Nüfus Hizmetleri Kanunu değişiyor

Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunuldu.

Tasarı ile düzenlenecek konular

- Aile kütüklerinde yer alacak bilgilere velayete ve vesayete ilişkin bilgiler ilave edilecek. Velayet ve vesayeti gerektiren hallere ilişkin bilgiler sadece elektronik ortamda tutulacak.

- İkamet izni verilen yabancılar, İçişleri Bakanlığınca kimlik numarası verilerek yabancılar kütüğüne kaydedilecek. Türkiye'de bulunan yabancılara ikamet izni şartı aranmaksızın kimlik numarası vermeye Bakanlık yetkili olacak, ancak diplomatik misyon mensupları bu hükmün dışında olacak.

- Yabancıların Türkiye'de meydana gelen nüfus olaylarına ilişkin olarak nüfus müdürlüklerine yapılan başvurular üzerine ilgili olay formları düzenlenecek ve bir örneği kendilerine verilecek. Bu formlar özel bir dosyada saklanacak.

- Sağ olarak dünyaya gelen her çocuğun, doğumdan itibaren Türkiye'de 30 gün içinde nüfus müdürlüğüne, yurt dışında ise 60 gün içinde dış temsilciliğe bildirilmesi zorunlu olacak. Doğum bildirimleri, doğumu gerçekleştiren sağlık kuruluşlarına da yapılabilecek.

- Sağlık kuruluşları ve sağlık kuruluşları dışında sağlık personeli nezaretinde gerçekleşen doğumlar; ilgili sağlık birimince bulunulan yer nüfus müdürlüğüne beş iş günü içinde bildirilecek.

- Bildirimde; doğumun sağlık kuruluşunda veya sağlık personeli nezaretinde olduğunu ispatlayan rapor veya resmi belge ve doğum tescil isteğini belirten form dilekçe yer alacak. Sağlık personeli nezaretinde gerçekleşmeyen doğum bildirimi; gebelik sırasında anneyi takip eden tabip ya da sağlık mesleği mensubunca düzenlenecek rapor veya belge ile yapılacak.

Çocuğa en fazla üç isim konulabilecek

- Sağlık personelinin takibi dışında doğan çocukların doğum bildirimi nüfus müdürlüklerine sözlü beyanla yapılacak. Beyanın teyidi amacıyla mülki idare amirinin emriyle, aile hekimlerinin aracılığıyla araştırma yaptırılacak. Doğum bildirimi; veli, vasi, kayyım, bunların bulunmaması halinde çocuğun büyük ana, büyük baba veya ergin kardeşleri ya da çocuğu yanında bulunduranlar tarafından yapılacak.

- Çocuğa konulan ad, üç adı geçmemek üzere ve kısaltma yapılmadan yazılacak.

- Yurt dışındaki doğum bildirimleri, yabancı makamlardan alınan resmi belge veya raporun dış temsilciliğe verilmesi ile yapılacak. Doğum bildiriminin dış temsilciliğe bizzat yapılamaması halinde, yabancı makamlardan alınan resmi belge veya rapor ile çocuğa konulan adın belirtildiği dilekçe, ana ve babanın kimlik bilgilerini gösteren belgelerle birlikte dış temsilciliğe gönderilmesi suretiyle de yapılabilecek.

- Ölü doğan çocuklar aile kütüğüne yazılmayacak. Bir doğumda birden ziyade doğan çocuklar doğuş sırasıyla yazılacak.

İl ve ilçe müftüleri de evlendirebilecek

- Tasarıyla, il ve ilçe müftüleri de evlendirme memurları arasına ekleniyor.

- Tanınan veya babalığa hüküm kararı ile soybağı kurulan çocuklar, babalarının hanesine baba adı ve soyadı ile nakledilecek.

- Merkezi veri tabanında yer alan bilgilere göre, uzun süre işlem görmeyen ve yaşı itibarıyla ölü olması muhtemel kişilerin kayıtları Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce kapatılacak. Bu kayıtların araştırılması, mülki idare amirinin emriyle kolluk kuvvetlerine yaptırılacak. Araştırma sonucu ölü oldukları tespit edilenlerin ölümleri tescil edilecek, sağ olduğu tespit edilenlerin kayıtları ise açılacak.

- Kişiler; kendileri ve alt ya da üst soylarına ait nüfus kayıt örneklerini, kendileri ve ergin olmayan çocuklarının ise yerleşim yeri belgelerini, güvenli kimlik doğrulama araçlarını kullanarak e-devlet kapısı üzerinden sorgulayabilecek, sonucu fiziki veya elektronik ortamda merciine verebilecek. E-devlet kapısı üzerinden alınan belgeler, nüfus müdürlüklerinden alınmış diğer belgeler gibi aynı hukuki değere sahip olacak.

