Türkan Saylan hayatını kaybetti

İSTANBUL - Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan Çapa Tıp Fakültesin’de bugün sabah 04.30 saatlerinde hayatını kaybetti.

Uzun süredir kanser tedavisi gören Prof. Dr. Saylan, kan değerlerinin düşmesi nedeniyle İstanbul Üniversitesi (İÜ) Tıp Fakültesi Onkoloji Enstitüsü'nde kontrol altında tutuluyordu. Saylan, 5 yıldır düzenli kemoterapi tedavisi görüyordu.

Prof. Türkan Saylan'ın hayatı

Türkan Saylan 13 Aralık 1935'te İstanbul'da doğdu. 1944–1946 yıllarında Kandilli İlkokulu ve 1946–1953 yıllarında Kandilli Kız Lisesi'nde okuyan  Saylan, 1963'te İstanbul Tıp Fakültesini bitirdi. Saylan, 1964-1968 yılları arasında Sosyal Sigortalar Nişantaşı Hastanesi'nden Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanlığını aldı.

1968 yılında İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı'nda Başasistanlığa başlayan Saylan, 1971'de İngiliz Kültür Heyeti'nin bursuyla İngiltere'de ileri eğitim gördü. 1974'te Fransa, 1976'da yine İngiltere'de kısa süreli çalışmalar yapan Saylan, 1972'de doçent, 1977'de profesör unvanını aldı.

Prof. Dr. Saylan, 1976 yılında Lepra (Cüzzam) çalışmalarına başlayarak Cüzzamla Savaş Derneğini kurdu. 1986'da kendisine Hindistan'da "Uluslararası Gandhi Ödülü" verilen Saylan, 2006 yılına kadar Dünya Sağlık Örgütü'nün Lepra konusunda danışmanlığını da üstlenen Saylan, Uluslararası Lepra Birliği'nin (ILU) kurucu üye, ayrıca Avrupa Dermato Veneroloji Akademisi'nin ve Uluslararası Lepra Derneği'nin de üyeliğini yaptı.

1981-2002 yılları arasında 21 yıl, üniversitedeki görevinin yanında gönüllü olarak Sağlık Bakanlığı İstanbul Lepra Hastanesi Başhekimliği'ni yapan Prof. Dr. Saylan, 1982–1987 yılları arasında, İstanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başkanlığı'nı, 1981–2001 yılları arasında İstanbul Tıp Fakültesi Lepra Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü'nü yürüttü.

Saylan, Dermatopatoloji Laboratuvarının, Behçet Hastalığı ve Cinsel İlişkiyle Bulaşan Hastalıklar Polikliniklerinin kurulmasına öncülük etti, Saylan ayrıca Ulusal Lepra Kontrol Programını koordinatörü olarak proje, planlama ve uygulamalarını gerçekleştirdi.

1989'da, bir grup Atatürkçü aydın tarafından devrim yasalarını ve laik düzeni koruyup geliştirmek amacıyla oluşturulan Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'nin  (ÇYDD) kurucularından ve genel başkanlığını yürüten Saylan, 1990'da oluşturulan "Öğretim Üyeleri Derneği"nin kurucusu ve II. Başkanlığını yaptı.

Prof. Dr. Saylan, 1990'da oluşturulan "İÜ Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi"nin kuruluşunda görev aldı ve 1996'ya kadar Müdür Yardımcılığı ile Kadın Sağlığı derslerinin koordinatörlüğünü yaptı. 1995'de mezun olduğu lise için oluşturulan Kandilli Kız Lisesi Kültür ve Eğitim Vakfı'nın (KANKEV) kurucusu ve başkanlığını yapan Saylan, İstanbul Tabip Odası ve Korunmaya Muhtaç Çocuklar Vakfının da üyeliğini yaptı.

13 Aralık 2002'de  emekli olarak resmi görevlerini devreden Saylan, gönüllü kuruluş olarak, ÇYDD'nin Genel Başkanlığını, KANKEV Vakfı ile Cüzzamla Savaş Derneği Başkanlığını, sürdürüyordu.

Saylan, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından 31 Mart 2000 tarihinde Sosyal Hizmetler Danışma Kurulu üyeliğine seçildi ve halen bu görevi sürdürüyordu.

10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından 2 Şubat 2001'de YÖK üyeliğiyle görevlendirilen Saylan'ın bu görevi Şubat 2007'de son erdi. Saylan, 2003–2004 arasında Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu üyeliği ve İstanbul İl İnsan Hakları Kurulu üyeliklerinde bulundu.

2005 yılı başı olarak, toplam 440 yayını bulunan Prof. Dr. Saylan'ın bu yayınlarından 50'si yabancı dergilerde yayımlanmış tıbbi çalışmaları, 204'ü tıbbi, sosyal ve siyasal içerikli gazete makaleleri, 186'sı ise Türkçe tıbbi dergilerde ve kongre kitaplarında yayımlanmış araştırma, derleme ve olgu bildirimlerinden oluşuyor.

