Sayıştay Kanunu değişiyor

TBMM - Sayıştay Kanununun yenilenmesini öngören yasa teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.

AK Parti Grup Başkanvekilleri Bekir Bozdağ, Suat Kılıç, Mustafa Elitaş, Nurettin Canikli ve Ayşe Nur Bahçekapılı ile bazı milletvekillerinin imzalarını taşıyan teklifle, "Anayasadaki ilkelere ve uluslararası denetim standartlarına uygun, çağdaş demokrasinin gelişimine katkı sağlayacak ve toplumun beklentilerini karşılayacak, belge denetiminden çok içeriği ön plana çıkaracak, teknoloji olanaklarından yararlanan ve bunların yargı yetkisine işlerlik kazandıracak bir Sayıştay'ın oluşturulması" amaçlanıyor.

Anayasa Mahkemesi kararları, Sayıştay'ın üye olduğu Uluslararası Yüksek Denetim Kurumları Organizasyonu (INTOSAI) denetim standartları, AB uygulamaları göz önüne alınarak hazırlandığı belirtilen teklife göre, Sayıştay; düzenlilik ve performans denetimi tekniklerini eşit ağırlıkta uygulayacak, tüm kamu fonu, kaynak ve faaliyetlerini denetlemek için yasal yetkiye sahip ve işleyiş açısından da bağımsız olacak.

Uluslararası genel kabul görmüş denetim standartlarına uygun denetim yapması hedeflenen Sayıştay, hazırladığı raporları zamanında ve belli bir prosedür dahilinde TBMM ve kamuoyuna sunacak. 

 Sayıştay, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç, kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarını, mahalli idareleri, özel kanunlarla anonim ortaklık şeklinde kurulmuş olanlar da dahil olmak üzere diğer kamu idareleri ile bunlara bağlı her çeşit idare, kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketleri denetleyecek.

Kamu idareleri tarafından yapılan her türlü iç ve dış borçlanma, borç verilmesi, borç geri ödemeleri, yurt dışından alınan hibelerin kullanımı, hibe verilmesi, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla ilgili diğer hususları, tüm kaynak aktarımları ve kullanımları ile Avrupa Birliği fonları dahil yurt içi ve yurt dışından sağlanan diğer kaynakların ve fonların kullanımı da denetim kapsamında olacak.

Tüm kamu hesapları denetlenecek

Sayıştay, kamu idareleri bütçelerinde yer alıp almadığına bakılmaksızın, özel hesaplar dahil tüm kamu hesapları, fonları, kaynakları ve faaliyetlerini, yapılan antlaşma veya sözleşmedeki esaslar çerçevesinde uluslararası kuruluş ve örgütlerin hesap ve işlemlerini de denetleyecek.

Teklife göre, Sayıştay, denetim sonuçları hakkında TBMM'ye doğru, yeterli, zamanlı bilgi ve raporlar sunacak.

Sorumluların hesap ve işlemlerinden kamu zararına yol açan hususları kesin hükme bağlayacak olan Sayıştay, denetim sırasında her türlü bilgi ve belgeyi istemeye, sözlü bilgi almak üzere her derece ve sınıftan kamu görevlileri ile ilgilileri çağırmaya, denetimi ile ilgili idare ve diğer tüzel kişilerden temsilci istemeye yetkili olacak.

Kamu idarelerinin hesap, işlem ve faaliyetleri ile malları, hesap veya faaliyet dönemine bağlı olmaksızın yılı içinde veya yıllar itibarıyla denetlenebileceği gibi sektör, program, proje ve konu bazında da denetlenebilecek.

Denetimler sırasında gerekli görülmesi halinde, Sayıştay dışından uzman çalıştırılabilecek veya bilirkişi görevlendirilebilecek.

Sorumlulardan tazmin edilecek

Sorumlular, kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri ile illiyet bağı kurularak oluşturulan ilamda yer alan kamu zararından tek başlarına veya birlikte tazmin ile yükümlü olacak.

Usulüne uygun biçimde görevlendirilmediği halde kendiliğinden veya verilen emir üzerine gelirleri tahakkuk ettiren, toplayan, harcayan ve bu işlemleri onaylayanlar, malları muhafaza eden ve idare edenlerle her türlü mali iş ve işlemleri yürütenlerin işlemleri bir hesaba dahil edilmediği takdirde, sorumluluk bu kişiler hakkında da uygulanacak. Bu durum yöneticilerin yazılı emirleri üzerine meydana gelmiş ise sorumluluğa yöneticiler de ortak olacak.

