Türkiye'ye giren yabancı sermayede yüzde 20 düşüş var

ANKARA - Türkiye'ye uluslararası doğrudan yatırım girişi, Ocak-Eylül döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,9 azaldı. Bu dönemde giren 3 milyar 284 milyon dolarlık uluslararası doğrudan sermayenin 867 milyon doları mali aracı kuruluş faaliyetlerinden geldi.

Hazine Müsteşarlığının 2010 yılı Ocak-Eylül dönemine ilişkin ''Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni'' yayımlandı. Bültene göre, geçen yılın ilk 9 ayında 6 milyar 577 milyon dolar olan uluslararası doğrudan yatırım tutarı, bu yıl aynı döneminde 5 milyar 202 milyon dolara geriledi.

Uluslararası doğrudan sermayede de, yüzde 37,3'lük azalma görüldü ve geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 5 milyar 344 milyon dolar olan uluslararası doğrudan sermaye, bu yıl 3 milyar 353 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Söz konusu dönemde 20 milyon dolarlık sermaye çıkışı dikkate alındığında net sermaye girişi, 3 milyar 264 milyon dolar olarak belirlendi ve bu şekilde net sermaye girişinde yüzde 32,9'luk bir azalma görüldü.

Uluslararası sermayeli firmaların yabancı ortaklıklardan aldıkları kredilerin oluşturduğu diğer sermaye girişi ise 483 milyon dolardan 89 milyon dolara indi. Böylece diğer sermaye girişinde de yüzde 81,6'lık düşüş kaydedildi.

Gayrimenkul, 9 aylık dönemdeki doğrudan yatırım girişinde artış görülen tek kalem oldu. 2009 yılının Ocak-Eylül döneminde 1 milyar 233 milyon dolar olan net gayrimenkul yatırımları, bu yıl 1 milyar 849 milyon dolara yükseldi.

Aracı kurum faaliyetleri yoğun

Türkiye'ye Ocak-Eylül döneminde giren 3 milyar 284 milyon dolarlık uluslararası doğrudan sermayenin 867 milyon doları mali aracı kuruluş faaliyetlerinden geldi.

Bültene göre, 9 aylık dönemde ülkemize giriş yapan sermayenin 744 milyon doları elektrik, gaz ve su, 491 milyon doları imalat sanayi, 310 milyon doları inşaat, 271 milyon doları da toptan ve perakende ticaret alanında yatırımı tercih etti.

Söz konusu dönemde giren uluslararası sermayenin 2 milyar 483 milyon dolarlık bölümünü AB ülkelerine ait sermaye oluştururken, AB'de 356 milyon dolarla Hollanda, 296 milyon dolarla Almanya, 274 milyon dolarla da Fransa ön plana çıktı.    

AB ülkelerinden sermaye girişi azalırken, geçen yılın ilk 9 ayında 182 milyon dolar olan ABD sermayesi bu yıl aynı dönemde 230 milyon dolara, geçen yıl 110 milyon dolar olan Körfez sermayesi de, bu yıl 331 milyon dolara yükseldi.

Uluslararası şirketler

Ocak-Eylül döneminde 1.871 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kuruldu. 384 yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştirak etti.

Bu şekilde 2.255'e ulaşan yeni uluslararası sermayeli şirketlerin 939'unun AB, 573'ünün Yakın ve Ortadoğu, 355'inin ise diğer Avrupa ülkeleri ortaklı şirketler olduğu belirlendi.

Eylül sonu itibariyle Türkiye'de toplam 21 bin 92 uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulurken, 4 bin 835 yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermayenin iştiraki gerçekleşti. Bu şekilde ülkemizde faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı 25 bin 927'ye ulaştı.

Bunların da 7 bin 748'inin toptan ve perakende ticaret, 4 bin 433'ünün imalat sanayi, 4 bin 152'sinin gayrimenkul kiralama ve iş faaliyeti, 2 bin 422'sinin inşaat, 2 bin 266'sının da ulaştırma, haberleşme ve depolama alanında faaliyet gösterdiği bildirildi.

Ülkemizde en fazla uluslararası sermayeli şirketi olan ülkeler ise, 4 bin 380 şirketle Almanya, 2 bin 296 şirketle İngiltere, 1.883 şirketle Hollanda, 1.413 şirketle İran, 1.104 şirketle ABD şeklinde sıralandı.

Azerbaycan'ın 840, Irak'ın 740 uluslararası sermayeli şirketinin bulunduğu ülkemizde, Çinli şirketlerin sayısı 405 olarak tespit edildi.

Uluslararası sermaye şirketlerin en fazla faaliyet gösterdiği il ise İstanbul oldu. 13 bin 842 şirketin bulunduğu İstanbul'u 3 bin 143 şirketle Antalya, 1.681 şirketle Ankara, 1.500 şirketle İzmir, 1.367 şirketle de Muğla takip etti.