"ABD'deki ithalatta bizim eksikliğimiz nedir dedik"

ŞİKAGO - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, dünya ülkelerinin ihracatından yüzde 0,85 pay alan Türkiye'nin ABD ithalatındaki payının binde 2'lerde kaldığını bildirerek, "Buradaki arızayı, aksaklığı ABD'de aramak yerine (bizim eksikliğimiz nedir) dedik. Potansiyel sektör çalışması yaptık" dedi.

Bakan Çağlayan, ABD'de 4 eyaleti kapsayan gezinin ilk durağı olan Şikago kentinde düzenlediği sohbet toplantısında, Türkiye-ABD ticari ilişkilerini değerlendirdi.

Türkiye'nin ABD ile ticaretinin gerçek potansiyelden uzak olduğunu, 2009 yılında 1,6 trilyon dolar ithalat yapan ABD'ye Türkiye'nin ihracatının 3,2 milyar dolarda kaldığını bildirdi. Dünya ülkelerinin ihracatından yüzde 0,85 pay alan Türkiye'nin ABD ithalatındaki payının binde 2'lerde kaldığını söyleyen Çağlayan, "Buradaki arızayı, aksaklığı ABD'de aramak yerine (bizim eksikliğimiz nedir) dedik" şeklinde konuştu.

Ülke masalarını oluşturduklarını, Türkiye ne satar, o ülke ne alır, potansiyel nerededir... Hepsine baktıklarını, her ülkeyi tek tek analiz ettiklerini vurgulayan Çağlayan, bunu yaparken, ABD, Çin, Kanada ve Almanya'ya ülke olarak bakmanın yanlış olacağına, dar ve kısıtlı kalacağına, eyalet bazında çalışmak gerektiğine karar verdiklerini anlattı. Bunun yararlarını gördüklerini, daha önce kendisinin eyalet yöneticisi olarak görüştüğü kişinin bugün Almanya Cumhurbaşkanı olduğunu belirten Çağlayan, ABD'de New York, Kaliforniya, Teksas, Illinois, Florida ve Georgia olmak üzere 6 eyaletin seçildiğini, bunların tesadüfen belirlenmediğini bildirdi. Çağlayan, "ABD'de eyalet bazında hangi eyalet hangi ülkeden ne kadar ithalat yapıyor. Potansiyelleri nedir. Bunlara baktık ve 6 eyaleti üzerinde çalışmamız gereken eyaletler olarak tespit ettik. Bu gezimizde 4'üne gideceğiz" dedi.

Eyalet-ürün potansiyel sektör çalışması

Bakan Çağlayan, eyalet-ürün potansiyel sektörel çalışma yaptıklarını, bu kapsamda Kaliforniya için gıda, kimya, deri, tekstil, hazırgiyim, ev tekstili, toprak ürünleri, mücevherat, makine imalat, elektrik elektronik, otomotiv yan sanayi, mobilyalar, New York için gıda, kimya, deri, tekstil, hazırgiyim, ev tekstili, toprak ürünleri, mücevherat, demirdışı metaller, Teksas için kimya, toprak ürünleri, demirdışı metaller, makine imalat, elektrik elektronik, otomotiv yan sanayi, mobilyalar, Illinois için makine imalat, elektrik elektronik, otomotiv yan sanayi, Florida için, hazırgiyim, demirdışı metaller sektörlerini belirlediklerini bildirdi. Sektörel ve eyalet bazında böyle bir seyahatin ilk defa yapıldığını belirtene Çağlayan, şunları söyledi:

"ABD'nin ithalatında ilk 5 ay itibarıyla yüzde 34 artış var. Bu yıl sonu itibarıyla bu rakam 2 trilyon doları bulacak. İlk hedefin ABD'nin ithalatındaki Türkiye'nin payını yüzde 1'e çıkarmak. Bunu 2-3 yıl içinde yapacağız. 20 milyar dolar olur. Şu anda mal ticaretimiz (ithalat artı ihracat), genelleştirilmiş tercihler sisteminde yapılan gümrüksüz ihracat dahil 11,5 milyar dolar. 20 milyar dolar ihracatı çok kolay gerçekleştireceğiz.

