Yeni YÖK yasa taslağı önerisi hazır

 

 

ANKARA - Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) yeni kanun taslağı çalışmasında, kurulun adı Türkiye Yükseköğretim Kurulu olarak değiştirilecek. Taslağa göre, Rektörler Kurulu'nun yanı sıra en az 15 yıldır faaliyet gösteren üniversitelerde üniversite konseyi oluşturulacak. Konsey, rektör ve dekan atamalarını yapabilecek.

YÖK, yeni kanun taslağı çalışmasını görüş almak üzere kamuoyuyla paylaştı.

 

Taslak çalışmalarını paylaşmak, bilgi ve görüş almak için kurulun bünyesinde 'yeniyasa.yok.gov.tr' internet sitesi oluşturuldu.

 

Burada yer alan yeni yükseköğretim yasa taslağı önerisinde, kanunun amacı ''yükseköğretimle ilgili ilkeleri belirlemek, Türkiye Yükseköğretim Kurulu ve yükseköğretim kurumlarının kuruluş, görev, eğitim-öğretim, araştırma, çalışma usul, esaslarına, bu kurulda ve yükseköğretim kurumlarında çalışan akademik, idari personelle yükseköğretim kurumları öğrencilerine ilişkin hususları düzenlemek'' olarak belirtildi.

 

Çalışmaya göre, Yükseköğretim Kurulu'nun adı Türkiye Yükseköğretim Kurulu olacak ve genel kurul, yürütme kurulu ile başkanlıktan oluşacak. Kurulun görevlerine ilişkin şunlar yer aldı:

''Yükseköğretim stratejisini uluslararası standartlara, ulusal eğitim politikalarına uygun biçimde belirlemek ve yükseköğretim kurumlarının kurulması, birleştirilmesi veya kapatılması konularında Bakanlar Kurulu'na teklifte bulunmak. Yükseköğretim kurumlarının kalite güvence sistemlerinin oluşturulmasını sağlamak. Yükseköğretimde her bir düzey için ulusal yeterlilikleri belirlemek ve yükseköğretim kurumlarının diploma programlarının bu yeterlilikleri sağlayacak biçimde yürütülmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak ve tedbirleri almak. Yurt içinden ve yurt dışından yükseköğretim kurumlarına öğrenci kabulü, yükseköğretim kurumları arasında öğrenci değişimi, ortak derecelerin verilebilmesi ile dikey ve yatay geçiş için gerekli düzenlemeleri yapmak. Yükseköğretim kurumlarının öğrenci kontenjanlarını belirlemek. Yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından alınan diploma, akademik derece ve unvanların denklik işlemlerini yapmak. Öğretim elemanlarının yurt içinde veya yurt dışında yetiştirilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak ve tedbirleri almak. Yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerini değerlendirmek, denetlemek, gerektiğinde konuya ilişkin tedbirleri almak ve yaptırımları uygulamak. Yükseköğretim kurumlarında her bir yükseköğretim düzeyinde diploma programlarının açılmasına ve niteliklerine ilişkin gerekli ölçütleri belirlemek, mevcutlardan farklı olarak yeni bir diploma programı açılabilmesine karar vermek.''

 

Ülke ihtiyacına ve kapasitesine göre devlet üniversitelerinin öğretim kadrolarını dengeli bir şekilde tespit etmek görevi de verilen kurulun diğer görevleri ise şöyle planlanıyor:

''Yükseköğretime erişimde fırsat eşitliğini sağlayıcı tedbirleri almak. İki yılda bir yükseköğretim alanında ihtiyaç duyulan yeni eğitim-öğretim ve araştırma alanlarıyla yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim, araştırma, topluma hizmet faaliyetlerinin değerlendirilmesinin yapılacağı ve üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcilerinin yer aldığı yükseköğretim şurası düzenlemek. Bu şurada alınan tavsiye kararlarını değerlendirmek ve kamuoyuyla paylaşmak. Akademik performans ölçütlerini belirlemek. Yükseköğretim alanındaki etik ilkeleriyle etik kurullarının oluşumu ve çalışmasına ilişkin usulle esasları belirlemek. İhtiyaç duyulan alanlarda sürekli veya geçici komisyonlar ya da çalışma grupları oluşturmak. Doçentlik sınavıyla ilgili esasları tespit etmek, doçentlik sınavlarını düzenlemek, jürileri belirlemek ve doçent adaylarının yayın ve araştırmalarının değerlendirilmesi işlemlerini yapmak.''

