Sağlık Bakanlığı 'Türk Kök Projesi'ni hayata geçiriyor
Planlanacak 27 sağlık bölgesinde, koordinasyon ve her bölgede gönüllü verici merkezi ile akraba dışı kordon kanı bankası kurulacak
ANKARA - Sağlık Bakanlığı, kemik iliği nakli bekleyen, ancak verici ve merkez yetersizliği gibi nedenlerle bu imkanı bulamayan hastaların sorununa çözüm bulmak için "Türk Kök Projesi"ni hayata geçirecek.
Bakanlıkta kısa bir süre önce oluşturulan Doku, Hücre Nakli ve Kan Hizmetleri Daire Başkanlığı'nca hazırlanan projeyle, nakil merkezi ve yatak sayısı artırılacak, planlanacak 27 sağlık bölgesinde, koordinasyon ve her bölgede gönüllü verici merkezi ile akraba dışı kordon kanı bankası kurulacak.
Sağlık Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, kemik iliği nakli olması gereken hastalar nakil merkezi, uzman doktor ve verici sayısının yetersizliği gibi nedenlerle uzun süre beklemek zorunda kalıyor. Nakil yapılamayan hastalara başarı şansı daha düşük tedavi yöntemleri uygulanıyor.
Türkiye'de halen 32 kemik iliği nakli merkezinde 167'si erişkin, 39'u çocuk olmak üzere toplam 206 yatak bulunuyor. Yılda 3-4 bin nakil yapılması gerekirken, geçen yıl bu sayı 986'da kaldı.
Ülkedeki bir diğer sorun da nakil merkezlerinin yaygın bir dağılım göstermemesi. Merkezler daha çok Ankara, İstanbul ve İzmir'de yoğunlaşırken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde hiç nakil merkezi yok.
Mevcut nakil merkezleri arasında bir koordinasyon bulunmaması ve buralara kayıtlı verici sayısının azlığı da bir diğer sorun. Gelişmiş ülkelerde milyonlara ulaşan nakil merkezlerine kayıtlı gönüllü verici sayısı, Türkiye'de sadece 37 bin civarında. Bu durum kardeşi olmayan, diğer akrabalarından da uygun verici bulamayan hastalar için tedavi şansını azaltıyor.
Kemik iliği nakil bekleme listesi oluşturulacak
Sağlık Bakanlığı Kemik İliği Nakli Bilimsel Kurul ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Osman İlhan, Türk Kök Projesi ile aynı zamanda ulusal böbrek nakli bekleme listesi gibi kemik iliği nakli bekleme listesi hazırlanacağını bildirdi.
Bu liste sayesinde hastalara en kısa sürede nakil yapılabilmesi için merkezler arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanacağını anlatan İlhan, şöyle konuştu:
"Sosyal Güvenlik Kurumu'nun kemik iliği nakillerini geri ödeme kapsamına almasıyla büyük bir açılım sağlanmıştı. Projenin hayata geçmesiyle de hastalarımız artık nakil için uzun süre beklemeyecek. Aile dışı doku bilgi bankasıyla da kardeşi ya da bir başka yakınından ilik bulunamayan hastalara uygun verici bulunabilecek. Avrupa Birliği, bu proje için 4 milyon Avro yardım ayırdı. Sistem zaten 5 yılda kendisini amorti edecek."