"Ceviz" ile "dut" kardeş oluyor

TOKAT - Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından ceviz ağaçlarının kesilmesini önlemek, ceviz üretimini artırmak amacıyla hazırlanan "Türkiye Ceviz Eylem Planı" ile ülke genelinde kerestelik ceviz ormanları kurulacak. Eylem Planı kapsamında gerçekleştirilecek "Ceviz ile Dutun Kardeşliği Projesi" ile ceviz dikilen uygun alanlara dutun da dikileceği kaydedildi.
"Türkiye Ceviz Eylem Planı"nın danışmanlığını yapan Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Akça, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından orman bitkilerine yönelik eylem planlarının yapıldığını belirtti.

Bu çalışmalardan birinin de "Türkiye Ceviz Eylem Planı" olduğunu ifade eden Prof. Dr. Akça, şunları kaydetti:
"Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu cevize ayrı bir önem veriyor. Kendileri bizi bakanlığa davet etti. Sayın Bakanımıza Türkiye'de ceviz yetiştiriciliğinin genel durumunu Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın çalışmalarının analizlerini yaptım. Bakanımız bu çalışmayı beğendi. 'Hocam bunu eylem planı haline getirelim' dedi. Bize görev verdi. Biz de devlet adına verilen bu görevi yerine getirmek için Orman Genel Müdürlüğü yetkilileri ile bir çalışma grubu oluşturduk. Bu çalışma grubu ile yaklaşık 3-4 ay süren çalışma içerisinde Ceviz Eylem Planı'nın hazırlığını tamamladık."
Türkiye'nin 50 yıl öncesine kadar ceviz ihracatı yaptığını belirten Prof. Dr. Akça, "Türkiye ceviz ihracatı yapan ülkeden, ithalat yapan ülke konumuna düştü. Türkiye yılda 50 bin ton ceviz ithalatı yapıyor. Ülkemiz bu ithalata yılda 100 milyon dolar ödüyor. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ithalatı azaltıp ihracatı arttırmak için elinden gelen her türlü çalışmayı yaparken bir kalemde 100 milyon doların dışarıya gitmesi ülke adına faciadır. İthalatı durdurmanın yolu üretimi arttırmaktan geçiyor. Ürettiğimiz ceviz tüketimimizi karşılamadığı için ceviz ithalatı yapıyoruz" diye konuştu.

"Türkiye'de kerestelik ceviz ormanları kuruyoruz"

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın "Türkiye Ceviz Yetiştiriciliğini Geliştirme Entegre Projesi"nin yöneticiliğini de yaptığını kaydeden Prof. Dr. Akça, "Projemiz 4 yılda tamamlandı. Türkiye'nin 13 bölgesinde bahçeler kurduk. Bu bahçelerde uygun çeşitleri araştırdık. Bu araştırmalardan sonra neyi gördük? Bugüne kadar adaptasyon yetenekleri incelenmeden, araştırılmadan dağıtılan fidanların neden zarar gördüğünü belirledik. Bu projede bizi TÜBİTAK destekledi" dedi.

Ceviz ağaçlarının kesilmesini önlemek ve üretimi artırmak için Orman ve Su İşleri Bakanlığı'na danışmanlık yaptığını anlatan Prof. Dr. Akça, "Türkiye Ceviz Eylem Planı'nda Türkiye'de ilk kez bir iş yapıldı. Türkiye'de ilk kez kerestelik ceviz ormanları kuruyoruz. Türkiye'de eğer kerestelik ceviz ormanları kurulursa ceviz ağaçlarının da kesilmesi önlenmiş olur. Bu ormanları kurarken farklı türler kullanıyoruz. 1 dekara 35-40'a yakın ceviz ağacı dikiyorsun" diye konuştu.

Ceviz ile dutun kardeşliği

Eylem planında yine ilk diyebilecekleri iş daha yapacaklarını söyleyen Prof. Dr. Akça, hazırladıkları "Ceviz ile Dutun Kardeşliği" adlı projeyle Anadolu'nun öz meyve türlerinden ceviz ve dutun bir arada yetişeceğini bildirdi.

Ceviz dikilen uygun alanlara dut da dikeceklerini ifade eden Akça, "Orman köylüsüne dut da dağıtacağız. Böylece ceviz işlenecek. Neye, kömeye, sucuğa ve pestile işlenecek. Avrupa pazarında köme glikozdan yapılıyor. Bağdan, üzümden, duttan yapılmıyor. Çünkü bulamıyorlar ki. Allah nasip ederse bu proje başarılı olursa ceviz ormanlarının yanına dikilecek dutlar sayesinde köylü kendi ürününü kendi de yetiştirmiş olacak" ifadelerini kullandı.

Kerestelik ceviz ormanları projesinde Tokat'ın da yer almasını sağladığını bildiren Prof. Dr. Akça, "Niksar Orman İşletme Müdürlüğü'ne tohumlar Amerika'dan getirildi. Burada bu tohumlar katlamaya alındı. Niksar ve Erbaa'nın uygun yerlerine dikeceğiz. Bir plan dahilinde dağıtılacak. Bu projenin 'Bin köye bin ceviz ormanı' diye sloganı var. Projemiz 5 yıl sürecek. 5 yıl içinde 5 milyon fidan dikilecek" diye konuştu.

Eylem planının başarılı olacağına inandığını belirten Prof. Dr. Akça, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bizim şu anki ceviz ağacı sayımız 6-7 milyon. Eğer bu proje başarılı olursa 12 milyon ceviz ağacımız olacak. Eğer bu 5 milyon fidandan ortalama 10 kilo alsak bu da 50 bin tona geliyor. Zaten biz 50 bin ton ceviz ithal ediyoruz. 5 milyon fidan ile inşallah Türkiye ceviz ithalatından kurtulacak. Türkiye'de kerestelik ceviz ormanları kurulduğunda kaçak ceviz ağaçlarının kesilmesi önlenmiş olacak."

(AA)