Seçimlerde hangi liderlik özellikleri kazandı?

Son dönemde ülkemizde ve dünyada liderlik özelliklerinin sınandığı olaylar yaşandı. Ülkemiz bir seçim sürecinden geçti. Bu süreçte liderlerin kitleler önünde yaptıkları konuşmaları TV’lerde dinledik. Daha önce komşumuz Yunanistan’da bir genel seçim yaşanmıştı. Yeni bir siyasetçi, genç Sipras rakiplerini geçti. Daha sonra yaşadıkları ekonomik sorunlar nedeniyle tekrar bir oylama yapıldı. Lider kadro ve yapmak istedikleri tekrar oylandı. Aynı zaman diliminde ben bir proje vesilesiyle bir şirketimizin başarılı yönetim kurulu başkanı Vural Bey ile tanıştım. İzlediğimiz bu insanların bir kısmı başarılı oldular, diğerleri istenen başarıyı yakalayamadılar. Eminin sizin de çevrenizde başarılarınızı izlediğiniz liderlik vasıfl arına sahip insanlar vardır. Bir süredir başarılı olmuş, önemli değişimlerin gerçekleşmesine öncü olmuş insanların ortak özellikleri üzerinde düşünüyorum. Kendime şu soruları sordum; Bu liderlerin hangi özellikleri onlara başarıyı getirdi? Kitleler bu insanları niçin takip ediyorlar? Bu konuda yazılmış çizilmiş çok sayıda kitap var ama ben sizlerle gözümüzün önündeki örnekler üzerinden kendi gözlem ve düşüncelerimi paylaşmak istedim. 

Şimdi izlediğimiz liderleri ve davranışlarını hatırlamaya çalışırsanız aklınızda ne kaldı? Benim aklımda kalanlar şunlar: Bir tanesi bağırdı, çağırdı ve yalnız şiddet çağrıştırdı. Diğeri hem bağırdı hem de bazı konularda kitleleri ikna etmeye çalıştı. Bir başkası sakin sakin konuştu ama heyecan eksikliği vardı. Bir diğerinde ise hem akıllı konuşma vardı, hem de heyecan. Başka bir parti lideri hep güler yüzlü! Şimdi insanlara ait bu özellikler; bağırma, sakinlik, ilham verme, inandırıcılık, akıllı konuşma, heyecan uyandırma, mizahi yaklaşım, güler yüzlülük tek başına başarıyı garantiler mi? Sonuçta başarılı olan liderlere baktığımızda bu özelliklerin en azından birkaçına sahip olduklarını görüyoruz. Kimler başarılı oldu? Otoriter ama heyecan uyandıran yaklaşımları ile kitleleri etkilemeye ve inandırmaya çalışanlar ve daha sakin, güler yüzlü ama projelerini ve inandıkları davalarını yine heyecanlı bir şekilde anlatan ve savunanlar başarılı oldular. Kuru kuruya bağırıp çağıranlar veya hedefl erini kitlelere anlatmak konusunda iletişim becerisine sahip olamayan liderler kaybettiler. 2014 senesinde yılın yöneticisi seçilen Linkedin CEO’su Jeff Weiner yaptığı bir konuşmada liderler hakkındaki düşüncelerini şu sözlerle özetlemiş: “ Bir lider öncelikle ilham verici olmalı, bu temel şart. Daha sonra liderlerde şu üç özellik aranmalı: 

1) Yapmak istedikleri ve vizyonu net ve anlaşılabilir olmalı. Herkes kolayca anlamalı. Güven sarsıcı gizli bir ajandaya sahip olmamalı. 

2) Yeni bir şey yapmaya kalktığında veya önemli bir değişime öncülük edecekse cesur olmalı. Mutlaka önüne bir sürü engel çıkacaktır. 

3) Ortama ve dinleyici kitleye uygun şekilde iletişim kurma becerisine sahip olmalı. 

İstediğiniz kadar konuşun, mesajınızı ve vücut dilinizi ortama ve dinleyicilerinize göre ayarlamazsanız yapmak istediklerinizi anlatamazsınız. Hiç unutmuyorum, rahmetli Bülent Ecevit bir seçim yenilgisinden sonra “yaptıklarımızı anlatamadık” şeklinde bir ifade kullanmıştı. Doğru, yaptıklarınızı veya yapmak istediklerinizi Jeff Weiner’ın belirttiği gibi anlatamazsanız kaybedersiniz. Zaten yaptıklarını ve yapacaklarını anlatamayan kişilere de lider denemez. Demek ki ister şirketlerimize, ister ülkelerimize yönetici seçerken kendimize şu soruları sormalıyız: Seçtiğimiz insan önemli projeler söz konusu olduğunda ilham verici olabilir mi? Yeterli heyecan ve enerjiye sahip mi? Eğer seçtiğiniz kişi bu özelliklere sahip değilse belki çok iyi bir yönetici olabilir ama iyi bir lider adayı olamaz. Çalışanlara veya kitlelere ilham veremeyen bir yönetici onları kendine bağlayamaz. Bu gönül bağı kurulamazsa güven oluşmaz. Güven olmayınca da insan toplulukları sizi lider olarak göremez. Çevrenizdekiler sizi lider olarak görmezse belki otoriteyle geçici olarak lider olursunuz ama gönüllerde lider olamazsanız iktidarınız uzun ömürlü olmaz! 

ÖZLÜ SÖZ: “Eğer eylemleriniz başkalarının daha fazla hayal kurmasına ilham kaynağı oluyor, onların daha fazla öğrenmesine ve gelişmesine yol açıyorsa, siz bir lidersiniz.” (John Quincy Adams)