Bakanların sorumluluğu

Bakanlar, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile hukuki ve mali konularda Başbakana ve TBMM'ye karşı sorumlu olacak.

Sayıştay'ın gerçekleştirdiği performans denetimleri mali ve hukuki sorumluluk doğurmayacak.

Kamu idareleri ve görevlileri, denetim ve inceleme ile görevlendirilmiş olanlara her türlü hesap, bilgi, belge ve kayıtları ibraz, etmek, işlem, faaliyet ve malların fiili ve fiziki durumlarının görülmesini sağlamak, görevin düzenli olarak yapılmasını sağlayacak tedbirleri almak ve her türlü yardım ve kolaylığı göstermek zorunda olacak.

Bunu, haklı bir sebebe dayanmaksızın tam ve zamanında yerine getirmeyen ilgililer, Sayıştay'ın istemi üzerine ilgili idarenin yetkilisi tarafından görevden uzaklaştırılacak ve haklarında soruşturma yapılacak. Görevden uzaklaştırma tedbiri, talep eksiksiz olarak yerine getirilinceye kadar devam edecek.

Sayıştay ilamlarının gereklerini yerine getirmeyenler hakkında da aynı hükümler uygulanacak.

İlgili kamu idarelerinin üst yöneticileri bu madde hükümlerini uygulamak ve sonucu hakkında Sayıştay'a bilgi vermek zorunda olacak.

Başkan seçimi

Teklifle, "1. Başkan"ın unvanı "Sayıştay Başkanı", "Savcı" unvanı "Başsavcı", "Savcı Yardımcısı" unvanı ise "Savcı" olarak değiştiriliyor.

Sayıştay Başkanı, TBMM tarafından gizli oyla seçilecek. Seçilebilmek için TBMM üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olmamak kaydıyla, mevcudun salt çoğunluğunun oyu aranacak. Başkanın görev süresi 5 yıl olacak. Bir kimse en fazla iki defa başkan seçilebilecek.

Daire başkanları Sayıştay Genel Kurulunca, üyeler ise TBMM tarafından seçilecek.

Sayıştay Başsavcısı ve savcıları, Sayıştay Başkanının görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca yapılacak teklif üzerine ortak kararname ile atanacak. Başsavcının görev süresi 4 yıl olacak. Süresi dolan Sayıştay Başsavcısı yeniden atanabilecek.

Teklifle, Sayıştay bünyesine dahil yargı ve karar organları, yaptıkları hizmetlere göre sınıflandırılıyor. Ayrıca "Başkanlık", "Rapor Değerlendirme Kurulu", "Denetim, Planlama ve Koordinasyon Kurulu" Sayıştay'ın organları arasına ekleniyor.

"Rapor Değerlendirme Kurulu", Sayıştay'ın her yıl TBMM'ye sunmak zorunda olduğu raporlar hakkında görüş bildirecek son merci olacak.

Sayıştay raporlarının TBMM'de görüşülmesi sırasında Sayıştay Başkanı veya görevlendireceği başkan yardımcısı hazır bulunacak.

Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerince mali konularda düzenlenecek yönetmelikler ile yönetmelik niteliğindeki düzenleyici işlemler, Sayıştayın istişari görüşü alınarak yürürlüğe konulacak. Sayıştay, görüşünü istemin yapılması tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde bildirecek.

Rapor değerlendirme kurulu

Kurulun başkanlığını, Sayıştay Başkanı yapacak. Rapor Değerlendirme Kurulu, Sayıştay raporları ile Sayıştay Başkanı tarafından incelenmesi istenen konular hakkında görüş bildirecek. Sayıştay raporlarının kurulda görüşülmesi sırasında ilgili grup başkanı veya raporun denetçisi katılarak görüşünü açıklayacak.

Sayıştay raporlarının görüşülmesi sırasında, açıklamalarda bulunması için ilgili kamu idaresinin üst yöneticisi veya görevlendireceği yardımcısı çağrılabilecek.