 

Taslakta yeni kurulun organlarıyla bunların görevlerine de yer verildi. Kurulun en üst karar organı olan Yükseköğretim Genel Kurulu, başkan dahil 21 üyeden oluşacak. Üyelerden 5'i siyasi parti gruplarının göstereceği adaylar arasından TBMM tarafından, 5'i Cumhurbaşkanı, 5'i üst düzey kamu görevlileri veya profesör unvanına sahip öğretim üyeleri arasından Bakanlar Kurulu'nca; 6'sı kendi üyesi olmayan profesörler arasından Rektörler Kurulu'nca seçilecek.

Yürütme Kurulu da başkan ve başkan vekilleri dahil dokuz üyeden oluşacak. Yürütme Kurulu, TBMM, Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu ve Rektörler Kurulu kontenjanlarının her birinden en az bir olmak üzere Genel Kurul tarafından 6 üye seçilecek.

Cumhurbaşkanı kurul üyelerinden birini başkanlığa atayacak. Rektörler Kurulu da yükseköğretim kurumlarının rektörlerinden oluşacak. Rektörler Kurulu, kendi üyeleri arasından iki yıl için bir başkan ve iki başkan yardımcısı seçecek. Yeni oluşturulacak bu kurul, yükseköğretim kurumlarında yürütülen eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet konularını görüşecek, yükseköğretim kurumlarının sorunları ve çözüm önerileri konusunda yılda en az bir defa Türkiye Yükseköğretim Kuruluna görüş bildirecek.

 

Taslak çalışmasında üniversite konseyi, üniversite idari teşkilatı, senato, üniversite yönetim kurulu, dekan, fakülte yönetimi, enstitü, araştırma enstitüsü, araştırma ve uygulama merkezleri, meslek yüksekokulu müdürü, meslek yüksekokulu yönetimi, öğrenci konseyiyle üniversite hastanesinin kurulması ve yönetimi gibi üniversite teşkilatlarının yapısı ve görevlerine ilişkin de bilgiler yer aldı.

En az 15 yıldır faaliyet gösteren devlet üniversiteleri de bazı şartları sağladıkları takdirde üniversite konseyi oluşturulabilecek. Konsey, üniversite öğretim üyeleri tarafından her biri farklı fakültelerde görev yapan öğretim üyeleri arasından seçilen 5; Bakanlar Kurulu'nca seçilen 2, kurul tarafından ilgili üniversitenin profesör unvanlı öğretim üyeleri arasından 2'si seçilecek.

Ayrıca bu 9 üyenin ilgili üniversitenin mezunları arasından seçtiği bir ve son üç yıl içinde üniversitenin bulunduğu ildeki vergi mükellefleri içerisinde en çok gelir vergisi ödeyen gerçek kişiler ya da kurumlar vergisi ödeyen tüzel kişi temsilcileri arasından ya da ilgili üniversiteye en çok bağışta bulunanlar arasından seçtiği bir kişi olmak üzere 11 üyeden oluşacak.

Konsey, rektör ve dekanları seçmek ve atamak, üniversite stratejik planını onaylamak gibi görevleri yerine getirecek.

 

Çalışmada, rektörlükle ilgili de bazı yeniliklerin de getirilmesi öngörülüyor. Buna göre, profesör unvanına sahip olan rektörler 5 yıl için atanacak. Bir kimse aynı devlet üniversitesinde iki defa rektörlük yapamayacak.

Rektörlük seçimine ilişkin bilgilerin de bulunduğu çalışmaya göre, üniversite konseyi oluşturulan devlet üniversitelerinde rektör ataması konsey tarafından yapılacak.

Vakıf üniversiteleriyle özel üniversitelerde rektör, üniversite mütevelli heyeti tarafından yapılan teklif üzerine Kurul tarafından atanacak.

Üniversite konseyi bulunmayan devlet üniversitelerinde ise rektör, Kurul/Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.

Çalışmada rektör seçimine ilişkin usul ve esasların kurul tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenmesi planlanıyor.