Rakıya coğrafi işaret tescil talebi

ANKARA - Geleneksel Alkollü İçki Üreticileri Derneği'nin (GİSDER) rakının coğrafi işaret olarak tescil edilmesi için Türk Patent Enstitüsü'ne (TPE) yaptığı başvurunun ilanı, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.

İlanda rakı; ''karakteristik özelliğini Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yer alan doğal unsurlardan, özellikle Türkiye'de yetişen üzüm, anason ve Türkiye'de uygulanan geleneksel üretim yöntemlerinden alan üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin tamamıyla Türkiye sınırları içinde yapıldığı kendine has, renksiz bir distile (damıtılmak rafine edilmek) alkollü içki'' olarak tanımlanıyor.

Rakının tadım sırasında ilk algılamada ön burunda oldukça güçlü bir anason kokusu, damakta yoğun ve dengeli anason-alkol tadının yanı sıra üzümden gelen aroma, arka damakta ise kaygan bir iz bıraktığı ifade edilerek, rakıdaki alkolün yakıcı tadının, anason aromasının şeker ve demineralize suyun etkisiyle uzaklaştırılarak dengelendiği, üzüm alkolü aromasının dengeli bir şeker oranıyla sunumunun rakıya ''geleneksel bir tat'' kazandırdığı belirtiliyor.

Rakının ayırt edici özelliği olarak ise yalnızca suma (üzüm ve incir mayeşesinin damıtılmasıyla elde edilen bir içki alkolü) veya tarım kökenli etil alkolle karıştırılmış sumanın, 5 bin litre veya daha küçük hacimli geleneksel bakır imbiklerde, anason tohumuyla ikinci kez distile edilmesiyle sadece Türkiye'de üretilen, alkol miktarı hacmen en az yüzde 40 olan distile alkollü bir içki olması gösteriliyor.

Rakının, ana hammaddesinin kuru üzüm, yaş üzüm veya her iki üzümün birlikte kullanılmasıyla üretilen ve baskın aromasını anason tohumundan distilasyon esnasında alan geleneksel bir içki olduğu ifade edilen tescil metninde şöyle deniliyor:

''İç tüketime sunulan distile alkollü içkinin yaklaşık yüzde 85'i, ihraç edilen distile alkollü içkinin ise yüzde 95'i rakıdır. Ülkemizdeki toplam distile alkollü içki tüketiminin yaklaşık yüzde 85'ini karşılayan rakı, gerek üzüm ve anason girdileri nedeniyle ülkenin tarım ekonomisindeki rolü, gerekse ülkemizin dünya pazarına özgün ve geleneksel ürün olarak sunabildiği nadir ticari değerlerden biridir.

Rakıda, ikinci kez distilasyona alınan toplam alkolün en az yüzde 65'inin suma olarak kullanılması geleneksel bir uygulamadır. Suma üretiminde sadece Türkiye'de yetiştirilen üzüm çeşitleri kullanılır.

Alkollü içkiler içinde rakının en belirgin özelliği, içerdiği anason tohumundan gelen anason eteri yağıdır. Rakının diğer anasonlu distile alkollü içkilerden ayırt edici özelliği, üretiminde Türkiye'de yetiştirilen anason bitkisi tohumunun kullanılmasıdır.''

Rakının denetimi, 555 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında GİSDER'in koordinasyonuyla kurulacak komisyon tarafından yılda 1 kez yapılacak.

''Rakı'' coğrafi işaretini kullanmak isteyenler başvurularını GİSDER'e yapacaklar.

Bugünden itibaren 6 ay içinde ilgili herkes, tescil talebinin geçersizliğine ilişkin Enstitü nezdinde itirazda bulunabilecek.

Rakıya derogasyonda ikinci adım olarak tescil için AB Komisyonuna gidilecek

AB ile müzakerelerde vergilendirme faslının açılış kriterleri arasında yer alan ''yüksek alkollü içkilerin aynı seviyede vergilendirilmesi'' koşulunun yerine getirilmesinde sorun teşkil eden Türk rakısına düşük vergi için şubat ayı ortalarından bu yana bir dizi çalışma gerçekleştirildi.

Türkiye'nin müzakere masasında rakıya daha düşük vergi uygulamasını savunabilmesine ve bu konuda bir derogasyon (ayrımcılık uygulaması) elde edebilmesine dayanak teşkil edecek ilk toplantı 12 Şubat 2009 tarihinde AB Genel Sekreterliğinde yapılmış, toplantıda AB ile müzakerelerde rakıya indirimli vergi uygulaması için öncelikle Türk rakısının milli içki olarak tescil edilmesi görüşü benimsenmişti.

Rakıya derogasyonda ikinci adım olarak tescil için AB Komisyonuna gidilecek.