Pahalı benzin devlet bütçesine de zararlı

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

İlhan ÇENESİZ / Çenesizler Toprak Sanayi Tic. AŞ

Son günlerde benzin fiyatlarının 4 liraya ulaşması, çeşitli tartışmaları da beraberinde getirdi.

Bu konu iyi irdelendiğinde; ülkemizin vahim bir durumla karşı karşıya olduğu, önlem alınmadığında durumun daha da kötüleşeceği görülüyor.

Problem; fiyat yüksekliğinden dolayı değil, benzin ve mazot fiyatları arasındaki oranın ülke gerçeklerine uymamasından kaynaklanmaktadır.

Gizli bir el; sanki dizel binek araç fabrikalarına çalışmakta veya olayın bu yöne gittiği algılanamamaktadır.

Bu konu benim uğraş alanımın dışındadır. Hem bu bakımdan, hem de yazının kolay okunup, anlaşılması için rakam detaylarına girmeden sade bir şekilde açıklamaya çalışacağım.

İnternette; yazımda savunmaya çalıştığım kanıya ulaştıran bilgilere, rakamları ile birlikte yeterli şekilde ulaşılabiliyor. Onları yazıya alırsam konu hem uzayacak, hem de karışık, okunması zor hale gelecekti. O bakımdan sadeliği yeğledim.

Önce temel bilgilerden bazılarını sunmam gerekiyor.

· İngiltere'de dizel yakıt, 30 senedir benzinden daha pahalıya satılmaktadır. Günümüzde de %3 oranında daha pahalıdır.

· Brezilya; otomobillerde şeker kamışından elde ettiği Etanol'ü (alkol) bir dolara mal ediyor. Buna rağmen dış piyasadan daha ucuza alacağı benzini almıyor, tarım yapısı ve ona göre tesisleri olduğu için etanol üretip kullanmaya devam ediyor.

· Türkiye'nin ham petrol işlenmesinden sonra zorunlu olarak elde ettiği benzin; günümüzde kullanılabilen miktarın iki katından fazladır. Artan bu büyük miktarın ihraç edilme zorunluluğu ortaya çıkmakta ve ancak 1 liranın altında pazar bulabilmektedir.  

Yani; yarısını 4 liraya iç pazara, diğer yarısını 1 liraya dış pazara sattığımız benzinin tamamını 2.5 liradan iç pazarda tüketebilsek eşit miktarda kar sağlanacaktır.

Dönüşümün sağlanabilmesi için günden güne sayıları çoğalan dizel otomobillerin yerine benzinli otomobillere geçilmesi gerekiyor.

Benzin 2.5 lira olsa, hiç kimse mazota 3.3 TL ödeyerek dizel araç almayacaktır.

Diğer avantajlarını da şöyle sıralayabiliriz:

· Benzinli araç tercih edildiğinde, harcanan para dizel araca göre yaklaşık %15 daha az olacaktır.

· Araç bakım masrafları %40 civarında düşecektir.

· Dış piyasaya ucuz benzin satıp, yerine daha pahalı dizel (mazot) ithal etmekten kurtulacağız.

Yılların birikimi olan yanlış fiyat politikası, ülkemizde dizel otomobil yığılmasına neden olmuş, çok şikayet edilen cari açığın büyümesine de katkı sağlamıştır.

Bu karmaşanın düzelmesinin kısa zamanda gerçekleşemeyeceği açıktır.

Yanlış fiyat politikası nasıl senelerce birike birike ülkemizi dizel otomobil cennetine dönüştürdü ve elimizdeki hazır benzini yurtdışına ucuz fiyatla satma zorunluluğu doğurdu ise, artık benzini de daha hızlı ucuzlatarak dizel araba cazibesini azaltmak ve kendi yakıtımız olan artan benzini kullanacak ortamı yaratmanın zamanı gelmiştir. Hatta bu durum çok geç fark edilmiş büyük yanlış olarak algılanmalıdır.

Böyle bir girişim kısa bir zaman için devlet bütçesini zorlayabilir ama kısa süre sonra daha olumlu bir durum gözle görülür şekilde ortaya çıkacaktır.

Devlet maliyetini ilgilendiren bu olayın hesabını yapmak beni aşacağı için öyle bir girişimim olmayacak. Gözden kaçan önemli ayrıntıyı belirttiğimi düşünüyorum. Hesabı yapmak lütfunu da uzmanlar üstlenip açıklarlarsa çok iyi olur.

En güzel günler sizlerin olsun.