Muhtaç aylıkları peşin ödenecek

ANKARA - 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz Türk vatandaşlarıyla engelli ve muhtaç Türk vatandaşlarına aylık bağlanmasına ilişkin hükümleri düzenleyen yönetmelikte değişiklik yapıldı.

65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları İle Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, yönetmeliğin adı, ''65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik'' şeklinde değiştirildi.

Yapılan değişikliğe göre, yönetmelik sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar veya nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç olmak kaydıyla, her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3'ünden az olanlar ile aynı tutardan fazla gelir sağlaması mümkün olmayanlardan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından muhtaç olduğuna karar verilen 65 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarını kapsayacak.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca muhtaç olduğuna karar verilen, 65 yaşını doldurmamış olmasının yanı sıra ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak en az yüzde 70 oranında engelli olduğu belirlenmek suretiyle başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde engelli olduklarını kanıtlamış ve 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlar ile 65 yaşını doldurmamış olmasının yanı sıra ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak yüzde 40 ila yüzde 69 arası engelli olduklarını kanıtlamış, 18 yaşını doldurmuş ve talebine rağmen Türkiye İş Kurumu tarafından işe yerleştirilememiş olan Türk vatandaşlarını da içerecek.

Nafaka bağlanan veya nafaka bağlanması mümkün olanlar ile sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanan durumunda ya da uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışan durumunda kendisine bakmakla yükümlü bir yakını bulunan engelli çocuklar hariç olmak kaydıyla; Türk vatandaşı olan, 18 yaşını tamamlamamış ve ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak en az yüzde 40 oranında engelli oldukları kanıtlanmış durumundaki engelli yakınlarının bakımını fiilen yürüten Türk vatandaşlarından, her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3'ünden daha az olduğu ya da aynı tutardan fazla gelir sağlamasının mümkün olmadığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından tespit olunarak muhtaçlığına karar verilenlerde bu yönetmeliğe dahil olacak.

Aylığa hak kazanamayacaklar

Her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3'ünden az olanlar ile aynı tutardan fazla gelir sağlaması mümkün olmayanlar, 2022 sayılı Kanun'un uygulanmasında muhtaç sayılacak.

Nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olanlar, herhangi bir şekilde hane içinde kişi başına düşen gelir tutarı, birinci fıkrada belirtilen tutara eşit veya üzerinde olanlar ile aynı tutara eşit veya üzerinde gelir sağlaması mümkün olanlar da aylığa hak kazanamayacak.

Kişinin, 65 yaşını doldurmuş olması ya da yüzde 40 ila yüzde 69 oranlarında engelinin bulunması sebebiyle bu yönetmelik çerçevesinde aylık alması, fiilen bakımını üstleneceği engelli yakını bulunması durumunda 18 yaş altı engelli yakını aylığı bağlanmasına engel teşkil etmeyecek.

Aylıklar üçer aylık dönemlerde peşin ödenecek

Aylık başvurusunda bulunan kişiye Türk Medeni Kanunu'nun ilgili maddesine göre tespit edilen yakınlarından nafaka bağlanmasının mümkün olup olmadığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfının Mütevelli Heyeti tarafından tespit edilecek. Nafaka bağlanması mümkün olduğu belirlenenlerin aylık başvurusu reddedilecek. Nafaka bağlanması mümkün olmadığı belirlenenler hakkında ise, bu yönetmeliğin durumlarına uygun hükümler çerçevesinde işlem tesis olunacak. Mütevelli Heyetinin kararları 2022 modülü kullanılarak sisteme işlenecek.

Aylıklar üçer aylık dönemler halinde peşin olarak ödenecek. Bu ödemeler hak sahiplerinin kendilerine veya durumlarına göre vekillerine, vasilerine, kayyumlarına veya velilerine yapılacak.

Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede engelli aylığı ve 18 yaş altı engelli yakını aylığı 2022 sayılı kanunda belirtilen gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarda ödenecek.

Periyodik sosyal incelemeler  

Muhtaçlık hesaplamasında, vergi indirimlerinden faydalanılarak alınan ve engelli adına kayıtlı olan araçlar için vergiler indirilmiş tutarın 120'de biri dikkate alınarak hanenin geliri hesaplanacak.

Yönetmelikte yer alan ''özürlü'' ifadeleri ''engelli'' olarak değiştirildi.

Yönetmeliğin ilgili hükmü çerçevesinde yapılması gereken ''ilk periyodik sosyal incelemeler'', 1 Ocak 2015 ile 31 Aralık 2015 tarihleri arasında sonuçlandırılacak ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan sosyal incelemeler dahil müteakip tüm incelemelere 1 Ocak 2016 tarihinden sonra başlanacak.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanan yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.