Önce üretim şirketleri özelleştirilmeliydi
EÜAŞ Başkanı Alış'a göre, elektrik dağıtım şirketlerinden önce üretim şirketleri özelleştirilmesi durumunda sıkıntı yaşanmayacaktı.
ANKARA - Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) Genel Müdürü Halil Alış, elektrik sektöründeki üretim özelleştirmelerine değinerek, ''Aslında asıl yapılması gereken ilk önce elektrik üretim şirketlerinin özelleştirilmesiydi, eğer dağıtım yerine önce üretim şirketleri özelleşmiş olsaydı bugünkü bazı sıkıntılarla karşılaşmazdık'' dedi.
Stratejik Teknik Ekonomik Araştırmalar Merkezi (STEAM) tarafından Hilton Otelinde düzenlenen Enerji Arz Güvenliği ve Özelleştirmeler Arenasında bir sunum yapan EÜAŞ Genel Müdürü Halil Alış, elektrik üretim sektöründeki yatırımcıların gün öncesi veya spot piyasaya elektrik satmak amacıyla yatırım yapmaması gerektiğini, yatırımların orta ve uzun dönemli ikili anlaşmalara göre yapılması gerektiğini söyledi. PMUM'un bir nevi spot piyasa gibi çalıştığını ifade eden Alış, bunun PMUM'u dizayn eden kendilerinin bile istemediği bir durum olduğunu kaydetti.
Geçen yıl yapılan küçük HES'lerin özelleştirilmesinin ardından, elektrik üretim özelleştirmelerinin bu yıl Hamitabat ile başlayacağını kaydeden Alış, EÜAŞ'ın bu sürece teknik olarak destek verdiğini ifade etti. Alış, elektrik sektöründe aslında özelleştirmelere önce üretim şirketlerinden başlanması gerektiğini düşündüğünü belirterek, ''Eğer üretim şirketleri daha önce özelleşmiş olsaydı bugünkü bazı sıkıntılarla karşılaşmazdık'' diye konuştu.
Arz güvenliği sıkıntısı yaşanabilir
Elektrik üretim yedeğinin 41 milyar kilovatsaat (kWh) düzeyinde bulunduğuna işaret eden Halil Alış, arz güvenliği sıkıntısının 2015, 2016 yıllarında gündeme gelebileceğini bildirdi.
Alış, ''Şöyle bir endişem var; şu anda 16 bin MW'lik üretim santralinin özelleştirmesi gündemde, bu da 35-40 milyar dolarlık bir finansman gerektiriyor. Her yıl 7,5-8 milyar dolarlık ilave yatırıma ihtiyaç olduğu düşünülürse bu kadar finansmanın nereden sağlanacağı konusunda ciddi ciddi düşünmemiz gerekir diye düşünüyorum'' dedi.
Bununla birlikte linyit kaynaklarına elektrik üretimi yapılması konusunda kamu şirketinin devreye girmesi gerektiğini belirten Alış, linyitte yeni rezervler bulunduğunu, sadece Afşin-Elbistan bölgesinde 4 milyar 700 milyon tonluk rezervin beklediğini kaydetti.
Afşin-Elbistan'da yeni santral için iki kez ihaleye çıkıldığını, fakat iki ihalenin de başarısızlıkla sonuçlandığını hatırlatan EÜAŞ Genel Müdürü, söz konusu bölgedeki kömür rezervinin 2023 yılına kadar devreye girmesi için orada kamu-özel sektör işbirliği yapılması gerektiğini dile getirdi.
Üretim şirketleri seçim sonrası özelleşiyor
ÖİB Grup Başkanı Arzu Atik de yaptığı konuşmada, elektrik piyasası konusunda Türkiye'nin cazip bir ülke olduğunu ve Türkiye'deki piyasaya büyüklüğünün önümüzdeki 10 yıl içerisinde İngiltere'nin önüne geçmesinin beklendiğini söyledi.
Sektörde yabancı yatırımcı ilgisi görülmese bile bundan sonra olacağını düşündüklerini kaydeden Atik, ''Üretimde küçük santraller özelleşti, seçimden sonra büyük santrallerle devam edilecek'' değerlendirmesinde bulundu.
Atik, söz konusu özelleştirmelerin ardından yap-işlet-devretlerden gelen santrallerin özelleşmesinin başlayacağını sözlerine ekledi.