Tutulması ve tasdiki zorunlu defterler belli oldu!

Sene sonunun yaklaşması nedeniyle iş dünyasının merakla beklediği Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ nihayet yayımlandı. Anılan tebliğe göre;

Kollektif ve komandit şirketler yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri, Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ise yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorundalar.

Gelelim en çok merak edilen iki soruya: işletme defteri tutulabilecek mi? TTK'da işletme defterine yer verilmiyor. Tebliğde de gerçek kişi tacirlerin kural olarak yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebiri tutmakla yükümlü oldukları belirtiliyor. Ancak, tebliğin geçici maddesi ile gerçek kişi tacirlerden VUK'a göre ikinci sınıf tüccar sayılanların, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına izin veriliyor. Dolayısıyla, ikinci sınıf tüccar sayılan tacirler, VUK'un işletme esasına göre defter tutma hükmü kaldırılıncaya kadar işletme defteri tutabilecekler.

İkinci soru ise limitet şirketlerce müdürler kurulu karar defteri tutulup tutulmayacağına dair. Tebliğ, limitet şirketlerin, yevmiye defteri, envanter defteri, defteri kebir, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorunda olduklarını belirtiyor, müdürler kurulu karar defterinin tutulması konusunda ise seçimlik bir hak tanıyor. Yani, limitet şirketlerde genel kurul kararları ile müdür/ müdürler kurulu kararları için tek bir ortak defter tutulabileceği gibi müdürler kurulu kararları için ayrı bir defter de tutulabilecek. Ancak, müdürler kurulu karar defterinin ayrı bir şekilde tutulması halinde açılış ve kapanış onayı gerekecek. Kısaca, limitet şirketlerde müdürler kurulu karar defteri tutulması zorunlu değil, ihtiyari. Bu konudaki tavsiyemiz, sayıları 700 binin üzerinde olan limitet şirketlerin sene sonuna sınırlı sayıda gün kaldığını dikkate alarak, en azından 2013 yılı için, eski uygulamada olduğu gibi genel kurul ve müdürler kurulu kararları için tek bir ortak defter tutmalarıdır. TTK hesap dönemi takvim yılı olan tacirler için açılış onaylarının en geç en geç 31 Aralık tarihine kadar yaptırılmasını şart koşmakta, yaptırmayanlara ise 4 bin TL idarî para cezası verilmesini öngörmektedir.

Elektronik ortamda tutulan deftere zorluk yok

Bu nedenle, hesap dönemi takvim yılı olan tacirlerin açılış onaylarını en geç 31 Aralık 2012 tarihine kadar yaptırmaları menfaatlerine olacaktır. Ancak, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinde yeterli yaprak bulunan anonim ve limitet şirketlerin ayrı bir defter edinip açılış onayı yaptırmalarına gerek yoktur. Ticari defterlerini elektronik ortamda tutan tacirlerin de defterlerine açılış onayı yaptırmaları zorunlu değildir.