Yüksek disiplin kurulu

Yüksek Disiplin Kurulu, her takvim yılı için Sayıştay Genel Kurulunca seçilecek 5 daire başkanı ve her daireden seçilecek birer üye ile kurulacak. Disiplin soruşturması yapılmasına ve disiplin cezası verilmesine ilişkin kararlar üçte iki çoğunlukla verilecek. Haklarında isnatta bulunulan disiplin durulu üyeleri, kurula katılamayacak. Kurul, Sayıştay Başkanı, daire başkanı ve üyeler hakkındaki disiplin soruşturmalarına bakacak.

Meslek Mensupları Yükseltme ve Disiplin Kurulu; Sayıştay Başkanı, daire başkanı ve üyeler dışındaki meslek mensupları hakkındaki yükseltme işleri ile disiplin soruşturmaları ve ceza kovuşturmalarını yürütecek.

Denetim planlama ve koordinasyon kurulu

Denetim Planlama ve Koordinasyon Kurulu, TBMM'nin, kamuoyunun ve denetlenen kamu idarelerinin beklentileri de dikkate alınarak, denetim stratejik planlarını ve yıllık denetim programlarını, yapılacak risk analizleri doğrultusunda hazırlayacak.

Kurul, plan ve programların uygulanmasını izleyecek, koordinasyonu sağlayacak, performans ölçüm sistemlerini oluşturacak ve Sayıştay faaliyet raporunu hazırlayacak.

Denetime ilişkin yönetmelik, standart ve rehberleri hazırlayacak kurul, Sayıştay Başkanının görüşülmesini istediği konularda görüş bildirecek.

Denetçiler, Sayıştay Başkanı veya onun adına grup başkanlarınca kendilerine verilen denetim ve inceleme görevlerini yerine getirerek, sonucunu bir raporla Başkanlığa bildirecek.

Sayıştay Başkanının teklifi ve Sayıştay Genel Kurulunun kararı ile gerek görülen illerde denetim grup başkanlıkları kurulabilecek. Bu grupların çalışma esas ve usulleri ile görevlendirme kriterleri ve diğer hususlar yönetmelikle düzenlenecek.

Başsavcı, Sayıştayca belirtilen süreler içerisinde verilmeyen hesapları takip edecek, hesabı ve istenilen bilgi ve belgeleri vermeyen sorumlular ve diğer ilgililer hakkında gerekli işlemleri yapacak. Savcı, oy hakkı bulunmamak üzere yargılamaya katılacak ve görüşünü açıklayacak.

Denetim ve raporlama

Sayıştay tarafından yerindelik denetimi yapılamayacak, idarenin takdir yetkisini sınırlayacak ve ortadan kaldıracak karar alamayacak. Denetim, genel kabul görmüş uluslararası denetim standartlarına uygun olarak yürütülecek.

Sayıştay ve denetçiler, denetim faaliyetini bağımsız ve tarafsız olarak yürütecek. Sayıştaya denetim görevinin planlanması, programlanması ve yürütülmesinde talimat verilemeyecek.

Denetimler; sistem tabanlı teknikler, analitik inceleme teknikleri, istatistiki örnekleme ve bilişim sistemlerinin denetimi dahil güncel denetim metodolojilerinin uygulanmasında gerekli özen gösterilerek gerçekleştirilecek.

Kalite güvencesinin sağlanması için, denetimin her aşaması denetim standartlarına, stratejik planlara, denetim programlarına ve mesleki etik kurallarına uygunluğu açısından sürekli gözden geçirilecek.

Sayıştay denetimi

Sayıştay denetimi; düzenlilik denetimi ve performans denetimini kapsayacak.

Düzenlilik denetimi; kamu idarelerinin gelir, gider, mal ile diğer hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespiti,kamu idarelerinin mali rapor ve tablolarının, bunlara dayanak oluşturan ve ihtiyaç duyulan her türlü belgelerin değerlendirilerek, bunların güvenilirliği ve doğruluğu hakkında görüş bildirilmesi, kamu idarelerince alınan mali karar ve yapılan işlemler ile program ve faaliyetlerin hukuka uygunluğunun değerlendirilmesi, mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi, suretiyle gerçekleştirilecek.

Performans denetimi de hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergeler ile ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesi, değerlendirilmesi, kamu kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli olarak kullanılıp kullanılmadığının incelenmesi suretiyle yapılacak.

