Sigorta şirketlerinde iç denetim birimi
VERGİ PORTALI / Emre Özbek
Değerli DÜNYA Gazetesi okurları;
Hatırlayacağınız gibi bu köşede daha önce "Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin İç Sistemlerine İlişkin Yönetmelik" (Sigorta İç Sistemler Yönetmeliği) ile ilgili yazılar yayınlanmıştı. Haziran ayında yayımlanan yönetmeliğe göre sigorta, emeklilik ve reasürans şirketleri, faaliyetlerinin kapsamı ve yapısıyla uyumlu, yeterli ve etkin iç sistemler kurması gerekiyor. Bu kapsamda; 31 Aralık 2008 itibari ile bir iç denetim birimi, 31 Mart 2009 itibari ile de iç kontrol ve risk yönetimi sistemleri kurmuş olmak durumundalar.
İç denetim kavramını ele alarak başladığımız bu yazı ile yönetmeliğe uyum ile ilgili tavsiye niteliğinde bazı ana noktaları hatırlatmak istiyoruz.
İç denetim fonksiyonu, sigorta şirketleri için yeni bir kavram değil. Mevcut mevzuat ve son yıllarda sektöre yabancı ortakların girmesi ile bu konu halihazırda sektörde gereken önemi görüyordu. İç Sistemler Yönetmeliği ile belirli şekil ve şartların yeniden altı çizilmiş, belirli konularda da yeknesaklığı sağlamak için düzenlemeler yapılmış durumda.
31 Aralık günü elde ne olması gerekiyor?
Yönetmelikteki konu başlıklarını incelediğimizde görüyoruz ki organizasyon yapısında gerekli düzenlemeleri yapmak ve yine yönetmelikte işaret edilen dokümanları hazırlamak şeklinde iki önemli adım atılmalı. Yönetmelikte bir birim olarak organize edilmesi şart koşulan tek konu olan iç denetim ile ilgili bir birim örgütlenmesi gerekiyor. Bu aşamada bağımsızlık ve yeterliliği ile ilgili gerekli önlemlerin alınması en önemli husus.
Örgütlenen bu iç denetim biriminin çalışmalarını düzenlemek üzere; amaç, kapsam, alan, yetki ve faaliyetlerini düzenleyen bir de yönetmelik hazırlanması ve yönetim kurulu tarafından onaylanması gerekiyor.
Dolayısıyla özetlersek, eğer halihazırda mevcut uygun bir organizasyon yapısı yoksa bunun teşkil edilmesi ve onaylanarak yürürlüğe konulması; benzer şekilde ihtiyaç duyuluyorsa Hazine'nin konu ile ilgili yayınladığı yönetmeliğe uygun bir "iç denetim yönetmeliği" hazırlanması ve onaylanarak yürürlüğe alınması gerekiyor.
Sigorta sektöründe faaliyet gösteren, hayat ve hayat dışı sigorta, emeklilik ve reasürans şirketlerinin tamamını kapsayan bir düzenleme olduğundan dolayı, sektördeki şirketlerin ilgili konulardaki uyum ve olgunluk seviyeleri değişiklik göstermektedir. Kimi şirketler halihazırda yönetmelik ile tam uyum içerisindeyken, gerekli birtakım düzenlemeleri yapmak ve onaylamak durumunda olan şirketler de mevcuttur. Hazine temsilcilerinin görüşleri ise, bu düzenlemelerle ilgili olarak yönetmelikte belirtilen tarihlerde herhangi bir değişiklik yapılmasının öngörülmediği şeklinde.
Sektörün uzun vadede çıkarına olacak, şirketlerin sadece uyulması gereken bir düzenleme olarak değil de kendi menfaatlerini de gözeten, rekabet güçlerini daha da ileriye götürmeleri sırasında gerekli takip mekanizmasının temellerini oluşturan bu düzenlemelerin faydaları herkes tarafından görülüyor. Bu geçiş sürecinde de iç sistemlerini bilinçli, uyumlu ve kendi ölçek ve ihtiyaçlarına uygun olarak geliştirecek şirketler hızlı ve emin adımlarla ilerledikleri takdirde, mevcut ekonomik koşulların yarattığı belirsizlik ortamını daha az etki ile atlatacaklarından şüphemiz yok.