Maraş, enerjiyi ortaklıkta buldu

Handan Sema CEYLAN

KAHRAMANMARAŞ - Kahramanmaraş, yeni yatırım heyecanını 'ortaklık'larda buldu. Sanayileşme sürecine tarım sanayinde Maryem, tekstilde Marteks ile adım atan Kahramanmaraş, olumsuz örneklerin deneyimlerini kenara bırakarak, 30 yıl sonra yeni ortaklıklarla sanayisini çeşitlendirmeye başladı. Türkiye iplik üretiminin yüzde 40'ını karşılayan kentte, geçtiğimiz yıl sanayicinin yönlendiği enerji sektörü ortaklıklarda ağırlığını sürdürürken, plastik yeni bir alan olarak ortaya çıkıyor.

İlk büyük ortaklığı enerji yatırımı için yapan ve Adıyaman-Kahramanmaraş Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi'ni (AKEDAŞ) kuran Maraşlı sanayici, bu yıl elektrik dağıtımını devralmış durumda. AKEDAŞ'ın ortakları arasında kent sanayisine damgasını vuran Arsan Tekstil AŞ, Nazar Tekstil AŞ, İskur Tekstil AŞ, Kurteks Tekstil AŞ ve Farsan AŞ yer alıyor. Enerji alanında bir ortaklık da hidroelektrik santral (HES) için bir araya gelen Mehmet Balduk, Alişan Arıkan ve Abdulkadir Kurtul tarafından kurulan Kale Enerji.

Öte yandan GAP'ta sulamanın damlama sistemi ile yapılacak olması ve alt yapı yatırımlarının artması başka bir ortaklığı daha doğurmuş durumda. Hidroplastik AŞ çatısı altında bir yatırım yapan Hanefi Öksüz, Abdulkadir Kurtul ve Mehmet Sezal, basınçlı damlama sulama sistemi üretimini de ilk defa Türkiye'ye kazandırmış durumda.

Üniversite sanayi işbirliğine ve Ar-Ge'ye örnek bir ortak yatırım da Ecodeck. Firma Akarca Mensucat AŞ ve Zekai Gümüşer'in bir araya gelmesi ile kurulmuş. Kentin geleneksel sektörü tekstilde de ortaklıklar var. Salim Zabun ve İskur Tekstil AŞ 'Modena Mensucat AŞ'yi, Kipaş Holding ve Şakir Büyükerzurumlu 'Erdim Tekstil AŞ'yi kurmuş durumda.

Kahramanmaraş sanayisi sadece ortaklıklarla da çeşitlenmiyor. Kentteki en kapsamlı yatırım Kipaş Holding'in 200 milyon euroya kuracağı kağıt fabrikası. Koruma tebliği ile rahat bir nefes alan iplik üreticileri ise büyük yatırımlara imza atıyor.

Kentin geleneksel sektörü var olan yatırımlarına yeni bir boyut katarak, openend ve ring yatırımlarına değil katma değeri daha yüksek olan kompakt yatırımlara yönlenmiş durumda. Ayrıca mevcut maden ve çelik mutfak eşyası yatırımlarının da kapasitesi artıyor. Yeni bir alan olarak da plastik sektörü gelişiyor.

İhracatta baş döndürücü artış

Krize rağmen yatırımda soluk kesmeyen Kahramanmaraş, ihracatını da baş döndürücü bir hızla artırıyor. Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası'nın verilerine göre 2011 yılının birinci ayında geçen yılın aynı dönemine göre ihracat yüzde 82.5 arttı. Şubat ayında ise artış hız kesmedi ve 2010 Şubat'ına göre neredeyse ikiye katlandı. Yüzde 85.5'lik bir yükseliş yaşandı.

2010 Şubat'ında 36.8 milyon dolar olan ihracat 68.3 milyon dolara çıktı. 2010 yılı sonu itibariyle ihracat kayıtlı mallar da dahil edildiğinde kentin ihracatı toplamda786 milyon dolar. Bunun 548 milyon doları direkt firmaların kendi adına yaptıkları ihracat. Geri kalan kısmı da ihraç kaydı ile satılanlar.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100'üncü yıl dönümü 2023 yılı için 3 milyar dolar ihracat hedefleyen Kahramanmaraş, bu artışlar neticesinde hedefini 5 milyar dolara çıkartmış durumda.

Kent küresel kriz sırasında da Türkiye ortalamasının üzerinde performans gösterdi. 2009 yılında bir önceki yıla göre Türkiye ihracatı yüzde 23 oranında azalırken, aynı dönemde Maraş'ta yüzde 11.5 artış yaşandı.

Geçtiğimiz yıl 2009 yılına göre Türkiye ihracatı bir toparlanmaya girerek, yüzde 11.3'lük artış gösterirken, aynı dönemde Kahramanmaraş'ın performansı yüzde 24.5 olarak gerçekleşti.

'Tomsuklu, OSB olsun' isteği

Kahramanmaraş'ta yatırım ve ihracat artışı sürerken, sanayinin en büyük sorunu genişleyecek, sanayi alanı üretilememesi.

Türkoğlu ilçesinde 800 dönümlük bir organize sanayi bölgesi (OSB) kurulmuş. Ancak şimdiden yatırım yapacak yer kalmadı. Kent sanayicisinin isteği Gaziantep ile Kahramanmaraş arasında yer alan Tomsuklu bölgesinin sanayi için tahsis edilmesi. Bu konuda gerekli başvurular yapılmış. 26 dönümlük bu Hazine arazisi 1968 yılından bu yana askeriyenin tatbikat yaptığı atış alanı. Ancak kısa bir süre önce orman arazisi statüsüne alınmış. Sanayici bölgenin şehre ve yola çok yakın olduğunu, artık tatbikat alanı olarak kullanılmasının zor olduğunu belirtiyor.

Ayrıca bölgenin orman arazisi statüsünde olmadığını da kaydeden sanayici, Maraş'a sanayi alanı üretilmezse, yatırım hamlesinin yarım kalacağı endişesini yaşıyor.

DÜNYA Gazetesi Anadolu'nun sesi olmaya projesi "Üreten Kentler Anlatıyor"la devam ediyor. Türkiye'nin 10 ilinde yapılan incelemeler ardından Kahramanmaraş'ta krizin atlatılmasının ardından yeniden incelemelerde bulunan DÜNYA ekibi, Kahramanmaraş'ın yeni Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kemal Karaküçük ile de bir araya geldiler.

Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası'nın ev sahipliğinde ve DÜNYA Gazetesi Kahramanmaraş Temsilcisi Ali Eskalen'in organizasyonu ile yapılan toplantılarda kentin sanayisini temsil eden isimler ve işadamları ile görüş alışverişinde bulunuldu, kentteki sanayi tesisleri gezildi.