Bu denetimler sonucunda denetimle ilgili olan, denetimden kaynaklanan ya da açıklanması gerekli görülen diğer hususlar da rapor edilebilecek.

Denetimler; denetimin planlanması, denetim programının hazırlanması ve uygulanması, sonuçların ve tavsiyelerin raporlanması, hazırlanan raporların TBMM'ye sunulması ve ilgili kamu idaresine gönderilmesi, raporların izlenmesi, aşamalarından oluşacak.

Denetim sürecine ilişkin bütün hususlar, kanunlar ile genel kabul görmüş uluslararası denetim standartları çerçevesinde hazırlanacak yönetmelik, standart ve rehberlerde belirtilecek.

Sayıştay raporları

Kamu idarelerinin düzenlilik ve performans denetimleri sonucunda denetim grup başkanlıklarınca düzenlenen denetim raporları, idareler itibariyle birleştirilecek  ve bir örneği Sayıştay Başkanlığınca ilgili kamu idaresine gönderilecek.

Denetim raporları, kamu idaresinin üst yöneticisi tarafından, raporun alındığı tarihten itibaren 30 gün içinde cevaplandırılacak. Bu cevaplar da dikkate alınarak yeniden düzenlenen denetim raporları, Sayıştay dairelerinin görüşleri alınmak üzere raporun ilgili olduğu yılın bitimini takip eden Mayıs ayı sonuna kadar Sayıştay Başkanlığına sunulacak. Raporlara kamu idarelerinin cevapları da eklenecek.

Daireler, raporlar hakkındaki görüşlerini Temmuz ayının 15'ine kadar Sayıştay Başkanlığına sunacak. Daireler; denetim raporları hakkında görüş oluştururken, söz konusu raporların kanunda ön görülen amaç, çerçeve ve sınırlar içinde olup olmadığı yönünden inceleme yapacak ve bu hususlara uygunluk taşımayan raporların düzeltilmesine ilişkin görüşünü Sayıştay Başkanlığına sunacak.

Dış denetim genel değerlendirme raporu hazırlanacak ve Rapor Değerlendirme Kurulunun görüşü alınacak. Dış denetim genel değerlendirme raporu ile Kurulca görüş bildirilen kamu idarelerine ilişkin denetim raporları, Sayıştay Başkanınca genel uygunluk bildirimi ile birlikte TBMM'ye sunulacak.

Dış denetim sonuçları, kurum veya konu bazında, müstakil raporlar halinde de TBMM'ye sunulabilecek.

Dış denetim genel değerlendirme raporu, faaliyet genel değerlendirme raporu ve kanunda belirtilen diğer raporlar ve değerlendirmeler çerçevesinde TBMM, kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin olarak, kamu idarelerinin yönetim ve hesap verme sorumluluklarını görüşecek. Bu görüşmelere Sayıştay Başkanı veya denetimden sorumlu başkan yardımcısı ile kamu idarelerinin üst yönetici veya görevlendireceği yardımcısının ilgili bakanla birlikte katılması zorunlu olacak.

Faalliyet genel değerlendirme raporu

Kamu idareleri tarafından gönderilen idare faaliyet raporları, İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan mahalli idareler genel faaliyet raporu ve Maliye Bakanlığınca hazırlanan genel faaliyet raporu denetim grup başkanlıklarınca denetim sonuçları da dikkate alınarak değerlendirilecek. Mahalli idarelerin idare faaliyet raporları hakkındaki Sayıştay değerlendirmesinin bir örneği, İçişleri Bakanlığına, bir örneği de ilgili mahalli idarenin meclisine gönderilecek.

Mali istatistikleri değerlendirme raporu

Maliye Bakanlığınca yayımlanan bir yıla ait mali istatistikler izleyen yılın Mart ayı içinde; hazırlanma, yayımlanma, doğruluk, güvenilirlik ve önceden belirlenmiş standartlara uygunluk bakımından denetim grup başkanlıklarınca değerlendirilecek.

Bu amaçla düzenlenen değerlendirme raporu, Sayıştay Başkanınca Rapor Değerlendirme Kurulunun görüşü de alındıktan sonra TBMM'ye sunulacak ve Maliye Bakanlığına gönderilecek. Raporda yer alan değerlendirmelere ilişkin olarak Maliye Bakanı gerekli önlemleri alacak.

