Organik üretim Doğu'nun bölgesel kalkınma umudu
Nazmi ILICALI / Doğu Anadolu Tarımsal Üreticiler ve Besiciler Birliği (DOĞTARBESBİR)
Bir coğrafi bölge düşünün... İnsanların, büyük bölümünün tarımdan başka uğraşları olmadığı, tarım ve hayvancılıkla geçinmek zorunda kaldığı bir bölge. Geleneksel sistemlerle tarımın ve hayvancılığın sürdürülmesine tanık olduğunuz bir bölge. Zemherinin, ayazın hüküm sürdüğü yaklaşık 6 ay karlar altında kalan bir bölge. Hayvan hastalıklarına hala rastlanan, bu hastalıkların içerisinde hayvancılığın yapıldığı bir bölge. Uluslararasıdüzeyde tanınmış bir markası olmayan bir bölge. Üreticinin dünyada gelişen teknoloji konusunda yeterince bilinçlenemediği bir bölge. Konvansiyonel bitkisel ve hayvansal ürünlerle ulusal pazara çıkılamadığı için bölgesel kalkınmanın bir türlü sağlanamadığı bir bölge. Son yıllardaki önemli tarımsal desteklerle gelişmeye başlamış bölge. Ülkemiz coğrafi konumu nedeni ile değişik bölgelerden oluşuyor.Coğrafi konumu nedeni ile bölgelerarası sosyo-ekonomik farklılıklar ortaya çıkıyor.Bunlar arasında tarımsal yönden coğrafi konum en etkili olanıdır. Bir bölgede aynı tarladan yılda 3 veya 4 ürün alınırken, diğer bölgede çok zor şartlarda bir ürün alınabiliyor. 3 veya 4 ürün alan çiftçi zirai kredisinin 3 veya 4 üründe değerlendirir. Bir ürün alan çiftçi aynı faiz oranı ile aldığı zirai krediyi bir üründe değerlendirebilir.
Bu konuda örnekleri artırmak mümkün. Gelişmiş bölge çiftçisinin tarımsal girdi (mazot, gübre, tohum) fiyatları ile gelişmemiş bölge çiftçisinin kullandığı tarımsal fiyatları aynıdır. Artık rekabet edemez hale gelen gelişmemiş bölgenin çiftçisi pazarını gitgide gelişmiş bölge çiftçisine kaptırıyor.İşte bölgelerarası
dengesizliğin gerçek nedeni budur.
Bu anlamda Doğu Anadolu Bölgesi'nin, Çukurova, İç Anadolu, Batı Anadolu bölgelerinde üretilen tarım ürünleri ile rekabet etme, ulusal pazara girme şansının olmadığı da bir gerçek olarak önümüzde duruyor.
Doğu Anadolu Bölgesi'nin tarımsal üretimde geri kalması üç önemli faktöre bağlıdır. Birinci faktör üretim düşüklüğü, ikinci faktör kalite, üçüncü faktör ürün çeşitliliğinin azlığıdır.
Peki gelişmemiş Doğu Anadolu'nun çiftçisi bölgesel kalkınmayı nasıl sağlar? Doğu Anadolu çiftçisi, gelişmiş bölge çiftçisiyle rekabet edemediğine göre; dünyadaki gelişmeleri yakından incelemeli. Kendi bölgesel potansiyelini değerlendirmelidir. Gelişmiş bölgelerin çiftçilerinin ulusal ve uluslararası pazarda hangi tarımsal alanda başarılı olamadığını tespit etmek gerekir.
Doğu Anadolu çiftçisinin rekabet edeceği tarım sektörü organik tarımdır. Doğu çiftçisi temiz topraklara sahiptir. Fakirlik ve soğuk iklim kimyasalların kullanımına engel olmuştur. Öyle ise dünyada 35 milyar euro düzeyinde bir pazar payına sahip olan organik bitkisel ve hayvansal üretim ile Doğu Anadolu'da tarımsal sanayi de kurulabilir. Doğu Anadolu'da bölgesel kalkınma ancak böyle sağlanabilir.