ABD eylem planını hazırladık. Potansiyel sektörleri tespit etmiş durumdayız. Hangi alanda hangi potansiyel var belirledik. Ekim ayında bir daha geleceğiz. Yurt dışı müteahhitlik müşavirliğimiz çok önemli. Bu pazara girmeli. Çin'den sonra ikinciyiz ama ABD'de Kiska şirketinden başka önemli ihale almış şirketimiz yok. Kuzey Afrika, Ortadoğu, Rusya, Orta Asya'da, bir miktar da Avrupa'da varız. Bu çerçevede, Apachilerin yaşadığı yerlerle ilgili kongrede bir tasarı var. Kızılderililerin yaşadığı Utah ve o çevreler en zengin maden yataklarının da olduğu yerler. Bu bölgelerde ciddi altyapı yatırımları yapacaklar. Türk müteahhitlik ve müşavirlik sektörü buradan pay almalı. Bu şekilde inşaat ürünleri ihracatı da gerçekleştirmiş oluruz. Ciddi işlenmiş mermer satıyoruz."

"Siyasi, askeri ortaklığımız var ekonomik ortaklığımız yok"

Gezinin zamanlamasının "ABD ile soğukluk yaşandığı" döneme gelmesinin ne kadar doğru olduğuna ilişkin bir soru üzerine Bakan Çağlayan, "Bana göre olması gereken bir zaman. ABD ile bizim siyasi, askeri ortaklığımız var ama ekonomik ortaklığımız yoktu. Bizi tanımıyorlar. Bizde ne olduğunu bilmiyorlar. ABD'lilerin bizi tanıması lazım" dedi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Barack Obama'nın model ortaklık öngörülerine değinen Çağlayan, "Biz ABD'lileri sadece Türkiye'ye yatırım için çağırmıyoruz. Üçüncü ülkelerde ortak iş üzerinde duruyoruz. Türkiye, ABD tarafından Afrika, Orta Doğu ve bölge için bir zıplama, bir tedarik noktası olabilir. Ticaret her şeyin anahtarıdır. ABD'li firmaların da Türkiye'de yatırım konusunda ciddi talepleri var. Çok önemli firmalar çok iyi projeler getiriyorlar. Boing firmasına da bir kısım parçalarını Türkiye'de üretin dedik" diye konuştu.

Ticaret ile siyasi gerginliğin çok farklı şeyler olduğuna dikkat çeken Çağlayan, geçmişte, "İsrail'den bir talep, bir alım heyeti olursa gider misiniz?" denildiğini, kendisinin de "tabii ki giderim" dediğini kaydetti. ABD tarafında sanıldığı gibi Türkiye ile ilgili bir kafa, zihin karışıklığının söz konusu olmadığını, burada ticaretin her şeyin önünde geldiğini bildiren Çağlayan, "Bizim buralara kendimizi anlatmamız gerekir. ABD 16 binin üzerinde mal alıyor. Bizim sattığımız 3 bin-3 bin 200 dolaylarında" dedi.

Çağlayan, bir soru üzerine. Ermeni lobisinin etkili olduğu Kaliforniya'da bu etkiyi kırmak için ticareti artırmak gerektiğini, bunun çok önemli olduğunu çünkü iş, ticaret yapılan her firmanın Türkiye'nin lobicilik faaliyetini artırdığını kaydetti.

Bu arada Bakan Çağlayan ve Türk heyetinin kaldığı otelin yanında 2011 yılında gösterime girmesi beklenen Transformers 3 filminin çekimleri de yapılıyor.

Şikago Başkonsolosu Kenan İpek tarafından Bakan Çağlayan ve Türk heyeti onuruna akşam yemeği verildi. İpek, yemekte yaptığı konuşmada, 3,5 yıldır bekledikleri bu gezi için yoğun bir program hazırladıklarını, görüşmelerde iki ülkeyi ilgilendiren konuların yer alacağını, konuyla ilgili ABD'li muhatapların görüşmelerde yer alacağını söyledi. ABD'nin sadece New York ve Washington'dan ibaret olmadığını, ülkenin model ortaklık için büyük bir pazar olduğunu belirten İpek, "Yepyeni fırsatlar doğacaktır" dedi.