Toprak işlemesiz tarım Karaman'a neler kazandırabilir?
Hikmet DOĞRU / Karaman İl Tarım Müdürü
Toprak İşletmesiz tarım; önceden hazırlanmamış toprakta özel hazırlanmış mibzerler yardımıyla tohumun konulabileceği ve üstünün örtülebileceği büyüklükte dar bir açıklık veya bant açarak tohumun ekildiği tarım sistemi olarak tarif edilebilir. Sıfır toprak işleme veya direkt tarım adıyla da anılır. İşlemesiz tarımda yabancı ot kontrolünün zamanında ya da uygun ilaçlarla düzgün bir şekilde yapılması gerekiyor.
Araştırma sonuçlarına göre, toprak yapısının korunması ve organik olarak güçlendirilmesi nedeniyle, uzun vadede sürdürülebilir tarım işlemesiz tarımla daha fazla mümkün olabilecek. Kuru tarımda işlemesiz olarak yetiştirilen kışlık fiğin geleneksel sürülmüş sisteme göre sonbahar ve kış gelişmesinin daha iyi olmasının yanı sıra daha yüksek verim sağladığı tespit edildi. Sürüm maliyetlerinde de yüzde 71 tasarruf sağlandı.
Orta Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde toprak işlemesiz tarım uygulaması nadas alanlarını değerlendirilmesinde etkili olacaktır. Tarımda mekanizasyon hızla yoğunlaşırken, dünyada işlemesiz tarım alternatif bir model olarak yaygınlaşıyor. Söz konusu yöntemle yakıt, işçilik konularında tasarruf sağlanıyor ve toprağın nadasa bırakılmasına gerek kalmıyor. Uygulama toprağın su ve rüzgar erozyonuna karşı korunmasında da önemli katkılar sağlayarak verimi arttırıyor.
Bu uygulamayla ilgili ülkemizde yapılan çalışmalar 8 yıldır devam ediyor. Toprak işlemesiz tarım hububat nadas sisteminde dekar başına 16 TL, hububat-baklagil münavebe sisteminde ise dekar başına 13 TL yakıt tasarrufu sağlıyor. Buğday veriminde yüzde 30, fiğ ot veriminde ortalama yüzde 15, mercimekte yüzde 15 verim artışı sağlandığı tespit edilmiştir.
İlimizde her yıl ortalama 40 bin hektar kuru tarım alanı nadasa bırakılıyor. Bu uygulama ile bu alanlarda toprak işlemesiz tarım uygulanması halinde, hem üretimde artış olacak hem yakıt tasarrufu sağlanacak hem de topraklarımız erozyona karşı korunabilecektir. Nadasa bırakılan topraklarımızda yapılacak işlemesiz tarım uygulaması ile yılda 6 milyon 400 bin TL tasarruf sağlanabilir. Türkiye genelinde ise çok müthiş rakamlarla ifade edebileceğimiz tasarruf sonucuna ulaşılabilir. Normal sistemde arazi yılda 3 defa sürülüyor. Bu sistemde ise yılda bir defa tarlaya girilerek aynı anda hem ekim hem de ekimin yapıldığı çizide sürüm işlemi yapılıyor. Bu durum uygulamada önemli bir tasarruf sağlıyor.
Ayrıca bu yöntemle anız yakmaların da önüne geçmek mümkün. Mevcut sistemde topraklar her yıl işlenerek yada yakılarak tahıl anızları yok ediliyor. Böylece toprak yıllar geçtikçe verimden düşüyor ve yoğun ilkbahar yağışları sonucunda yok oluyor. Toprak işlemesiz tarım uygulamasıyla, bu olumsuzlukların önüne geçilmesi hedefleniyor.
Türk tarımını daha modern ve rekabetçi yapıya kavuşturmak ve sürdürülebilirliğini sağlamak için biran önce yapısal değişikliklere gitmek örneğin hayvancılık alanında organize bölgeler oluşturmak, hububat yetiştirilen alanlarda anız yangınları ve erozyonla topraklarımızın yok olmasının önüne geçmek gerekiyor.,
Toprak işlemesiz tarım uygulamaları mekanizasyon altyapısının yaygınlaştırılması, toprak kaynaklarımızın korunması için elzemdir. 2008 yılında Bakanlığımız yetkilileri ile birlikte ABD Nebraska eyaletine yaptığımız 10 günlük inceleme gezisinde doğrudan anıza ekimin 30-40 yıldır söz konusu bu bölgede uygulandığını ve verimli bir şekilde sürdürüldüğünü gördük. Toprak yapısı iyileşmiş ve verimde artışlar sağlanmıştır. Karaman'da 2010 yılı itibariyle 4 bin 500 dekar alanda doğrudan anıza ekim yapılmıştır. Verim durumları takip ediliyor. Tarımsal üretim potansiyelimizi bu tür yeni tekniklerle geliştirmemiz gerekiyor.