Uluslararası ticarette gözetimin önemi
Serdar Aksoy / Bureau Veritas Uluslararası Ticaret Müdürü
serdar.aksoy@tr.bureauveritas.com
Günümüzde uluslararası ticaretin kurallarının daha da belirginleşmesi, küreselleşmenin taşlarının yerine oturması ve dünya üzerindeki kaynakların bir iş bölümü çerçevesinde organize edilmeleri, firmaların uluslararası boyut kazanmasını ve küresel alanda söz sahibi olmalarını sağlamıştır. Bu faktörler ticaretin olağanüstü hızlanmasına neden olmaktadır. Bundan ötürü, ürünler dünyanın her tarafına, alıcıların ve satıcıların ihtiyaçları doğrultusunda, hızlı bir şekilde nakledilmesini gerektirmektedir. Bu da uluslararası nakliyatın hızlı ticarete ayak uydurması demektir.
Hızlı ticaret ortamında, üretim, satış ve sevkıyat aşamalarında defalarca sorumluları değişen malların kalite kontrolünün, ürün ve durum tespitlerinin yapılması fevkalade önem kazanmıştır. Bu da, uluslararası gözetim firmalarının, ticaretin her aşamasında daha etkin rol almalarının önünü açmıştır. Uluslararası alanda organizasyonunu tamamlamış, kurumsallık süreçlerini oturtmuş gözetim firmaları, bilinirlik, güvenilirlik, kabul edilebilirlikleriyle ve etik kodlara bağlı olarak çalışmalarıyla, dış ticarette güvenilir kontrol mekanizmaları haline gelmişlerdir.
Günümüzde gözetim firmaları işalat ve ihracatta bir çözüm ortağı olarak bağımsız kontrollerini yapmakta ve uygunluk belgelendirmektedirler. Müşterilerinin istekleri ve talepleri doğrultusunda hareket eden uluslararası gözetim firmaları, üçüncü bir göz olarak, ticari taraflar arasındaki kontratlarda belirtilmiş olan şartlara uygun olarak, ürünlerin kalite ve miktar kontrollerini yapmakta ve gözetim sonuçlarını belgelemektedirler.
Yapısı gereği dış ticaret çeşitli riskler içerir. Ticaret gerçekleştirilmeden bu risklerin önce analizlerini yapılıp, sonra gözetim firmaları tarafından riskleri azaltmak amacıyla sorumluluğun el değiştirdiği noktalarda durum belgelendirmeleri gerçekleştirilebilir. Bu hizmeti satın almak ticaret yapan firmaların yararına olmaktadır.
Bu risklerin en önemlisi ürünün kalitesinin istenilen değerlerde olmamasıdır. Bu noktada gözetim firmaları uluslararası standartlar çerçevesinde numunelendirme ve sonrasında ürün analizlerinin gerçekleştirilmesini sağlarlar. Böylece sevkıyat daha yapılmadan ürünün durumunu tespit eder, alıcı ve satıcı taraflara bildirirler.
Diğer bir risk ise miktarda eksikliklerdir. Özellikle demir-çelik hurdası, tahıl, arpa, buğday, pirinç, maden, kömür vb ürünlerin sevkıyatları dökme bir şekilde gemilerle gerçekleşmektedir. Bu ve bu gibi ürünlerin miktar kontrolleri ise kantar kontrolleri, tally ve draft survey yöntemiyle yapılmaktadır. Ürünlerin paketleme şartlarına uygun miktar kontrolünün yapılması oluşabilecek eksikliklerin önüne geçmektedir. Bu da miktarın ne fazla ne de eksik olmasını sağlar.
Dış ticarette ürüne bağlı olmayan risklerin gözetimi de gerekebilir. Bunların başında malların taşınmasını sağlayan gemilerin kiralanması sürecinde kira sözleşmelerine uygunluk ve geminin yükleme öncesi durum tespit gözetimleri gelmektedir. Burada öncelikli olan geminin tanklarında bulunan yakıtın kontrolü ve yük taşıyan ambarlarda hasar durumudur. Bu gözetim, geminin nasıl kiralandıysa, kira çıkışında aynı şekilde teslim edilmesinden kaynaklanmaktadır. Yakıt miktarının, kira süresince oluşacak hasarın ve sorumlu olan tarafın tespitine yardımcı olmak On/Off Hire sörvey sonucu belirlenir.
Bağımsız gözetim firmalarının çeşitli noktalarda yapacağı kontroller ve böylece oluşturacağı dinamizm her bir aktörün rolünü daha doğru ve kusursuz oynamaya zorlayacaktır. Tarafların kaliteli ve zamanında hizmet anlayışlarını geliştirecek ve ticaretin ekstra maliyetlerini minimize edecektir. Sürekli ve sürdürülebilir kalite anlayışında yapıcı bir rol üstlenecektir. Bağımsız gözetim firmaları uluslararası ticarette riskleri minimize ederken aynı zamanda hızlı bilgi akışını temin ederek müşterilerin yenilik ve değişikliklerden doğru ve zamanında bilgilendirilmesini sağlarlar.