Suya yapılan fahiş zam mahkemelik oldu

İstanbul'da büyükşehir belediyesi kuruluşu İSKİ'nin (İstanbul Kanalizasyon ve Su İdaresi) 1 Ocak 2015'ten itibaren tüketimi kademelendirerek suya yaptığı yüzde 30 ve yüzde 92'lik zamma tüketicilerden tepki yağıyor.

İSKİ'nin yeni tarifesine göre 10-20 metreküp aralığındaki aylık tüketimde suyun metreküp fiyatı yüzde 30,75 artışla 4,13 liradan 5,40 liraya yükseltildi. Bu KDV hariç fiyat. 21 metreküpün üzerinde ise yüzde 91,2 artışla suyun metreküpü 4,13 liradan 7,90 liraya çıktı. 0-10 metreküp arasında ise yüzde 10,4 düşüşle fiyat 4,13 liradan 3,70 liraya çekildi.

Zam mahkemelik oldu

Tüketicinin faturasını etkileyecek tarife değişikliğini İSKİ, ancak konunun dün medyada gündeme gelmesinden sonra kamuoyuyla paylaştı.

Tüketici dernekleri dün yaptıkları açıklamalarla, İstanbul'da ailelerin büyük çoğunluğunun suyu 10 metreküpün üzerinde kullanarak zamlı tarife kapsamına girdiğini, bu fahiş fiyat artışının geri alınmaması halinde iptal davası açacaklarını kaydetti. 

Dernek başkanları İSKİ'nin maliyet ve enflasyonu katlayan zammını iptal için idari yargıya götüreceklerini ifade etti. Vatandaş da zamma tepkisini sosyal medyada paylaştı.

Tüketici dernekleri harekete geçti

Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu: Bu açıkça zam ama İSKİ küçük bir açıkgözlük yapmış, 10 metreküp altında tüketim yapanlara yüzde 10 gibi bir indirim uyguluyor. Ama 10-20 metreküp aralığında ve 20 metreküp üzerinde büyük zam var. 4 kişilik hanelerde 10 metreküpün altında tüketimle sağlıklı bir yaşam sürdürülemez, insan sağlığı riske girer. Su insanın en temel ihtiyacı, bunun üzerinden tasarruf yapılamaz. İSKİ bir kamu kuruluşu ve insanların su ihtiyacını karşılıyor. Bize göre bu zammın amacı kazanç artışı sağlamak. İSKİ 10 metreküpün altında ve üzerinde su tüketen abonelerinin, genel aboneye oranını açıklamalı. Bu oranları derneğimiz İSKİ'den yazılı olarak talep etti. İSKİ'den zammı geri almasını, niye bu kadar zam yaptığını açıklamasını bekliyoruz. Tüketicilere de suyu zamlı tarifiye göre dikkatli harcamalarını tavsiye ediyor, aksi halde bütçelerinde büyük delik açılacağını hatırlatıyoruz.

Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük: Tüketiciler bu zammın geri alınmasını istiyor. Derneğimizin Facebook sayfalarında zamma karşı büyük tepki var. Tüketiciler "Bu zam nereden çıktı, böyle bir tarife değişikliğine neden gerek duyuldu?" diye soruyor ve zammı istemiyorlar. İSKİ'nin faaliyet raporlarını inceledim, kâr ediyor ve bu da raporlarına "olumlu faaliyet sonucu", yani kâr eden kuruluş olarak yansıyor. İSKİ'nin "zamma niye gerek duyduğunu" açıklaması gerekiyor. Tüketiciler olarak İSKİ'den zammın gerekçesi ve tarifeler konusunda açıklık, açıklama bekliyoruz.

Tüketiciler Birliği Federasyonu Genel Başkanı Bülent Deniz: Kamu kuruluşu olarak halkın temel ihtiyacı olan suyu karşılayan İSKİ, enflasyon ve maliyet artışının üzerinde zam yapamaz. Halkın en çok kullandığı 10-20 metreküp aralığındaki tüketim miktarına yüzde 50 olarak yansıyacak bu zammı yargıya götüreceğiz. Bu fiyat artışı yargıdan döner. Daha önce de tüketiciler köprü ve otoyol zammını yargıya taşıdı ve bu artışı (2002 yılında) mahkeme iptal etti. Yine aynısı olur, emsal kararı hazır, bu fahiş zam da yargıdan döner. Konuyu inceliyoruz, İSKİ'den verileri sorduk, 15 günlük yasal sürede gelen cevaplara göre dava açacağız. Kamu kuruluşu enflasyonun üzerinde zam yapmışsa mahkemeye bunun gerekçesini ispat etmek zorunda. Ki su bir insanlık hakkı. Uluslararası hukuk ve sağlık kuralları insanın asgari ihtiyacı olan suyu devletin ücretsiz karşılamasını öngörüyor.

Tüketici Güvenliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Jale Yanılmaz: İSKİ 2011 yılı başından 2014 yılı sonuna kadar bütün tüketim değerleri için metreküp başına 4,13 lira KDV hariç fiyat uyguluyor. Bu yılın başında ise konutlar için 2007-2010 yıllarında uyguladığı 3 kademeli fiyat tarifesine dönüyor. 0-10 metreküp arası için yüzde 10 indirim gözükse de İstanbul'da 4 kişilik bir aile ayda ortalama 16-18 metreküp su tüketiyor, ki bu aralıktaki tüketimin fiyatı yüzde 30,75 artışla 5,40 lira. Bu durum İSKİ'nin sessiz sedasız yaptığı tarife değişikliğiyle büyük bir kesim için büyük bir zam yaptığı anlamına geliyor. Bimer'den de yazılı olarak abonelerin su kullanım ortalamalarını ve oranlarını istedik. Zammın geri alınması için konunun takipçisiyiz.

İSKİ: İndirim yaptık

İSKİ ise dün yaptığı açıklamada, "zam değil indirim yaptığını" savundu.

İSKİ'den yapılan açıklama şu şekilde:

"İSKİ, 1998 yılından 2010 yılına kadar aralıksız, 2010-2015 yılları arasında da kesintili olarak "kademeli tarife uygulamasını" kullanmıştır. Halihazırda bu uygulama devam etmektedir. 5,6 milyon civarındaki abonelerimizin su tüketim profili incelendiğinde yüzde 82,16'sı konutlarda, yüzde 10,8'i işyerlerinin tüm kullanımlarından oluşmaktadır. Genel tüketim içindeki yüzde 82,16'lık konut kullanımının içindeki konutların kademeye göre oranları: Konut 1: (0–10 metreküpe kadar) yüzde 83,68, Konut 2: (10–20 metreküp kullanımlar) yüzde 13,44, Konut 3 (20 metreküpten fazla kullanımlar) yüzde 2,88'dir. Bir aylık faturada 10 m3'e kadar birinci kademe tarifesi tahakkuk ederken, 10-20 m3 arası kullanımlar ikinci kademeden, 20 m3 üzeri 3'üncü kademeden hesaplanarak fatura oluşturulmaktadır.

Örnek 1: Abonemiz fatura dönemi itibarı ile 12 metreküp su tüketmişse; fatura tutarı, ilk 10 metreküp için 3,70 TL, kalan 2 metreküp için 5,40 TL üzerinden hesaplanarak belirlenecektir.

Örnek 2: Abonemiz fatura dönemi itibarı ile 24 metreküp su tüketmişse; fatura tutarı, ilk 10 metreküp için 3,70 TL, sonraki 10 metreküp için 5,40 TL, kalan 4 metreküp için 7,90 TL üzerinden hesaplanarak belirlenecektir."