Sayıştay, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri için düzenleyeceği genel uygunluk bildirimini, kesin hesap kanun tasarısının verilmesinden başlayarak en geç 25 gün içinde TBMM'ye sunacak.

Kesin hesap kanunu tasarısı ve genel uygunluk bildiriminin TBMM'ye verilmiş olması, ilgili yıla ait Sayıştayca sonuçlandırılamamış denetim ve hesap yargılamasını önlemeyecek ve hesapların kesin hükme bağlandığı anlamına gelmeyecek.

Genel uygunluk bildiriminin sunulmasından sonra kesin hesaplara ilişkin olarak ortaya çıkacak bulgular, ilk genel uygunluk bildirimi ile birlikte ek olarak TBMM'ye sunulacak.

Denetim ve incelemeler sırasında anlam, uygulama veya sonuçları bakımından kamu zararına yol açıcı nitelikte görülen kanun ve diğer hukuki düzenlemeler hakkında da rapor düzenlenebilecek. Bu raporlar, Sayıştay Genel Kurulunda görüşülecek ve karar gereğince ilgisine göre TBMM veya ilgili kamu idaresine gönderilecek.

Raporların duyurulması

Sayıştay raporları, TBMM'ye sunulduğu ve ilgili kamu idarelerine verildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde, Sayıştay Başkanı veya görevlendireceği başkan yardımcısı tarafından kamuoyuna duyurulacak.

TSK, MİT Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığının elindeki taşınırların denetimi sonucunda hazırlanacak raporların kamuoyuna duyurulmasına ilişkin hususlar; Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenecek.

Sayıştay Başkanı, denetimler sırasında denetçiler tarafından gerekli görülmesi halinde, meslek mensuplarının koordinasyonunda çalışmak ve geçici olmak üzere Sayıştay dışından uzman çalıştırmaya yetkilili olacak. Kamu idareleri görevlileri haricinde uzman çalıştırılması hizmet alımı şeklinde gerçekleştirilecek.

Yargılamaya esas rapor

Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin hesap ve işlemlerinin denetimi sırasında denetçiler tarafından kamu zararına yol açan bir husus tespit edildiğinde, sorumluların savunmaları alınarak mali yıl sonu itibariyle yargılamaya esas rapor düzenlenecek. Yargılamaya esas raporun düzenlenmesinde, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde cevap vermeyen sorumluların savunmaları dikkate alınmayacak.

Daireler tarafından yapılan hesap yargılaması sonucunda; hesap ve işlemlerin yasal düzenlemelere uygunluğuna veya kamu zararının sorumlulardan tazminine hükmedilecek. Bu hükümler dışında, gerekli görülen hususların ilgili mercilere bildirilmesine karar verilebilecek.

Yargılama sırasında, mahkemelere veya yürütülen bir soruşturma için ilgili idari mercilere verilmiş olması nedeniyle belgeleri bulunmayan yargılama konusu olan bir işleme ilişkin bilgi ve belgelerin yeterli görülmemesi ve kovuşturma veya soruşturma sonucunun beklenmesine gerek görülen hallerde, bu hususlara ilişkin hesap ve işlemlerin yargılanması durdurularak, hüküm dışı bırakılabilecek. Hüküm dışı bırakılan hususlara ilişkin noksanlıklar giderildikten sonra bu hesap ve işlemlerin yargılanmasına devam edilecek.

Sayıştay ilamları; sorumlulara, sorumluların bağlı olduğu kamu idarelerine, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için Maliye Bakanlığına, ilgili muhasebe birimine, başsavcılığa ve ilgili denetçiye tebliğ edilecek.

Temyiz süresi azalacak

Sayıştay dairelerince verilen ilamlar, Sayıştay Temyiz Kurulunda temyiz edilebilecek. Bu kurulca verilen kararlar kesin olacak. Temyiz süresi ilamın ilgiliye tebliğinden itibaren 60 günle sınırlı tutulacak.

Yargılamanın iadesi isteminde bulunulma süresi, ilamın tebliği tarihinden itibaren 5 yılı geçemeyecek. Yargılamanın iadesi istemi, hükmü veren dairece incelenecek ve ilk olarak yargılamanın iadesi talebinin kabulü veya reddine karar verilecek. TBMM'ce kesinhesap kanunu tasarısının karara bağlanmış olması, şahıs borçlarını etkilemeyecek.

