Personel yemek haddindeki aşınma giderilmelidir

Mehmet MAÇ / Yeminli Mali Müşavir

Bilindiği üzere işverenler, personele işyerinde yemek verdikleri takdirde, bu yemeğin işyerinde hazırlanması veya dışardan işyerine getirilmesi için yaptıkları masrafları sınırsız ve stopajsız olarak gider yazabilmekte, KDV indirimi yapabilmektedirler.

Fakat, yemek personele işyerinde verilmeyerek, personelin civar lokantalarda yemek yemesinin sağlanması halinde, istisnaya konu günlük yemek bedeli, Gelir Vergisi Kanunu'nun 23/8'inci maddesi ile belirlenmiş olan had ile sınırlıdır.

Personele işyeri dışında verilecek yemek bedelini sınırlayan bu had yıllık olarak belirlenmekte, izleyen yılda uygulanacak had, bir önceki yıla ilişkin haddin yeniden değerleme oranında arttırılması suretiyle tespit edilmektedir.

Ancak bu artırımın oranı % 5'i aşmazsa, had artışı olmamakta, yeni yılda bir önceki yıla ait haddin uygulanmasına devam edilmektedir. (GVK'nun Mükerrer 123 üncü maddesi)

Yemek haddi, yeniden değerleme oranı had artışına sağlamaya yetmediği için 4 yıldır artamamış ve alım gücü itibariyle aşınmaya uğramıştır.

Bu gibi had aşınması durumunun telafisi, yeni yıl için uygulanacak haddin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmesi suretiyle olabilmektedir.

Yemek haddindeki aşınma aşağıda rakamlarla izah edilmiştir.

2007, 2008, 2009, 2010 yıllarında uygulamada kalan personel yemek haddinin KDV dahil tutarları şöyledir:

2007 yılı   10.38 TL

2008 yılı     9.72 TL

2009 yılı   10.80 TL

2010 yılı   10.80 TL

Söz konusu hadler 2007 yılından sonra TÜFE oranı ile artabilmiş olsaydı 2008,2009 ve 2010 yıllarına ilişkin KDV dahil hadler şöyle olacaktı:

2008 (10.38 X 1.0839 =)  11.25 TL

2009 (11.25 X 1.1006 =)  12.38 TL

2010 (12.38 X 1.0653 =)  13.19 TL

2010 sonu itibariyle meydana gelecek ek aşınmanın % 6 olduğunu varsayarsak, had aşınmasının telafi edilebilmesi için 2011 yılında uygulanacak KDV dahil haddin (13.19 x 1.06=) 13.98 TL civarında olması gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu nedenle;

GVK'nun 23/8'inci maddesine ilişkin 2010 yılı için KDV hariç 10 TL olan  haddin, 2011 yılı için en az KDV hariç 13 TL olarak tespiti yönünde Bakanlar Kurulu kararı çıkarılmasına ihtiyaç vardır. (Yeni haddin 13 TL olarak tesbiti, gerçek bir artış değil, geçmişteki aşınmanın telafisinden ibarettir.)

Personel yemek haddinin, kararname ile 2007'deki reel seviyesine getirilmesi, vergi gelirlerinde bir aşınmaya sebebiyet vermeyeceği gibi, hem personeli hem de işverenleri memnun edecektir.

Çünkü;

- Yemek haddinin ücretliler arası sosyal adaleti sağlama konusunda önemli bir rolü vardır. Zira genelde işverenler, ücret seviyesine bakmaksızın tüm personele yasal had içinde eşit miktarda yemek imkanı verdiği için düşük ücretlileri gözeten bir sosyal yardım niteliği taşımaktadır. (Yemek haddindeki aşınmanın giderilmesi düşük ücretliler üzerinde, yüksek ücretlilere nazaran daha etkili bir rahatlama sağlayacaktır.)

- Yemek haddinin yükseltilmesinin ücret stopajı şeklindeki vergi gelirleri üzerinde azaltıcı etkisi yoktur. Zira uygulamada işverenler bu haddin üzerinde yemek imkanı sağlamamaktadır ve bu nedenle had aşımından kaynaklanan bir stopaj geliri zaten mevcut değildir.

- Personel yemek haddi eski reel seviyesine yükseltildiği takdirde bir kısım işveren, personele sağladığı yemek haddini yeni yasal sınıra kadar yükseltebilir. Bu yükseliş, söz konusu had kapsamındaki yemek harcamalarında artış sağlar. Yemeğin bu yeni had kapsamında yenilmesi faturalı veya fişli olarak yenen yemeğin hacmini artırmak suretiyle, hem ekonomik canlılığı, hem de vergi gelirlerini artırıcı etki yapar.

-  Kararname ile 2011 yılı için 13 TL olarak belirlenmesini 

   önerdiğimiz had, tavan niteliğindedir. Halen 10 TL olan 

   mevcut had bazı bölgelerde ve işyerlerinde yeterli olmakla

   beraber, yine bazı bölge ve işyerleri için yetersiz

   kalmaktadır. Halbuki tavan niteliğindeki hadlerin tüm

   kesimleri tatmin edecek seviyede olması gerekir.

- Yemeğin işyerinde verilmesi durumunda hiçbir parasal  sınır yok iken, personele işyeri dışında yedirilen yemeğe ilişkin haddin, her kesimin ihtiyacına yetmeyecek kadar

küçük bırakılmasına gerek yoktur.

SONUÇ:

Alım gücü itibariyle aşınmış  olan  personel yemek haddi, kararname ile 2011 yılı için en az KDV  hariç 13 TL olarak tespit edilmek suretiyle 2007'deki reel seviyesine getirilmelidir.