Rusya, Afrika’yı yeniden keşfediyor

Ahmet COŞKUNAYDIN
ahmetcoskunaydin@hotmail.com

Bir dönemler Afrika ülkeleri ile yakın ilişkiler içinde olan Rusya, yeniden bu kıtaya yönelik bir hamle başlatıyor. Rusya yakın dostları ve ekonomik ilişkilerinin yoğun olduğu Libya, Mısır, Cezayir ile son yıllarda azalan ilişkiler üzerine, uzun süredir kara kıtada yeni arayışlar içine girmişti.

Ekonomik ilişkilerini geliştirmek ve kara kıtadaki etkinliğini artırmayı hedefleyen Rusya, bunun ilk adımını Fas’tan (Marokko) başlatıyor. Rusya’nın bu ülkede öncelikli olarak enerji sektöründe atılımlar yapması bekleniyor. Fas, enerjide, başta petrol olmak üzere, elektrik enerjisinde de dışa bağımlı bir ülke. Fas, dış ticaretinde ilk sırada Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Suudi Arabistan, İtalya ve Almanya’dan sonra da Rusya yer alıyor. Rusya’nın, Fas’ın dış ticaretindeki payı yüzde 4.5. Bu yılın sonunda gerçekleşmesi beklenen Fas kralı VI. Muhammed’in, Rusya ziyaretinden sonra, iki ülke arasındaki ticaretin hem çeşitlendirilmesi, hem de rakam olarak artırılması planlanıyor.

Bu pazara girmesi halinde, Rus asker araç ve gereçleri ile silahlarına da yeni bir  alan oluşmasına ise kaçınılmaz gözüyle bakılıyor. Bir NATO üyesi olmamasına karşılık, Fas halen ABD tarafından, özellikle de terörle mücadele konusunda ciddi yardım görüyor.

Halen yaklaşık 34 milyon nüfusa sahip olan Fas’ta, ağırlıklı olarak tarım ve hizmet sektörü dikkat çekiyor. İşgücünün 12 milyon olduğu bu ülkede, işsizlik oranı yüzde 9.1 oranında. Sanayi sektörünün yüzde 24, tarımın 14 ve hizmet sektörünün yüzde 61 olduğu Fas dış ticaretinde, Rusya 9. sırada yer alıyor. Turizm alanında son yıllarda oldukça ciddi atılımlar yapmayı başaran Fas, dünyanın birçok ülkesinden her geçen gün daha artan sayıda turist çekmeyi de gerçekleştirmiş bulunuyor. Halkının yüzde 99’unun Müslüman olduğu Fas’ta, Afrika, Fransız, İspanyol kültürünün etkilerini görmek mümkün. Arap baharı döneminde, hafif bir sarsıntı geçiren Fas, kralın anayasada olumlu yönde değişiklikler yapacağı konusunda söz vermesi üzerine, olaylar yatışmış, fakat ardından verilen sözler günümüze kadar yerine getirilmemişti.

1912 yılından 1956 yılına kadar Fransız etkisinde kalan, ülke 1961 yılında Kral II. Hasan zamanında bağımsızlığını kazanmıştı. Kişi başı gelirin yaklaşık 7 bin 500 dolar civarında seyrettiği ülke daha çok tekstil, hammadde ve tarım ürünleri ihraç eden bir ekonomiye sahip bulunuyor.