”Piyasa 2012'den evvel toparlanmaz”

ANKARA - TÜPRAŞ Genel Müdürü Yavuz Erkut, petrol-rafinaj sektöründe 2010 yılında, daralmada olan talebin günlük 1,6 milyon varil gibi bir artış göstereceğini, ancak bunun, tek başına sektörün krizden çıkmasını sağlamayacağını ifade ederek, "2008'deki ve 2009'daki talep daralması ve yeni kapasite artışını dikkate aldığımızda, 2010'daki talep artışının ve gelen ilave kapasite artışıyla aslında piyasanın 2011 sonu, 2012'den evvel pek toparlanmayacağını görüyoruz" dedi.

Türkiye Enerji Zirvesi'nde konuşan TÜPRAŞ Genel Müdürü Yavuz Erkut, küresel krizin en fazla etkisinin görüldüğü sektörlerin başında "rafinaj sektörünün" geldiğini belirterek, 2010 yılında hala Uzak Doğuda, Çin'de ve özellikle verginin düşük olduğu üretici ülkelerde talep artışının gerçekleşeceği öngörüsünü dile getirdi. Erkut, şunları kaydetti:

"Bu çerçevede 2010 yılında, daralmada olan talebin günlük 1,6 milyon varil gibi bir artışa döneceğini şu anda otoriteler paylaşıyor. Ama bu acaba bizi krizden, özellikle petrol sektörünü, rafinaj sektörünü krizden çıkarıyor mu diye baktığımızda, 2008'deki ve 2009'daki talep daralması ve yeni kapasite artışını dikkate aldığımızda, 2010'daki talep artışının ve gelen ilave kapasite artışıyla aslında piyasanın 2011 sonu, 2012'den evvel pek toparlanmayacağını görüyoruz."

2009'un rafinaj sektörü açısından dünyada oldukça zor bir sene olduğunu, "neredeyse yüzyılın sınavından geçtiklerini" belirten Erkut, "Yaklaşık 2 milyon varil gibi bir kapasite ortadan kalkmış durumda. Yeni rafineri projelerine baktığımızda 2010-2011 yıllarında çok yüksek bir kapasitenin devreye girmeyeceğini ama 2012-13'ten itibaren daha yüksek kapasiteleri dünya piyasalarına arzları sunacağını biliyoruz" şeklinde konuştu.

"Yüzde 60 kapasite kullandık, 410 milyon dolar kar ettik"

Konuşmasında TÜPRAŞ ile ilgili bilgi veren Erkut, TÜPRAŞ'ın üretiminin geçen yıl, 2008'e göre yüzde 30 düştüğünü belirterek, bunda ihracatı kısmalarının etkisi olduğunu söyledi.

Özelleştirme kapsamında 2006 yılında Koç Grubunun TÜPRAŞ'ı devraldığını anımsatan Erkut, bu süreç içinde 1,2 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdiklerini belirtti. TÜPRAŞ'ın 2006 sonrası uygulamalarla 244 milyon dolarlık tasarruf sağlandığını ifade eden Erkut, işletme giderinin yüzde 55'ini oluşturan enerji alanında tasarrufa da ağırlık verdiklerini, 2008'de 42 milyon dolar, 2009'da 31 milyon dolarlık tasarruf elde edildiğini anlattı.

TÜPRAŞ'ın 2009'da yüzde 60 kapasite kullanmasına rağmen oldukça iyi bir karlılığın yakalandığını kaydeden Erkut, yasal bazda yaklaşık 410 milyon dolarlık net karlılığın elde edildiğini söyledi.

TÜPRAŞ'ın çevre için oldukça kritik bir endüstriyel tesis olduğunu, ancak tedbirler alındığında riskin minimize edilebildiğini anlatan Erkut, 2004'ten bu yana 50'nin üzerinde yönetmelik ve yönetmelik değişikliğinin yayımladığını, bu alanda mevzuata aynı hızla ayak uydurmanın çok zor olduğunu kaydetti ve AB ile ABD'deki uygulamaları örnek aldıklarını söyledi.

Erkut, TÜPRAŞ'ın 2006 sonrası çevreyle ilgili 154 çalışma yürüttüğünü ve 105 milyon lira harcama yaptığını belirterek, emisyon ve atık su izinlerinin hepsinin alındığını, baca gazı emisyonlarının ilgili çevre müdürlüklerince online izlendiğini kaydetti.

Benzin ve motorin arasında, benzin aleyhine vergi farkı bulunduğuna da değinen Erkut, bunun motorin tüketimini artırdığını ifade etti ve benzindeki verginin motorinle eşit düzeye getirilmesi gerektiğini söyledi.

EPDK Başkanı Hasan Köktaş

Zirvenin kapanışında konuşan EPDK Başkanı Hasan Köktaş da, enerji sektörünün son 40 yıl içinde yıllık büyüme oranının yaklaşık yüzde 8,4 olduğunu söyledi.

Elektrik sektöründe zaman zaman rekabetçi tesisin kurulması yönünde endişelerin bulunduğunu ifade eden Köktaş, "Kamu tekellerinin özel tekellere dönüşmesine izin vermeyiz. Rekabetin tesisine yönelik düzenlemeleri yapıyoruz" dedi. Elektrik tarife metodolojisinin hazırlandığını belirten Köktaş, doğal gazda da yakında tarife metodolojisinin oluşturulacağını kaydetti.

Enerji sektöründe yatırımların zamanında yapılmasının önemine işaret eden Köktaş, süresi içinde yatırımlara başlamayanlara hayat hakkı tanımayacaklarını bildirdi.