Temyiz Kurulu, karar düzeltilmesi isteminde ileri sürülen sebeplere bağlı kalacak ve karar düzeltilmesi istemi, kesin hükmün yerine getirilmesine engel olmayacak.

İşin gereği ve ibraz edilen belgelerin içeriği bir olduğu halde aynı konu hakkında dairelerce veya Temyiz Kurulunca verilen ilamlar birbirine aykırı ise Sayıştay Başkanı bu ilamları içtihadın birleştirilmesi için Genel Kurula gönderecek. Konu Genel Kurulda görüşülerek karara bağlanacak.

Bütçe

Sayıştay, genel bütçe içinde kendi bütçesiyle yönetilecek. Sayıştay bütçesine ilişkin iş ve işlemleri, Sayıştay Başkanı yürütecek. Sayıştayın muhasebe hizmetleri, TBMM Başkanı tarafından atanan muhasebe yetkilisince yerine getirilecek.

Sayıştay Genel Kurulu, Temyiz Kurulu, Daireler Kurulu ve daireler, her yıl 1 Ağustos- 5 Eylül tarihleri arasında çalışmalarına ara verecek.

Daire Başkanları ve üyelerde; görevlerinin vakar ve şerefi ile bağdaşmayan ve hizmetin aksamasına sebep olan hal veya hareketin görülmesi ya da öğrenilmesi halinde Sayıştay Başkanı durumu inceledikten sonra disiplin kovuşturması yaptırabilecek. Sayıştay Başkanı, daire başkanı ve üyeler dışındaki Sayıştay meslek mensuplarına uygulanacak disiplin cezaları hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanacak.

Sayıştay Başkanı, daire başkanları ve üyeler azledilemeyecek, kendileri istemedikçe 65 yaşından önce emekliye sevk edilemeyecek. Ancak mahkumiyet ve sağlık kurulu raporları, bu konuda istisnai durum oluşturacak.

İki defa üst üste olumsuz sicil alan meslek mensuplarının sicil amirleri değiştirilecek. Üç defa olumsuz sicil alan meslek mensuplarına, Meslek Mensupları Yükseltme ve Disiplin Kurulunun kararı ve Sayıştay Başkanının onayı üzerine, emekliliklerini istemeleri veya istifa etmeleri bildirilecek. Bir ay içinde bu davete uymayanlar, istifa etmiş sayılacak.

Sayıştay mensupları, özel bir kanun olmadan kamu idareleri ile gerçek ve tüzel kişiler yanında paralı veya parasız görev alamayacak ve bilirkişilik yapamayacak. Ancak, kooperatifler ve hayır kurumlarının yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar, üniversite veya diğer eğitim veya öğretim kurumlarında Başkanlığın onayı ile  mesleki konularda ders verenler, ilmi ve mesleki araştırma  ve yayınlarda bulunanlar, Sayıştay Başkanlığının  bilgisi dahilinde davet edildikleri toplantıya katılanlar için bu madde hükümleri uygulanmayacak.

Sayıştay, denetim ve diğer faaliyetleri ile ilgili eğitim ve yayın hizmetleri verebilecek. Bu hizmetlerin  ücretlendirilmesi sonucunda elde edilen gelirler  bütçeye gelir kaydedilecek. Bu faaliyetlerde görevlendirilenlere yapılacak ödemeler, telif ücretleri ve diğer hususlar yönetmelikle düzenlenecek.

Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hesap ve işlemlerine ilişkin her çeşit belge ve bilgi, ilgili idarenin muhasebe biriminde, diğer idarelerin hesap ve işlemlerine ilişkin her çeşit belge ve bilgi ilgili idarelerce saklanacak. Bu belge ve bilgilerin Sayıştaya gönderilmesi ve Sayıştay tarafından ilgili idareye iadesi, ilgili idarece saklanması ve yok edilmesine ilişkin esas ve usuller, Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Sayıştayca hazırlanacak yönetmelikle belirlenecek.

Sayıştayda, Strateji Geliştirme Birim Başkanlığı ile Yönetim Birim Başkanlığı oluşturulacak.