Saylan'ın, 5 kez baskı yapan "1. Basamak Sağlık Hizmetlerinde Deri ve Zührevi Hastalıklar El Kitabı" adlı ders kitabı, çocukluk yaşamını anlatan "At Kız",  makalelerini içeren "Cumhuriyetin Bireyi Olmak" eserleri ile Radyo Cumhuriyet'teki programlarının dökümü olan "Radyo Cumhuriyet'te Çağdaş İnsan Söyleşileri",  Mehmet Zaman Saçlıoğlu'yla söyleşilerini içeren ve 7 baskı yapan "Güneş Umuttan Şimdi Doğar" ile Zehra İpşiroğlu'nun sorguladığı Yapıcılığın Gücü ve son olarak da Şefik Görkeyle yapılmış "Hekim Olmak" adlı eserleri bulunmaktadır.

Saylan'ın biri grafiker, diğeri hekim olmak üzere iki oğlu ve iki torunu bulunuyor.

Saylan'ın aldığı ödüller

Prof. Dr. Türkan Saylan'ın çeşitli kuruluşlar tarafından aldığı ödülleri ise şunlar:

"Uluslararası Gandi Ödülü" Hindistan Hükümeti'nce, 1986 'Atatürk İlke ve Devrimleri Ödülü' İstanbul Üniversitesi, 1960 'Dowling Kulübü Onur Üyesi' İngiltere Dermatologları Derneği, 1978 Kuzey Amerika Klinik Dermatoloji Derneği tarafından Onur Üyesi seçildi, 1996 'Atatürk İlke ve Devrimleri Ödülü' İstanbul Üniversitesi (İkinci kez), 1996 'Ülkemizde Yılın Kadını Ödülü' 1990, 'Melvin Jones Ödülü' Rotary Kulüpleri, 1991 'Atatürkçü Düşünceye Hizmet Ödülü' İncirli Lions Kulübü, 1996 'Kuvayi Milliye Ödülü' Haliç Rotary Kulübü, 1997 'Atatürk Ödülü' Tuzla Rotary, 1997 'Fahrettin Kerim Gökay Ödülü' Türk  Lions Vakfı, 1997 'Türkiye Ziraatçiler Birliği Dayanışma Ödülü' 1998 '75. Yıl Ödülü' Türk Kadınlar Birliği Şişli Şubesi, 1998 'Uğur Mumcu – Muammer Aksoy Ödülü' ADD İstanbul Şubesi, 1999 'Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi Onur Ödülü' Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi, 2000 İtalya 'Foyer des Artistes Kurumu Ödülü', 2001 'Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği Ödülü' Cüzzamlı Hastalara verdiği uzun süreli hizmet ve getirdiği bakış açısı nedeniyle, 2001 'Education and Modernization Award' Atatürk Society of Amerika Amerika / Atatürk Topluluğu, 2001 'Sanat Kurumu Onur Ödülü', 2002 'Atatürk / Çağdaşlık Ödülü' Dünya Atatürkçü Kuruluşları, 10 Kasım 2003 'Üstün Hizmet Ödülü' Yıldız Teknik Üniversitesi, 2004 'Eğitim Ödülü' TED Koleji, 2004 '100. Yıl Mesleki Başarı Ödülü' Rotary Kulübü, 2004 'İnsan Hakları Ödülü' Izmir Karşıyaka Belediyesi, 2004 'Türkiye'nin En İyi Eğitimcisi' Ödülü Tempo Dergisi, 2004 'Yılın En Yürekli Kadını Ödülü' Kültür Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencileri, 2004 'Puduhepa Ödülü' Adana Kütür Sanat Derneği, 2005 'Meslek Hizmetleri Ödülü' Ankara Emek Rotary Kulübü, Ekim 2005 'Toplumsal Barış Ödülü' Barış Radyo, 2005 'İnsan Hakları Demokrasi Barış ve Dayanışma Ödülü' SODEV Sosyal Demokrasi Vakfı, 2005 'İyi Kalpli Ol Ödülü' Türk Kalp Vakfı, 2006 'Yılın Başarılı İş Kadınları Ödülü' Dünya Gazetesi, 2006 'ÇEK Eğitim Ödülü' Çağdaş Eğitim Kooperatifi, 2007 'Onur Ödülü', Maltepe Üniversitesi Zirvedekiler İletişim Ödülleri kapsamında Maltepe Üniversitesi, 2007 'Yılın Keçisi Ödülü' Gururlu duruşu ve çağdaşlaşma yolundaki inadı nedeniyle Fethiye/Ölü Denizli Belediye Başkanlığı, 2007 'Cumhuriyetimizin Yılmaz Savaşçıları Onur Ödülü' Mersin/Yenice halkının oylarıyla Yenice Belediyesi'nce, 2007 'Örnek Kıdemli Vatandaş Ödülü' TÜRYAK ve Hacettepe Üniversitesi'nce, 2007 'Melvin Jones Ödülü' 118. Lion Kulübünce 2. kez, 2007 'Hizmet Ödülü' Tıp ödülleri kapsamında Bayındır Hastanesi'nce, 2007 'Hizmet Ödülü' Eminönü Rotary, 2007 'Hizmet Ödülü' Metropolitan Rotary, 2007 'Yılın En Başarılı Kadını Ödülü' Böbrek Vakfı, Mart 2008 'Aydınlanma Onur Ödülü' Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği, 2008 'Margarette Golding Ödülü', 2008 'Yılın Sivil Toplum Önderi', Ekonomist Dergisi."

