Türkiye'ye beton yol Güneydoğu'dan gelecek

Leyla İLHAN

İSTANBUL - Bugüne kadar karayollarında asfalt kullanılan Türkiye'de beton yolların kullanılması için süreç hızlandı. Karayolları, Türkiye'de beton yolların yapılması için halen şartname hazırlıkları yapıyor. Şartname hazırlıklarının ise birkaç ay içinde tamamlanması bekleniyor.  

Konuyla ilgili veren Çimento Müstahsilleri Birliği Genel Koordinatörü Oğuz Tezman, 10-15 yıldan bu yana Türkiye'de beton yolların yapılması için çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Karayollarının şu anda betonyol şartnamesi için hazırlıklar yaptığını dile getiren Tezman, "Bu şartname hazırlandıktan sonra ihaleler yapılıp beton yolların yapımına başlanacak" dedi. İlk etapta 20 kilometrelik bir yolun yapılmasını beklediklerini açıklayan Tezman, yapılacak bölgeye ilişkin ise şu bilgiyi verdi: "Beton yol için ilk etap ağır taşıt trafiğinin olduğu bölgelerin tercih edilmesinin bekliyoruz. Bu nedenle Güneydoğu ya da Akdeniz gibi sıcaklar nedeniyle asfaltın eridiği bölgelerde yapılır diye düşünüyoruz." Türkiye'de biri Afyon'da 6 yıl önce yapılan 2.5 kilometrelik ile diğeri de 4 yıl önce Hasdal'da yapılan 3.5 kilometrelik iki beton yol örneği bulunduğunu aktaran Tezman, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün beton yol yapması için sürekli bilgilendirme yaptıklarını hatta yurtdışında bu konuda başarılı uygulamaları gösterdiklerini söyledi.

Tezman, "Ayrıca Amerika'dan beton yollarla ilgili Amerikan Karayolları'nın enstitüsü olduğu Aiwa Üniversitesi'nden uzmanlar getirdik. Bu uzmanlar Karayolları yetkililerine brifing verdi. Beton yolların iyi olması için neler yapılması gerektiği, uzun dönemli bakım gibi konularda bilgiler verildi. Bunun yanı sıra yapılan workshop'lara çok üst düzey Amerikalı uzmanlar katıldı. Bu çalışmalarda beton yolun artıları, uzun dönemde getirisi gibi konular anlatıldı" dedi.

Yüksek petrol fiyatları da etkili oldu
Yüksek seyreden petrol fiyatlarının da beton yollara yönelmede etkili olduğunu aktaran Tezman, "Beton yollar eskiden daha pahalı görülüyordu. Ama artan petrol fiyatları nedeniyle bu da artık gündemden çıktı. Artan kamyon trafiği nedeniyle asfalt karayollarındaki deformasyon ciddi boyutlarda. Bunun ciddi bir maliyeti var. Halbuki karayolları beton yol yapmaya başladığında özellikle yoğun trafiğin olduğu bölgelerde deformasyonlar olmayacak. Bu deformasyonlar olmadığı zaman sürüş emniyeti hem de bakım onarım maliyeti açısından ciddi avantaj sağlayacak" diye konuştu. Bu durumun aynı zamanda beton üreticilerin satışlarını artıracağını dile getiren Tezman, Türkiye'nin de süreçten karlı çıkacağını belirtti. "Asfalt ithal edilirken, beton Türkiye'nin taşı toprağından çıkıyor" diyen Tezman şöyle konuştu: Dolayısıyla burada yerli bir girdiyle üretim söz konusu olacak. Fiyat ucuzladığı için kilometre başına daha iyi karayolu yapılabilecek. Bakım onarım masrafları azalacak. Yurtdışında Belçika gibi ülkelerde yapıldıktan sonra  40-50 yıldır hiç bakım görmemiş beton yollar var. Türkiye'de ise 2-3 yılda bir asfalt yenileniyor. Türkiye'de de yüksek standartlarda yapılırsa bir kere yaptıksan yıllarca bakmanıza gerek kalmıyor."

Hazır betoncuları canlandıracak
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) olarak, Karayolları'nın bu şekilde karar almasını sevindirici bir gelişme olarak gördüklerini aktaran Türkiye Hazır Beton Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Işık, "Gerek şehirlerarası, gerekse şehir içi karayollarımızın son yıllarda giderek artan bakım – onarım giderleri, Türkiye'nin bu sorunu kendi kaynaklarını daha çok kullanarak akıllı bir şekilde çözme zorunluluğunu ortaya koyuyor. Bu gelişme ile hazır beton sektörü gelişim gösterecek ve sektöre canlılık gelecek" diye konuştu. Hazır betonun tamamen yerli bir ürün olduğunu hammaddesini çimento, agrega ve katkılarının oluşturduğunu aktaran Işık, "Bizim çimentomuz ve agrega ocaklarımızda beton yollar uygulaması ile harekete geçecek böylece ülke ekonomisine katkı sağlanacak. Sektörde kalifiye eleman ihtiyacı artacak, yeni personel istihdam edilerek işsizlik oranında da azalma olacak" diye konuştu. Günümüzde petrol fiyatlarındaki ani artış nedeniyle asfalt betonunun birim fiyatı yükselmeye başladığını aktaran Işık, "Beton birim fiyatında bu kadar keskin değişiklikler meydana gelmez. Bu da beton yolun artısı haline gelmeye başladı. Beton yolların ilk yapım maliyeti asfalt yolun altında ve bakım masrafı da daha az" diye konuştu.

Sektörün kapasitesi beton yollar için yeterli

Türkiye Hazır Beton Birliği üyesi olan her firmanın Avrupa kriterlerine uygun üretim yaptığını kaydeden Işık, bu nedenle üyelerinin beton yollar projesi tamamen hayata geçtiğinde Karayollarına beton sağlayabilecek kapasite ve bilgiye sahip olduğunu belirtti. Bazı üyelerinin beton yol yapımında kullanılan finisher adlı makinaya sahip olduğunu da anlatan Işık,. "Birçok üyemizde beton yol uygulaması hayata geçtiği zaman yatırımlarını, ekipman alımlarını, şantiyelerde istihdam edecekleri personeli ve beton yol için kuracakları tesisleri tamamen projeye uygun olarak yapılandıracak" dedi.

Beton yolun ömrü 34 yıl 
Avrupa'da yapılan araştırmaların, beton yolun ömrü 34 yıl iken asfalt yolun ömrü 17 yıl olarak ortaya koyduğunu ifade eden Yavuz Işık, "Aynı iklim koşulları asfalt ve beton yolun uygulanarak yapıldığı birçok araştırmada performans açısında da beton yolun asfalt yola karşı üstün olduğu görüldü. Asfalt yollarda bağlayıcı olarak kullanılan asfalt malzemesi, bünyesinde çeşitli uçucu maddeler içerir ve bu uçucu maddelerin zamanla kaybolması sonucunda, kaplamada "yaşlanma" adı verilen bir tür gevrekleşme ve eskime görülmez. Beton yolların bağlayıcı maddesi çimento ise herhangi bir uçucu madde içermez. Bu nedenle beton yol için yaşlanma, gevrekleşme söz konusu değil. Isı ada etkisi oluşturmaz. Yaz aylarında şehir içi sıcaklığın artmasına neden olmaz" değerlendirmesini yaptı.