Memurlara emeklilik ikramiyesi

5434 sayılı TC. Emekli Sandığı Kanunu’nun “Emekli İkramiyesi” başlıklı 89. maddesine göre tüm iştirakçilere, her tam fiili hizmet yılı için aylık bağlamaya esas tutarın bir aylığı emekli ikramiyesi olarak verilmekte olup verilecek emekli ikramiyesinin hesabında 30 fiili hizmet yılından fazla süreler dikkate alınmıyordu.

Anayasa Mahkemesi Ankara 10. İdare Mahkemesinin emekli ikramiyesi ödenebilecek sürenin 30 yılla sınırlandırılmasına ilişkin hükmün iptali için yaptığı başvuruyu karar bağladı. Anayasa Mahkemesi 07/01/2015 tarih ve 29229 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 25/12/2014 tarihli (Esas No 2013/111; Karar No 2014/195) kararında 5434 sayılı yasanın 89. maddesinin dördüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan; “verilecek emekli ikramiyesinin hesabında 30 fiili hizmet yılından fazla süreler…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi. 
İptal kararında kararın yürürlüğüne ilişkin olarak herhangi bir süre belirtilmediği için yayımı olan 07/01/2015 tarihinde yürürlüğe girdi. 

Karar ne anlama geliyor?

Dolayısıyla, gerek hizmet sürelerinin tamamı 5434 sayılı Kanun ve/veya 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4. maddesi kapsamında geçenlerden emekli, adi malûllük veya vazife malûllüğü aylığı bağlanan veyahut toptan ödeme yapılan asker ve sivil tüm iştirakçilere, gerekse 5434 sayılı Kanun ve/veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi kapsamında hizmeti bulunanlardan mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8. maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik, yaşlılık ya da malûllük aylığı bağlananlar ile emekli ikramiyesini almadan vefat edenlerin dul ve yetimlerine, 5434 sayılı Kanunun 89. maddesi uyarınca yapılacak emekli ikramiyesi ödemelerinde, Anayasa Mahkemesi kararının yürürlük tarihi olan 07/01/2015 tarihinden sonra ilk defa aylık bağlananlara ödenecek emekli ikramiyesinde 30 yıllık üst sınır aranmayacak.

Yani ilgililerin emekli ikramiyesine müstahak oldukları hizmet sürelerinin tamamına, her tam hizmet yılları için anılan madde hükümlerine göre emekli ikramiyesi ödenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, yine 5434 sayılı Kanunun 89. maddesinin 8 inci fıkrası; “Emekli ikramiyesini aldıktan sonra yeniden iştirakçi durumuna girenlerin tekrar emekliye ayrılmalarında, sadece sonradan geçen hizmetlerine karşılık yukarıdaki esaslara göre emekli ikramiyesi ödenir. Şu kadar ki, evvelce verilmiş olan ikramiye ile sonradan geçen hizmetler için ayrıca tahakkuk ettirilecek ikramiyenin hesabına esas alınan fiili hizmet süreleri toplamı, 30 yıldan fazla olamaz ve evvelce 30 hizmet yılı için emekli ikramiyesi ödenmiş olanlara hiçbir şekilde ikramiye farkı ödenmez.” hükmünü amir olup, Anayasa Mahkemesince söz konusu fıkrada yer alan 30 yıllık üst sınıra ilişkin olarak herhangi bir iptal kararı verilmemiştir.

Yeni uygulama nasıl olacak?

Bu kapsamda, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar; 
Müracaat veya emekliye sevk tarihi 07/01/2015 tarihinden önce olmakla birlikte söz konusu müracaata ya da emekliye sevk işlemine göre bağlanan aylığa ait ilk aylık başlangıç tarihi 07/01/2015 tarihinden sonraki bir tarih olanlar dâhil olmak üzere, Anayasa Mahkemesinin 25/12/2014 tarihli ve E.No:2013/111, K.No:2014/195 sayılı iptal kararının yürürlüğe girdiği 07/01/2015 tarihinden sonra ilk defa kendilerine veya dul ve yetimlerine aylık bağlanacaklara ödenecek emeklilik ikramiyesinin hesabında 30 yıllık üst sınır aranmayacak.

Anayasa Mahkemesinin 25/12/2014 tarihli ve E.No:2013/111, K.No:2014/195 sayılı iptal kararının yürürlüğe girdiği 07/01/2015 tarihinden önce aylık başlangıcı olanlardan, kendilerine 30 yıllık üst sınır esas alınarak emekli ikramiyesi ödenmiş emekliler ile dul ve yetimlerin, 30 yıldan fazla her tam hizmet yılları için emekli ikramiyesi ödenmesi taleplerinin, Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümezliği ilkesi dikkate alınarak reddedilecektir.    

