Makarna sektörü ihracatta ivme kazanıyor
GAZİANTEP'TEN / Orhan KARADAĞ
Türkiye'nin 1000 büyük firması ve 1000 büyük ihracatçı listelerine giren Gaziantep firmaları arasında makarna üreticilerinin sayısı giderek artıyor. Bu gelişme aslında geçmişte basit bir ürün olarak görülen makarnanın ülkemize katma değer sağlayan önemli bir üretim ve ihracat kalemi haline gelmesine paralel olarak gerçekleşti.
Yakın geçmişe kadar ağırlıklı olarak çocukların sevdiği, bir ana yemek olmaktan çok ara öğünlerde tüketilen atıştırmalık yemek olarak görülen makarnanın; yapılan tanıtım çalışmaları, sadece makarna yemeklerinin satıldığı restoranların açılması ve halkımız tarafından sos yapımının benimsenmesi sonucunda tüketiminin artması sektörün kendini geliştirmesini sağladı. Bugün İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir gibi büyük şehirlerin yanı sıra ülkemizdeki makarna üretiminin yarısının gerçekleştirildiği Gaziantep'te de sadece makarna çeşitlerinin tüketicilere sunulduğu bir makarna restoranı var. Kurduğu restoranı 3 yıldan bu yana başarıyla işleten Beşler Makarna'nın yanı sıra Oba, Beslen, Tat, Mutlu, Doğa ve Öğün firmalarımız Türkiye sınırlarını aşarak dünyanın dört yanına makarna ve irmik satar hale geldiler. Türkiye'nin yıllık 1 milyon 200 bin ton olan makarna üretim kapasitesinin yaklaşık yarısı Gaziantep'te bulunuyor. Ancak sektörün genel kapasite kullanım oranı yüzde 60 seviyelerinde gerçekleşiyor. Bunun 450 bin tonu iç piyasa, 225 bin tonu ise ihracatta değerlendiriliyor. İhracat rakamlarına baktığımızda ise 2009 yılında yapılan 225 bin tonluk dış satımın ülke tarihinin en yüksek seviyesini oluşturduğunu görüyoruz. Bu ihracatın 123 ülkeye yapılıyor olması da ayrı bir başarı. Türkiye bu sayede İtalya'dan sonra makarna ihracatında dünyada 2. sırada yer almayı başardı. 2010 yılının Ocak-Eylül döneminde ise 221 bin ton ile 2009'un toplam ihracatı geçildi ve bir büyük başarıya daha imza atıldı.
Şehrimizden yapılan ihracatta ise 2009 yılı Ocak-Eylül döneminde 33,3 milyon dolar olan Gaziantep'ten GAİB kanalıyla yapılan makarna ihracatı bu yılın aynı döneminde 44,5 milyon dolar olarak gerçekleşti. 137,75 milyon dolarlık Türkiye Ocak-Eylül toplam ihracatının üçte birine tekabül eden bu rakamın aslında çok daha fazla olduğunu kesin olarak söyleyebiliriz. Çünkü Gaziantep'te üretildiği halde başka birliklerden ihracatı yapılan önemli oranda makarna olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla Gaziantepli makarna firmaları sektöründe söz sahibi konumundalar.
Dünyadaki en kaliteli makarnalık buğdayın ülkemizde Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yetiştiği, makarna firmalarımızın, sektörde 1 numara olan İtalya ile teknoloji ve makine parkı bakımından rahatlıkla rekabet edebilmeleri, sektörün gelişimini daha da sürdürebileceğinin kanıtıdır. Ancak burada, sektörün doğru şekilde desteklenmesi önem kazanmaktadır. Makarnalık buğdayda tohum ıslahının gerçekleştirilip çiftçilerin durum buğdayı, hatta organik buğday ekmeye teşvik edilmesi, zararlılarla doğru mücadelenin gerçekleştirilmesi ve TMO'nin son yıllarda olduğu gibi sanayicilere dünya fiyatları ile buğday temini konusunda yardımcı olması, AB'nin sektörü uyguladığı kotaların kaldırılması gibi teşvikler üretim ve ihracat rakamlarını daha da üst seviyelere çıkaracaktır. Aslında bu teşvikler aynı zamanda sektörün işbirliği yaptığı tarım kesiminin de katma değer üretmesini sağlayacaktır.
Son yıllarda ihracatta önemli bir ivme kazanan makarna sektörünün gelişimini sürdürebilmesi için TMO, Tarım Bakanlığı ve DTM tarafından uygulamaya konulacak teşvikler büyük önem arz ediyor.