Türkiye'nin savunma ihracatının dağılımı bir yılda değişti
Mehmet KAYA
ANKARA - Türkiye'nin havacılık ve sistem düzeyinde ihracatı, ABD ve Körfez ülkelerinin ihracatta ağırlığının bir yıl içinde ciddi biçimde değişmesine neden oldu. Türkiye'nin 211'de ihracatının yüzde 64'ü Avrupa ülkelerine gerçekleşirken, 2012'de yüzde 25.7'ye düştü. Türkiye savunma ve havacılık ihracatı Avrupa ülkelerine ağırlıklı olarak alt sistem ve parçalarla oluşurken, ABD'ye yapılan havacılık ihracatı alt sistemler, Körfez ülkelerine ise platform ve ana sistemler bazında gerçekleşti. Avrupa dışına satışlardaki artış yüzde 137 oranına ulaşarak 2012 sonu itibariyle 937 milyon dolar oldu.
Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) tarafından hazırlanan verilere göre, Türkiye'nin Avrupa ülkeleri dışındaki ülkelere ihracatı 2012'de bir önceki yıla göre yüzde 137 artışla 937 milyon dolar oldu. Sektörün 1 milyar 262 milyon dolar ile ihracat artışını sürdürdüğü 2012'de ihracat kompozisyonunda da ciddi bir değişiklik gözlendi. Sektörün ağırlıklı olarak ihracat gerçekleştirdiği Avrupa ülkelerine satışlar ciddi oranda düştü. 2011'de 694 milyon dolarlık ihracat yapılan Avrupa ülkelerine, 2012'de ihracat 325 milyon dolar seviyesine geriledi.
SASAD değerlendirmesinde, ABD'ye yapılan havacılık yan sanayii ürünleri ile körfez ülkelerine yapılan sistem ihracatlarındaki artışın, Avrupa ülkelerindeki gerilemeyi de telafi ederek toplam ihracatı bir önceki yıla göre 14,7 oranında yukarı taşıdı. Avrupa ülkelerindeki gerilemenin ana nedeninin ise savunma harcamalarındaki kesintilerin yeni platform üretimini azaltmasına bağlı olarak alt sistem-parça alımlarının düşmesi, gelişmiş ülkelerin daha çok bakım, onarım, yenileştirme gibi alanlara kaydığı kaydedildi. Sektörün yakın gelecekte insansız hava araçları ile bakım-omarım-yenileme ekseninde gelişmesinin beklendiği vurgulandı.
SASAD değerlendirmesinde Avrupa ve diğer gelişmiş batı ülkelerine satışların alt sistemler ve bilişimde yoğunlaştığı, Körfez ülkeleri ile Merkezi Asya ülkelerine satışlarda sistem seviyesinde ürünler satıldığı kaydedildi. Türkiye'nin ihracat artışında off-set uygulamalarının önemini taşıdığı belirtilen değerlendirmede, kamunun ısrarlı off-set uygulamasının gelecekte de ihracatta rol oynamayı sürdüreceği kaydedildi.