"Türkiye'de yatırım kararımızdan memnunuz"

ANKARA  - ABD'nin Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, Türkiye'nin gelecekte daha fazla yatırım çekmesinin beklendiğini belirterek, "hükümetimiz de bunu yüzde 100 destekliyor" dedi.

Amerikan Şirketler Derneği (ABFT) tarafından gerçekleştirilen ve GFK Türkiye Araştırma şirketi tarafından hazırlanan,  Türkiye'de faaliyet gösteren Amerikan şirketlerinden 110 üst düzey yöneticinin katıldığı "'Türkiye'deki İş ve Yatırım İklimi 2010" araştırma sonuçları Hilton Otelinde düzenlenen bir basın toplantısı ile açıklandı.

Toplantının açılışında konuşan ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffrey, Türkiye ile ABD arasındaki ticari ilişkilerin gelişmesinde  özel sektörün ve yatırımların önemini vurguladı.

Yatırım kararlarında belirsizlik ve risk düzeyinin belirlenmesinin önemli olduğuna işaret eden Jeffrey, hiç bir yatırımcının bir ülkede sıfır risk beklentisi içinde olmadığını ancak risklerini belirlemek, tahmin etmek isteyeceğini kaydetti.

Yapılan anket sonucu ortaya çıkan araştırmanının da yatırımcıların Türkiye'deki ortama, iş gücü piyasasına yatırım kararlarına bakışı konuları ile, "Yasal mevzuat nasıl?", "Yolsuzluk önemli bir sorun mudur?" gibi zor sorulara verilen cevapları içerdiğini anlatan Jeffrey, araştırmanın, Türkiye'nin yatırımlar açısından geçmişte olduğu gibi gelecekte de çok iyi bir ülke konumunda olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.

Türkiye'nin gelecekte daha fazla yatırım çekmesinin de beklendiğini belirten Jeffrey, "Hükümetimiz, ABD de bunu yüzde 100 destekliyor, Amerikan iş adamlarının Türk işadamlarıyla çalışmasını istiyoruz. Çünkü ikili ilişkiler, ikili yatırım hem iktisadi ilişkilerimiz için hem de siyasi güvenlik ilişkilerimiz için son derece faydalıdır" dedi.

"Beklenen reformalar gerçekleşmedi"

Amerikan Şirketler Derneği Başkan Yardımcısı Jeffrey Kemprecoss de araştırma sonuçlarına ilişkin yaptığı değerlendirmede, anketin çarpıcı bir sonucu ortaya koyduğunu bunun da beklentilere rağmen ülkede son iki senedir yatırım ortamında önemli bir gelişme ve değişiklik görülmemesi olduğunu söyledi.

Yatırım ortamında daha fazla bir iyileşme ve hükümetten daha fazla radikal reform beklediklerini anlatan Kemprecoss, ama bunun gerçekleşmediğini ve herhangi bir ilerleme kaydedilmediğini ifade etti.

Küresel kriz ortamıyla yatırım ortamının ve yatırım fonlarının daraldığına işaret eden Kemprecoss, gerçekleşmeyen reformlar ve sektörel sorunlar nedeniyle de bazı sektörlerin geriye gittiklerini belirtti.

ABFT Yönetim Kurulu Üyesi ve Hilton Worldwide İstanbul Otelleri Bölge Müdürü Armin Zerunyan da Türkiye'nin makroekonomik anlamda olumlu gelişmeler sergilemesine rağmen diğer bütün alanlarda yerinde saydığını söyledi.

Ankete katılan ABD'li şirket yöneticilerinin ve uluslararası şirketlerin Türkiye'ye bakış açısının olumlu olduğunu ve Türkiye'deki potansiyelin farkında olduğuna dikkati çeken Zerunyan, ancak yatırım ortamının son 4 yıldır çeşitli sorunlardan dolayı ilerleyemediğini ifade etti.  Mikro sorunların arasında da gümrük mevzuatı, vergilerdeki ani değişiklikler, mevzuat ve çeşitli düzenlemeler gibi konularının yer aldığını anlatan Zerunyan, ancak bunun sadece ABD'li yatırımcıların değil bütün yatırımcıların sıkıntıları olduğunu belirtti.

Zerunyan, yatırımcıların gündeme ilişkin konular ya da IMF ile yapılacak anlaşmadan çok kendi sektörlerindeki sorunlarına öncelik verdiklerini söyledi.