İptal edilen hüküm gereği emekli ikramiyesi ödenmesi talebiyle açılacak davalar sonucunda verilen yargı kararları lehlerine sonuçlananlara,   

a) Verilen mahkeme kararında ödenmesi karara bağlanan emekli ikramiyesinin hesaplanmasına ilişkin olarak herhangi bir tarih belirtilmeyenlerin, emekli ikramiyesinin ilk defa emekli aylıklarının bağlandığı tarihteki katsayılar esas alınarak tahakkuku sağlanacak.   

b) Verilen mahkeme kararında ödenmesi karara bağlanan emekli ikramiyesinin hesaplanmasına ilişkin olarak kuruma başvuru, Anayasa Mahkemesinin yayım tarihi veya dava tarihi gibi herhangi bir tarih belirtilmek suretiyle emekli ikramiyesi ödenmesine hükmedilmesi halinde ise emekli ikramiyesinin mahkeme kararında belirtilen tarihteki katsayılar esas alınarak tahakkuku sağlanacak.

4-  5434 sayılı Kanunun 89. maddesinin 8. fıkrasına ilişkin bir iptal kararı bulunmadığından, emekli ikramiyesini aldıktan sonra yeniden iştirakçi durumuna girerek iptal kararının yayımlandığı 07/01/2015 tarihinden sonra tekrar emekliye ayrılanlara ödenecek emekli ikramiyesinin hesabına esas alınan fiili hizmet süreleri toplamı yine 30 yıldan fazla olamayacağından evvelce 30 hizmet yılı için emekli ikramiyesi ödenmiş olanlara hiçbir şekilde ikramiye farkı ödenmeyecektir.

Örnek 1- Maliye Bakanlığında 5510 sayılı Kanunun 4/1-c bendi kapsamında Şube Müdürü olarak çalışmakta iken görevinden 16/12/2014 tarihinde isteği üzerine emekliye sevk edilen bir emeklinin aylık başlangıç tarihi, iptal kararının yayınlandığı 07/01/2015 tarihinden sonra 15/01/2015 tarihi olacağından, bu emekliye ödenecek emekli ikramiyesinin hesabında 30 yıllık üst sınıra bakılmaksızın, ikramiye ödenmesine esas tüm hizmet sürelerine emekli ikramiyesi ödenecektir. 

Örnek 2- Öğretmen olarak 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmakta iken görevinden istifaen ayrılarak açıkta iken 05/01/2015 tarihinde SGK’ya müracaat ederek emeklilik talebinde bulunan bir emeklinin aylık başlangıç tarihi, iptal kararının 07/01/2015 tarihinden sonra 01/02/2015 tarihi olacağından, bu emekliye ödenecek emekli ikramiyesinin hesabında 30 yıllık üst sınıra bakılmaksızın, ikramiye ödenmesine esas tüm hizmet sürelerine emekli ikramiyesi ödenecektir. 

Örnek 3- Adalet Bakanlığında memur olarak görev yapmakta iken istifa eden ve açıkta iken 18//12/2014 tarihinde aylık bağlaması talebiyle SGK’ya müracaat eden bir emeklinin aylık başlangıç tarihi, iptal kararının yayınlandığı 07/01/2015 tarihinden önce, 01/01/2015 tarihi olacağından bu emekliye ödenecek emekli ikramiyesinin hesabında 30 yıllık üst sınıra bakılması gerekecek ve bu kişinin 30 yıldan fazla hizmet sürelerine emekli ikramiyesi ödenmeyecektir.

Terörle mücadele kapsamında olup hizmeti 30 yıl sayılanlarda durum

3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21. maddesinde sayılan ve hakkında 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında kanun hükümleri uygulananlar; 
Yine 5434 sayılı Kanunun Ek 78 ve 82. maddesinde sayılan personelden, uçuş, paraşüt, denizaltı, dalgıç ve kurbağa adam hizmetlerinin fiilen ifası sırasında;

“Yaşamını sürdürebilmek için gerekli hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malul olanlar ile ölenlerin dul ve yetimlerine en yüksek Devlet memuru aylığı üzerinden, diğer malullere ise mevcut aylıkları üzerinden 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir” hükmü aynen uygulanmaya devam edecek. 

Ancak, anılan maddeler kapsamındaki vazife malullerinden emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresi 30 yıldan fazla olanlara ödenecek emekli ikramiyesinin;

Hizmet süresinin 30 yıla kadar olan bölümü için, yukarıda açıklanan 3713 sayılı Kanunun 21. maddesi, 5434 sayılı Kanunun ek 78 ve ek 82. maddelerinde yer alan esaslar çerçevesinde tahakkuk ettirilecek tutarın,

Hizmet süresinin 30 yıldan fazla kısmı için, her tam yılına karşılık olarak 5434 sayılı Kanunun 89. maddesi çerçevesinde ayrıca tahakkuk ettirilecek tutarın,

Toplamı sonucu bulunan miktarın esas alınarak emekli ikramiyesi olarak ödenmesi gerekmektedir.  

Memurlar unvan ve kadro derecelerine göre 30 yılı aşan her yıl için 2000 TL ile 4000 TL arasında fazla ikramiye alacak. Yani 40 yıllık hizmeti bulunan bir memur emekli olduğu zaman 20.000 TL ile 40.000 TL arasında fazla ikramiye alabilecek.

Sağlıklı Kalınız…    

Twitter: sdemir0606