Yeşil hat
A. Enver ÇITAK
AEC Dış Tic. Loj. Danışmanlık Eğitim
4458 sayılı Kanun ve yürürlükteki hükümlere göre ülkemiz de gümrük vergisi alanında varış ülkesinde vergilendirme geçerli olduğundan gümrük vergisi, bir ülke sınırından eşyanın ithal edilmesi sırasında alınan bir vergi olduğu malumunuzdur.
Ancak ihracat yapılan eşyanın şaşkın gönderi olması(!) kaybı ve veya giriş ülkesinde farklı beyan ile girişe tabi tutulması veya kaybolması gibi nedenlerle malın satıcının eline bilinçli geçmemesi durumları söz konusu ve veya miktar ve cinste farklılığın bilinçli olarak beyan edilmesi ile ithalatçı devletler İthalat üzerinden alınan vergilerde kayıplar yaşamakta oldukları da bilinmektedir.
Bu gerçeklerin katkıları ile küreselleşen ticarette oluşan birçok serbest ticaret bölgeleri ve anlaşmaları ile ülkelerin ihracat malının varış ülkesinde vergilenmesi yerine ihracat ülkesinde varış ülkesi adına verginin tahsili söz konusu olacaktır.
• Bu imkân sayesinde ihracat ülkesinden normal fiyat dışındaki fiyat ile mal ihracatı engellenebilecek,
• Varış ülkeleri ile yapılmış veri değişimi anlaşmalarında ihracat ve ithalat verilerine farklı amaç ile ihtiyaç olabilecek,
İthal ülkelerde gümrük yetkililerin malın normal fiyatının gerçekleştirilecek ithal ile ilgili kendilerine sunulan ithal fiyatının incelenmesi amacıyla inceleme yapabilmeleri önemli ölçülerde düşebilecektir.
Bu düşünce ile de ithalatta fiyatın gerçekçi bir fiyat olduğunu belgelemek için ihtiyaç duyulan varış ülkesi ticaret ataşeliklerine ihracatçının fatura tasdiki ve kendi ülkesinde de faal olduğunu belgeleyecek ilgili ticaret odaları kayıtlarının getirtilmesine ihtiyaç kalmayacak bunların tümünü Gümrük Müdürlüğü tarafından ihracat aşamasında onaylanmış olması sağlanabilecektir.
Türkiye yetkilendirilmiş yükümlü kavramını Ocak 2013 de gündeme getirmiş… Gümrük kapılarında TIR araçlarının sorunsuz geçebilmesi için özel geçiş yeri tahsisi yapılmıştır...
Yavaş yavaşta olsa; uzaktan izlenen dış ticaretçi, beyana güven, devlet denetiminin uzaktan ve gerekli görüldüğünde yapılması düşüncesi ile dış ticaretçilerin kendilerine daha fazla saygı duyulması, Öz güvenlerinin artması ve küresel firmalar olabilmelerinin hedeflenebildiği düşünülebilmektedir.
Bugün taslağı üzerinde çalışmaların olduğu ve belirli şartları yerine getiren dış ticaretçi kendi depolarından yükledikleri araç–konteynır ile kendi ihraç mallarını her hangi bir gümrük sahasında beyan ve muayene olmaksızın sınırdan çıkışı aşamasına gelmesini sağlayabilecekleri ‘Yeşil Hat’ uygulaması da kısa süre sonra uygulamaya gelecektir.
Devletimizin yetkilendirilmiş yükümlülerin kontrollerini sağlayacak özel oluşumları dikkate aldıklarını da katıldıkları bizlere açık toplantılarda izlemekteyiz. Ancak bu konuda gümrük müşavirini yetkili kılmaları fırsat eşitliği ile ticaret kavramının yorumlanmasında farklılıklar düşürmektedir. Bugün GMY olarak, Akademisyen olarak, GM yanında çalışan kişi olarak ve bilirkişi olarak bu konularda hizmet veren kişilerin varlığının da dikkate alınması ile bu tür firmaların denetimlerini sadece GM’ne vermek yerine hem kanun hem uygulama konusunda bilgisi olan kişi ve veya kişilerin bir araya gelebilecekleri ticaret şirket oluşumlarının da yapabilmesinin düşünülmesi gerekliliği vardır.