Meclis'in İçtüzük mesaisi başlıyor

AK Parti ve MHP'nin ortak hazırladığı ve Meclis Anayasa Komisyonunda uzun süren bir mesainin ardından son şeklini alan İçtüzük değişiklik teklifi, Meclis çalışmalarında önemli yenilikler getiriyor.

Mecliste çalışma kurallarını belirleyen, "Meclisin anayasası" olarak da ifade edilen, 186 maddelik TBMM İçtüzüğü, 5 Mart 1973'te kabul edilmişti. Bugüne kadar içtüzüğün 111 maddesi değiştirildi, 1 maddesi metinden çıkartıldı; 24 yeni madde metne eklendi.

TBMM İçtüzüğü'nün değiştirilmesi için 23 ve 24. yasama dönemlerinde iki ayrı çalışma yürütüldü. 23. Dönem'deki komisyon, 4 ay süren bir çalışma yaparak uzlaşılan taslak metni 18 Şubat 2009'ta kamuoyu ile paylaştı. 24. Dönemdeki komisyonun, 13 ay süren bir çalışması sonuç vermedi; teklifin TBMM Genel Kurulunda görüşmelerinde, yumruklaşmaya varan kavgalar çıktı, CHP milletvekilleri, Genel Kurul kürsüsünü işgal etti.

AK Parti ve MHP'nin ortak teklifi

TBMM Anayasa Komisyonunda, 6 günde, toplam 63 saatlik görüşmelerin ardından kabul edilen ve 18 maddeden oluşan AK Parti ve MHP'nin değişiklik teklifinin görüşmeleri bugün Genel Kurulda başlayacak.

Teklifle, konuşma sürelerinde azaltmaya gidilerek, daha hızlı, verimli bir çalışma sağlanması amaçlanıyor.

Teklife göre, TBMM Genel Kurulu, milletvekili genel seçimi kesin sonuçlarının YSK'ca ilanını takip eden 3. gün, saat 14.00'te çağrısız toplanacak.

Ant içmek istemeyen milletvekilleri, milletvekili sıfatından kaynaklanan haklardan yararlanamayacak.

Danışma Kurulu önerileri üzerinde görüşme yapılmayacak.

Grup önerileri üzerinde, öneriyi veren gruptan bir milletvekili 5 dakikayı geçmemek üzere söz alacak. Diğer gruplardan birer milletvekiline de isterlerse 3'er dakika söz verilecek.

Doğrudan gündeme alma önerisinin üzerine komisyon, hükümet ve teklif sahibi 5'er dakikayı geçmemek üzere söz alabilecek.

Bu istemler, her hafta salı günü ayrı bir siyasi parti grubundan bir milletvekili tarafından yerine getirilmek kaydıyla bir tane olmak üzere işleme alınacak. Bir milletvekili bir yasama yılında bu kapsamda bir defadan fazla istemde bulunamayacak.

TBMM Genel Kurulu, salı günleri 15.00-21.00, çarşamba ve perşembe günleri 14.00-21.00 saatleri arasında çalışacak.

Birleşimi yöneten TBMM Başkanı ya da başkanvekillerinin, frak giyme zorunluluğu kalkacak.

Milletvekilleri, Genel Kurulda tasarı ve tekliflerin maddeleri ile verilen önergeler üzerinde yoklama isteminde bulunamayacak. En az 20 milletvekili, tezkerelerin oylanması ile kanunların maddelerine geçilmesi ve tümünün oylanmasında, işaretle oylamaya geçilirken yoklama isteyebilecek.

Oturumu yöneten Başkan ve Divan üyeleri toplantı yeter sayısına dahil edilecek.

Bir milletvekili veya bakana, geçen birleşim tutanağında yer alan bir beyanın düzeltilmesi hakkında 5 dakikayı geçmemek üzere tanınan söz hakkı kaldırılacak, beyan düzeltilme istemi, Meclis Başkanlığına yazılı olarak verilecek.

Usul tartışmalarında, lehte ve aleyhte en çok ikişer kişiye tanınan 10'ar dakikalık söz hakkı, 3'er dakikaya indirilecek.

Milletvekilleri, tasarı ve tekliflerin komisyonlara havalesine ilişkin oturumun başında yaptığı itirazı, bundan sonra yazılı olarak Meclis Başkanlığına iletecek.

TBMM Genel Kurulunda, genel görüşme ve Meclis araştırması önergelerinin özetleri okunmayacak.

Anayasa, kanunlar ve İçtüzük gereğince işaret oyuna veya gizli oya başvurulması zorunlu olmayan hallerde açık oylama yapılması en az 20 milletvekilinin yazılı istemine bağlı olacak.

TBMM'ye silahla giren ve Genel Kurulun çalışma düzenini, huzurunu bozucu döviz, pankart ve benzeri materyali getiren, kullanan milletvekilleri, kınama alacak.

Görüşmeler sırasında Cumhurbaşkanına, TBMM'ye, TBMM Başkanına, Başkanlık Divanına, birleşimi yöneten başkanvekiline, milletvekiline, Türk milletinin tarihine ve ortak geçmişine, Anayasa'nın ilk 4 maddesinde çerçevesi çizilen anayasal düzene hakaret eden, söven, Türkiye Cumhuriyeti'nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü esasında anayasada düzenlenen idari yapısına aykırı tanımlamalar yapan milletvekili hakkında, Meclisten geçici çıkarma cezası uygulanacak.

Fiili saldırıda bulunan, TBMM Genel Kurulu ve komisyonlara silahlı olarak giren milletvekilleri de Meclisten geçici çıkarılacak.

Geçici olarak Meclisten çıkarılan milletvekili, izin alıp kürsüden af dilerse, izleyen birleşimden itibaren Meclise girebilecek.

Kınama cezasına çarptırılan milletvekilinin bir aylık ödenek ve yolluğunun üçte biri, Meclisten geçici olarak çıkarma cezasına çarptırılan milletvekilinin bir aylık ödenek ve yolluğunun üçte ikisi kesilecek.