Yaz sonu beklentileri
Murat BERK / YAPI KREDİ YATIRIM
Ekonomik politikaların etkilerini değerlendirirken sadece piyasalardaki gelişmelere bakmak yetersiz olabilir. Piyasalarda yaşananların, izlenen politikaların sonucu olmayabileceğini de göz önünde bulundurmamız gerekir. Öte yandan bu politikaların yan ve orta uzun vadeli etkileri konusunda piyasa gelişmeleri bir gösterge olmayabilir.
2008 krizinden bu yana küresel ekonomik politika yapıcıları ile merkez bankalarının bir numaralı kabusu deflasyon, resesyon ve küresel bir depresyon oldu. Tüm tedbirler bu risklere karşı alındı. Otoritelerin bu tedbirlerinin sebeplerinden biri Keynesyen öğreti ve küresel konjonktürde enflasyonist ortamın oluşmasının zorluluğuydu. Konjonktürel durum, bu politikaları destekleyiciydi ve gelişmiş ülkelerde enflasyon sorunu kısa zaman öncesine kadar başını kaldıramadı. Krugman ve Summers gibi kanaat önderlerinin, bu ortamdan cesaret alarak düşük büyüme/düşük enflasyon ortamının yapısal olduğunu iddia ettiklerini söylemek mümkün.
Gelişmekte olan ülkeler de kendi konjonktürel durumlarına bakmadan bu gevşek para politikalarını ithal ettiler. Bazı ülkeler ise bu olumlu konjonktürü döviz rezervi biriktirmek yerine faiz indirimlerine gitmek için kullandı. Bu politikalar “olumlu” konjonktürde finansal piyasalarda yeni bir şevk yaratırken, reel ekonomide borçlanma döngüsünün daha fazla ivme kaybetmesini engelledi.
Bu noktada Kurgman/Summers gibi isimlerin tezlerinin doğruluğunu bilmek mümkün değil. Ekonomilerdeki çıktı açıklarını ölçmek için son derece sofistike teknikler kullanıldığını söyleyebiliriz. Gerçek hayatta bu tahminlerin ciddi bir hata payının olduğunu belirtmekte fayda var. Buna dayalı politika oluşturmanın riskleri de aynı şekilde yüksek. Düşük büyüme ve düşük enflasyon yapısal bir durumsa, uzun vadeli yapısal durum ile daha orta vadeli konjonktürel durum arasında farklar olabilir. Konunun can alıcı noktası önümüzdeki dönemde özellikle ABD büyüme ve enflasyon verilerinde yükselişler yaşanacağı ve ABD enflasyonunun piyasalar açısından önemli bir konu haline geleceğine yönelik öngörümüz. Bu gerçekleştiğinde, enflasyonun düşük kalmasıyla sorun yaratmadan izlenen politikalar, hem piyasalar hem de politika yapıcıları açısından ciddi açmazlar yaratabilir. Bu açmaz konusunda tercihlerin yönüne dair ipuçlarından yukarıda bahsettik. Her halükarda yaz sonunda piyasalar açısından daha zor bir dönemin başlayacağını düşünüyoruz.