Eğitim alanındaki hizmet ve başarıları dolayısıyla Prof. Dr. Türkan Saylan'a "Vehbi Koç Ödülü" de verildi. Saylan'a ödülü 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Mustafa Koç ve Vehbi Koç Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Semahat Arsel tarafından sunuldu.

ÇYDD Genel Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan, Boğaziçi Üniversitesi (BÜ) tarafından, cüzzam ve eğitim alanındaki çalışmaları nedeniyle "Fahri Doktora" unvanına da layık görülmüştü.

"Saylan, hayalleri, düşünceleri, ilke ve değerleriyle yaşamaya devam edecek"

Ayrıca Saylan'ın ölümü nedeniyle Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Genel Merkezi (ÇYDD) ve tüm şubeler adına, ÇYDD'nin internet sayfasında taziye mesajı yayımlandı. ÇYDD Genel Başkanı Türkan Saylan'ın bugün saat 04.30'da vefat ettiği bildirilen mesajda, Saylan için "Çok sevdiği ülkesinin çocuklarında, gençlerinde ve yol arkadaşlarının yüreğinde, hayalleri, düşünceleri, ilke ve değerleriyle yaşamaya devam edecektir. Ülkemizin başı sağ olsun" ifadelerine yer verildi.

"Son 24 saate kadar bilincinin açıktı"

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Onkoloji Enstitüsü doktoru Yavuz Dizdar da Saylan'ın, 19 yıldır İÜ Onkoloji Hastanesinde tedavi gördüğünü  belirtti.

Tedavi sürecinin son 7 yılının ilerlemiş hastalık tablosu şeklinde seyrettiğini dile getiren Dizdar, tedavi konusunda tıbbın sunduğu bütün olanakların kullanıldığını kaydetti.

Buna karşılık son iki haftalık süreçte vücut fonksiyonlarının tedrici olarak bozulması üzerine onkoloji tedavisinin sonlandırıldığına dikkat çeken Dizdar, "Bu sürede sadece destek tedavisi sürdürülmüştür. Bütün girişimlere rağmen Prof. Dr. Türkan Saylan, 18 Mayıs, saat 04.45'te hayata gözlerini yummuştur. Saylan'a Allah'tan rahmet, ailesine ve bütün sevenlerine sabır ve başsallığı diliyorum" dedi.

Türkan Saylan'ın doktorlarından Prof. Dr. Pınar Saip ise Saylan'ın, son 24 saate kadar bilincinin açık olduğunu, hatta Cumartesi sabahı dondurma yiyerek su içtiğini kaydetti.

Saylan'ın sorulara da mantıklı cevaplar verebildiğini dile getiren Saip, "Son 24 saatte bilinci kapandı. 7-8 yıl boyunca kemoterapi alarak yaşamla ilgili sorumluluklarını yerine getirmiştir. Bunun sonunda da ölümü büyük bir vakurla, kendisinden beklenen sorumlulukla onurlu bir şekilde karşılamıştır" diye konuştu.

"Yarın Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde anma toplantısı düzenlenecek"

Prof. Dr. Türkan Saylan için yarın Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde anma toplantısı düzenlenecek.

ÇYDD'nin Şişhane'deki merkezi önünde bekleyen basın mensuplarına, merkezden, Saylan için yarın düzenlenecek cenaze töreninin programı yazılı olarak dağıtıldı.

Programa göre, Saylan için yarın saat 14.00'te Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde anma toplantısı düzenlenecek. Toplantının ardından Teşvikiye Camisi'ne yürüyüş yapılacak. Saylan'ın cenazesi, Teşvikiye Camisi'nde ikindi namazının ardından kılınacak cenaze namazından sonra Halaskargazi ve Büyükdere Caddesi üzerinden Zincirlikuyu Mezarlığı'na yürüyerek götürülecek.

Cenazeye çelenk göndermek yerine ÇYDD'ye bağışta bulunulması istendi.