çıkma hakkını kullanır.
Hemen belirtelim ki, şirket sözleşmesinde bu konuda bir hükmün yer almaması halinde de ortak şirketten çıkma hakkını kullanabilir. Şirket sözleşmesinde ortaklıktan çıkma hususunun düzenlenmemiş olması, ortağın hiçbir surette şirketten çıkmayacağı manasına gelmez. Ancak, bu durumda ortağın mahkemeye başvurması ve çıkmanın haklı bir sebebe dayanması gerekir. Zira, yeni TTK'nın 638'inci maddesinin ikinci fıkrasında "Her ortak, haklı sebeplerin varlığında şirketten çıkmasına karar verilmesi için dava açabilir." denilmiştir. Dolayısıyla, aynen 6762 sayılı eski TTK'da olduğu gibi, yeni TTK'da da ortağa haklı sebeplerin varlığında, çıkma davası açabilme imkanı sağlanmıştır.
Bununla birlikte, eski TTK'da olduğu üzere yeni TTK'da da "haklı sebep"lerin nelerden ibaret olduğuna değinilmemiştir. Bu nedenle, çıkma isteğinde bulunan ortağın öne sürdüğü sebebin gerçekten var olup olmadığını yahut haklı olup olmadığını mahkeme kararlaştıracaktır.
Diğer yandan, yeni TTK'da çıkma davası açmış bir kişinin, yargılama süresince ortaklık haklarını kullanması ve borçlarını yerine getirmekle yükümlü olmasının konumuna uygun düşmeyeceği dikkate alınarak, mahkemeye bazı tedbirleri alma yetkisi verilmiştir. Bu çerçevede, mahkeme talep üzerine, dava süresince, davacının ortaklıktan doğan hak ve borçlarından bazılarının veya tümünün dondurulmasına veya davacı ortağın durumunun teminat altına alınması amacıyla diğer önlemlere karar verebilecektir.