Gazetecilerin soruları üzerine de ABFT Başkan Yardımcısı Kemprecoss, araştırmadaki 87 kategoriden 39'una bakıldığında, bir iyileşme görüldüğünü ancak geri kalan 48 kategoride ise geriye gidildiğinini ve negatif puanlama yapıldığını kaydetti.

Makroekonomik performansın iyi gitmesine rağmen, sektörlerin mikro anlamda sorunları olduğuna dikkati çeken Kemprecoss, sektörlerin sorunlarını sıkıntılarını ifade etmesine rağmen, reform anlamında bir ilerleme kaydedilmediğini söyledi.

ABD Büyükelçisinin bakışı olumlu

Bir gazetecinin IMF uyumlu bir programa geçilmemesinin ya da son dönemdeki darbe iddialarının yatırımları nasıl etkileyeceğini sorması üzerine ABD'nin Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, siyasi konulara ilişkin değerlendirme yapmak istemediğini söyledi.

Her ülkede yolsuzluk, hukuk sistemi gibi konularda sorunlar olabileceğine işaret eden Jeffrey, Türkiye'de bu konuların yavaş yavaş iyileşmeler görüldüğünü kaydetti.

Jeffrey değerlendirmelerin ardından da gazetecilerin "hükümet yatırım anlamında kötü siyaset yapıyor, Amerikan iş adamları Türkiye'yi beğenmiyor" şeklinde bir algılamaya gitmemesi gerektiğini çünkü bunun doğru olmadığını belirterek, şunları söyledi:

"Bu anketten hiç bir ülke Amerika, AB ülkeleri de o kadar iyi not toplamayamaz. Dünyada her ülkede buna benzer sorunlar var. Son iki senedir büyük bir küresel krizin etkisi içindeyiz ama buna rağmen Türkiye istikrarlı bir noktada. Buradaki siyaset doğru bir siyaset. Onun için yabancı yatırımcılar için halen çekici bir durumda. Buradaki anket özellikle ABD'li şirketler için yatırımlar nasıl daha cazip hale gelir, onları cesaretlendirmek neler yapılır gibi konularda cevap veriyor."

Makro ekonomi iyi ama şirketler mikro sorunlardan dertli

GFK Türkiye Araştırma şirketi Grup Yöneticisi Serra Bozkurt da araştırma sonuçlarına, Amerikan şirketler derneğinin Türkiye'deki genel iş çevresi koşulları hakkındaki her yıl tekrarlanan ve bu sene 4'ünc tamamlanan anket araştırma sonuçları hakkında özet bilgi verdi.

Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların yüzde 80'i Türkiye'nin yatırımcılar açısından çok ciddi bir pazar potansiyeli teşkil ettiğine inanıyor. Fakat Türkiye'nin benzer ülkelerle kıyaslandığında henüz olması gereken yerde bulunmadığını ifade ediyor.

Makro ekonomiye bakıldığında yöneticilerin yüzde 58'i daha olumlu bir yaklaşımla enflasyonun kontrol altında olduğunu belirtiyor. Katılımcıların yüzde 50'si Türkiye'nin makro ekonomik durumundan memnun olduğu görüşünde.

Yöneticiler, hükümete ölçülü güven duyduklarını belirtirken, katılımcıların yüzde 60'ı vergi oranlarının çok yüksek olduğunu düşünüyor. Katımlımcıların yüzde 66'sı ise adli sistemin etkin çalıştığına inanmadığını ifade ediyor.

Katılımcıların yüzde 77'si şirketlerinin Türkiye'de kalmasını, yüzde 69'ı ise işyerini büyütmeyi düşünüyor.

Hükümetin istikrarlı bir makroekonomik ortam sağlayacağına inanan katılımcılar, fakat kendi sektörlerine yönelik mikro sorunların çözümüne daha az güven duyduklarını vurguluyor.

Türkiye'de yatırımı tavsiye edenlerin oranı yüzde 70

Yöneticilerin yüzde 73'ü Türkiye'de yatırımın doğru karar olduğuna inandığını belirtirken, yüzde 70'i de Türkiye'de yatırımı tavsiye ediyor.

Yatırımcıları öncelikleri arasında daha düşük vergiler, kamusal kararlar alanında daha fazla şeffaflık yer alıyor.