Yeni TTK ışığında limitet şirket ortaklığından çıkarılma
Soner ALTAŞ / Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi
Uygulamada sıkça karşılaşılan ve yargıya intikal eden hususlardan birisi limitet şirket ortaklığından çıkarılmadır. Yeni TTK'da, konu, yargı kararları ve öğreti ışığında, kapsamlı bir şekilde ele alınmış ve uygulamada karşılaşılan aksaklıklar giderilmeye çalışılmıştır. Dolayısıyla, bu yazımızda, yeni Türk Ticaret Kanunu'nun limitet şirket ortaklığından çıkarılmaya ilişkin düzenlemeleri ele alınacaktır.
Bilindiği üzere, halihazırda yürürlükte bulunan 6762 sayılı eski TTK'ya göre, şirket esas sermayenin yarısından fazlasına sahip bulunan ortakların mutlak çoğunluğu tarafından onaylanması halinde, limitet şirket, haklı sebeplerden dolayı bir ortağın şirketten çıkarılmasını mahkemeden isteyebilmektedir.
Yeni TTK'da ise "Şirket sözleşmesinde, bir ortağın genel kurul kararı ile şirketten çıkarılabileceği sebepler öngörülebilir" denilerek, bir ortağın şirketten çıkarılabileceği sebeplerin şirket sözleşmesinde öngörülmesine olanak tanınmıştır. Böylece bir taraftan şirkete, kendisi yönünden önemli olan sebeplerin varlığında, bu sebepleri oluşturan ortağı şirketten çıkarma hakkı tanınmış diğer taraftan da ortaklar açısından hukuk güvenliği sağlanmıştır. Zira, bu durumda ortaklar hangi hallerde şirketten çıkarılacaklarını bilerek hareketlerini ona göre ayarlayacaklardır.
Bunun yanında, Kanun, ortağa çıkarmaya karşı dava açma hakkı tanıyarak bir diğer güvence daha tanımıştır. Bu çerçevede, ortak, çıkarma kararına karşı, kararın noter aracılığıyla kendisine bildirilmesinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilecektir. Anılan düzenlemeden, limitet şirket genel kurulunun aldığı ortaklıktan çıkarma kararının, ortağa noter aracılığıyla bildirilmesi gerektiği sonucu da çıkmaktadır.
Diğer yandan, yeni TTK, limitet şirkete, şirket sözleşmesi dışında da ortaklıktan çıkarma hakkı tanımıştır. Çünkü, ortağın şirketten çıkarılması için şirket sözleşmesine hüküm konulmamış ya da sözleşmede öngörülen hükümler haricinde haklı bir sebep oluşmuş bulunabilir. Bu itibarla, şirket sözleşmesinde hüküm bulunmasa yahut sözleşmesinde gösterilen sebepler arasında yer almasa dahi, haklı bir sebebin ortaya çıkması durumunda, şirket ortaklıktan çıkarma davası açabilecektir. Bu durumda, yani şirketin istemi üzerine ortağın mahkeme kararıyla haklı sebebe dayanılarak şirketten çıkarılması hâlinde, ortak iptal davası açma hakkını kullanamayacaktır.
Son olarak, yeni TTK'ya göre, gerek "ortağın şirket sözleşmesinde öngörülen sebepten dolayı şirketten çıkarılması" gerekse "ortağın haklı sebepler dolayısıyla şirketten çıkarılması için mahkemeye başvurulması" konularında genel kurulca karar alınabilmesi için, genel kurulda temsil edilen oyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğunun bir arada bulunması gerekecektir.