- Kimlik Paylaşımı Sistemi üzerinden nüfus kayıt örneği, yerleşim yeri belgesi ve kimlik kartı örneğine erişebilen kurum ve tüzel kişiler, bu belgeleri sistemden temin edecek.

Veriler finansal hizmet veren kuruluşların paylaşımına açılabilecek

- İçişleri Bakanlığı, merkezi veri tabanında tutulan verileri kanunda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kurumlar ile kamu hizmeti sunan tüzel kişilerin; yerleşim yeri ve diğer adres bilgilerini ise kurumlar, finansal hizmet veren kuruluşlar ile adrese dayalı kamu hizmeti sunan kuruluşların paylaşımına açabilecek.

- Alınan bilgilerin iş ve işlemlerde kullanılmasının hukuki sonuçları bilgiyi alan kurumun sorumluluğunda olacak.

Adres bildirimi 20 iş günü içinde yapılacak

- Adres bildiriminde kişilerin yazılı beyanı esas alınacak. Adres bildirimi, nüfus müdürlüklerine veya dış temsilciliklere yapılacak. Adres bildiriminin, 20 iş günü içinde yapılması zorunlu olacak.

- Kuruluşlarca, adres değişikliği beyan formları elektronik ortamda Genel Müdürlüğe veya kağıt ortamında en geç 10 iş günü içinde kuruluşun bulunduğu yerin nüfus müdürlüğüne gönderilecek. Kontrol edilmek üzere muhtarlara gönderilen adres değişikliği bildirim listeleri, uygulamadan kaldırılıyor.

- Nüfus yazımlarından önce ölenler aile kütüklerine tescil edilmeyecek. Ancak yersel yazımdan önce ölen kişiye ait kimlik ile ölüme ilişkin belge ibrazı halinde kişinin kanuni mirasçılarının kaydına açıklama yapılacak.

- Türk vatandaşlığını kaybedenler, milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek hali bulunmaması halinde, ülkede ikamet etme şartı aranmaksızın yeniden vatandaşlığa alınabilecek.

- Yazılı talepte bulunmak kaydıyla boşandığı eşinin soyadını kullanmasına izin verilen kadının evlenmeden önceki soyadını, eşinin soyadı ile birlikte önceki soyadını taşıyan kadının sadece eşinin soyadını kullanmak istemesi halinde, nüfus müdürlüğünce gerekli işlem yapılacak.

Ad ve soyadı düzeltilmesi

- Kişinin iki yıl içerisinde yerleşim yerinin bulunduğu nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvurması kaydıyla; Soyadı Kanunu'na aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası bulunan ad ve soyadları mahkeme kararı aranmaksızın il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebilecek.

- İl ve ilçe idare kurullarının vereceği karar kesin olacak. Soyadı değiştirilen erkek ise kendisi ile birlikte varsa karısının ve müracaat tarihinde ergin olmayan çocuklarının da soyadları düzeltilecek. Soyadı değiştirilen kadın ise kendisi ile birlikte ergin olmayan evlilik dışı çocukları varsa onların da soyadları düzeltilecek.

- Göçmen olarak Türk vatandaşlığına alınanlardan doğum yeri ve tarihi hatalı olanların kayıtlarında, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde usulüne göre onaylanmış doğum belgeleri ile müracaat etmeleri durumunda nüfus müdürlüğünce düzeltmeye gidilecek.

- Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce birlikte veya tek başına evlat edinilen çocuk veya erginlerin, düzenlemenin yürürlüğünü izleyen 5 yıl içinde nüfus müdürlüklerine başvurmaları halinde nüfus kaydında ana veya baba adı ya da soyadı olarak evlat edinenlerin ad ve soyadları yazılacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte ergin ve mümeyyiz olan evlat edinilenlerin de muvafakatleri aranacak.

- Türkiye'de kaydı tutulan yabancılara kimlik numarası verilmesi uygulamasına son veriliyor.

Evlilik yoluyla vatandaşlıkta "genel ahlak" şartı getiriliyor

- Türk vatandaşlığını kazanma talebinde bulunan bir yabancı başvuru için aranan ikamet süresi içinde toplam 9 ayı geçmemek üzere Türkiye dışında bulunabilecek.

- Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması şartları arasına, genel ahlak bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama getirildi.

- Onsekiz yaşını tamamlayıncaya kadar herhangi bir nedenle aile kütüklerine kayıt edilmemiş ve yabancı bir devletle vatandaşlık bağı bulunmayan kişiler; ana veya baba, bunların ölmüş olması halinde, varsa kardeşleri ile hısımlığını gösterir tıbbi rapor ibraz etmeleri durumunda Türk vatandaşlığını kazanacak.

- Düzenleme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancının ergin olmayan çocuğunun sonradan alınan velayet kararı ile de Türk vatandaşlığını kazanması sağlanıyor.