Türkiye’de her 100 kişiden 34’ü tanımadığı birine yardım eli uzatıyor

İSTANBUL - İngiltere merkezli Charities Aid Foundation (CAF) tarafından her yıl yayınlanan “Dünya Bağışçılık Endeksi”(World Giving Index) 2013’ne göre Türkiye’de yaşayan her 100 kişiden 34’ü tanımadıkları insanlara yardım için elini cebine atıyor.

135 ülke arasında yapılan sıralamaya göre, bir önceki yıl 148 ülke arasında 136’ıncı sırada olan Türkiye, bu yıl ise endekste 135 ülke içinde 128’inci sırada yer aldı.  Ülkelerin bağışçılığa bakış açısını karşılaştırmalı olarak sunmayı amaçlayan çalışmada, ABD endeksin başına yerleşerek en çok bağışta bulunan ülke oldu. Bağış konusunun sadece zenginlikle orantılı olmadığını da gözler önüne seren araştırma sonucunda Güneydoğu Asya ülkesi Myanmar, en çok bağış yapan 3. ülke oldu. 

Dünya Bağışçılık Endeksi, bireylerin bir sivil toplum kuruluşuna nakdi bağışta bulunması, gönüllü destek vermesi ve tanımadıkları bir kişiye yardımda bulunması gibi alanlarda ülkelerin bakış açısını ortaya koyuyor. Bu yıl 4’üncüsü yayımlanan endeks, 2012 yılı takvim yılı içerisinde 155 bin kişiyle yapılan anket verileriyle hazırlandı. 

Toplam 135 ülkeden verilerin analiz edildiği araştırmada Türkiye, ‘bir yabancıya yardım etme’ konusunda 116, ‘maddi yardımda bulunma’ konusunda 102 ve ‘gönüllü zaman harcama’ konusunda ise 130. sırada yer aldı. Bağışçılık konusunda Türkiye’nin hala istenen düzeyde olmadığına dikkat çeken Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV) Genel Sekreteri Tevfik Başak Ersen, “Türkiye’de her ne kadar yardım etme eğilimi yaygın olsa da dünyadaki diğer ülkeler ile kıyaslandığında çok da parlak bir durumda olmadığımız ortaya çıkıyor. Bir önceki yıl yapılan endeksteki bölgesel sıralamada da Türkiye 17 ülke arasında en düşük sıralamaya ve skora sahipti. Daha üst sıralara gelebilmemiz için insanların bağış yapmaya özendirilmesi, sivil toplum kuruluşlarına bağış mekanizmasının çok daha şeffaf ve kolay hale getirilmesi gerekiyor” dedi.

Krize rağmen bağışlar arttı

Endekse göre 2012 yılındaki global ekonomik gerilemeye karşın genel olarak ‘bir yabancıya yardım etmek’, ‘maddi yardımda bulunmak’, ve ‘gönüllü zaman harcamak’ gibi başlıklar altında ilerleme kaydedildiği belirtildi. 2008 yılında gönüllülük sıralamasında en alt sırada yer alan gençlerin gönüllülük eğilimlerinin yükselmesi dikkat çekti. 
2012 yılında birinciliği Avustralya'ya kaptıran ABD’yi ilk sıraya taşıyan en önemli neden olarak ‘tanımadığın birine yardım etme’ eğilimindeki artış gösteriliyor. Endonezya ve Tayland gibi ülkeler ‘maddi yardımda bulunan’ nüfus oranlarıyla beraber ilk 10 ülke içinde  yer alırken, Sri Lanka ve Filipinler ‘gönüllü zaman harcama’ kategorisinde ilk 10'a girdi.

Az gelişmiş ülkeler Bağışçılar Liginde 

Dünya sıralamasında bağışçılıkta ikinci sırada yer alan Myanmar ise bağışçılığın sadece zenginlikle orantılı olmadığını gösterdi. Vergi avantajı gibi bağışçılığı teşvik eden mekanizmaların yanı sıra kültür, gelenek ve dinin etkisiyle de bağış yapmak toplumsal yaşamın bir parçası haline gelebiliyor. En fazla bağışta bulunan 10 ülkeden 8’i G20 ülkeleri arasında yer almıyor. Hindistan’da bir ayda Hintlilerin ortalama verdiği bağış diğer ülkelere göre daha yüksek olsa da Çinlilerin bir ay içinde tanımadıkları bir kişiye yardım etme oranlarının daha yüksek olduğu ifade edildi. Endekse göre 2008 yılından bu yana kadınların erkeklere oranla daha fazla bağışta bulunması eğilimi devam ediyor. 

Bağışçılığı teşvik edecek adımlar
 
CAF, bağış vermek, gönüllülük veya bir yabancıya yardım etmeye insanları teşvik etmek için hükümetlere şu adımları atmalarını öneriyor: STK’ların adil, açık ve tutarlı şekilde regüle edilmesi, bağış işlemlerinin kolaylaştırılması, bağışçılara sunulan vergi indiriminin genişletilmesi, kamusal yaşamda sivil toplumun bağımsız bir ses olarak güçlendirilmesi, STK’ların kampanya yapma haklarının korunması, STK’ların şeffaf olması ve toplumu çalışmaları hakkında bilgilendirmesini sağlaması ve ekonomiler gelişirken bağışçılığın topyekün bir sistem olarak özendirilmesi. 

Türkiye 2012 – 2013 Karşılaştırması

Kategori    2012 (2011 verileri)    2013 (2012 verileri)

Endeks sıralaması    148 ülke arasından 137.    135 ülke arasından 128.
Endeks skoru    %15    %17 (yükselmiş)
Bir STK’ya nakdi bağış    Nüfusun %10’u    Nüfusun %13’ü
Tanımadığın bir kişiye yardım    Nüfusun %31’i    Nüfusun %34’ü
Gönüllülük    Nüfusun %4’ü    Nüfusun %5’i

En fazla bağış yapan ilk 20 ülke
1.    ABD
2.    Kanada 
3.    Myanmar 
4.    Yeni Zellanda
5.    İrlanda
6.    İngiltere
7.    Avustralya
8.    Hollanda
9.    Katar
10.    Sri Lanka
11.    Norveç
12.    Malta
13.    İsviçre
14.    Libya
15.    Avusturya
16.    Filipinler
17.    Hong Kong
18.    İzlanda
19.    Endonezya
20.    Nijerya