30 yıldır oluşturulan ihracat pazarını kaybederiz
Beyaz et ihracatına yıl sonuna kadar getirilen kısıtlama sektör temsilcilerini endişelendiriyor. Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) Başkanı Naci Kaplan, yıllık 2,5 milyon ton üretim kapasitesine sahip Türkiye’nin yeni kısıtlama ile 30 yıldır oluşturduğu ihracat pazarını kaybedeceği uyarısında bulundu.
Ziya İPEK
Ticaret Bakanlığı’nın tavuk etinde kısıtlama kararının yanlış olduğunu kaydeden Naci Kaplan, karara ilişkin yetkililerle görüştüklerini ifade ederek, beyaz et piyasasında fahiş fiyat artışının söz konusu olmadığını, bir yıllık artışın yüzde 69,5 dolayında gerçekleştiğini, bunun da ülke gerçeği olduğunu vurguladı. Naci Kaplan, “Bu kararı, beyaz et sanayisine ve yetiştiricilerine büyük bir darbe gibi algılıyoruz. Önümüzdeki günlerde telafisi olmayan durumlar ortaya çıkabilir. Ülkemizde hiçbir zaman tavuk etinde arz problemi olmadı, bu pazar serbest piyasa koşullarıyla işliyor” dedi.
Türkiye’de kişi başı beyaz et tüketiminin son 4-5 yıldır 21 kg seviyelerinde olduğunu anımsatan Naci Kaplan, geçen yıl kırmızı et fiyatlarının aşırı yüksekliğinden dolayı beyaz ete olan talebin artığını dile getirdi.
Müşterilerimiz zarar görecek
Türkiye’de beyaz ette pandemi de dahil olmak üzere hiçbir zaman sıkıntı yaşanmadığını anlatan Naci Kaplan, Ticaret Bakanlığı’nın 1 Mayıs’tan başlayıp 2024 yılı tarihleri arasında ihracata getirdiği kısıtlamanın teşvik ve desteklerle 30 yıllık emekle oluşturulan ihracat pazarına büyük darbe vuracağını kaydetti. Kaplan, şöyle konuştu: “İhracat kısıtlamasıyla 30 yıllık sürede bizlerle çalışan müşterilerimiz de zarar görecek. Kısıtlama kalktığında, beyaz et ihracatçısının bu pazarlara yeniden ürün tedarik etme pozisyonu güç olacaktır.
Genellikle Orta Doğu ülkelerine yönelik ihracatımız var, ihracatımızın yüzde 50- 55’lik kısmını ise Irak pazarı oluşturuyor. Irak, bugün bizden aldığı ürünler için rekabet halinde olduğumuz başka pazarlara yönelecektir. Rakiplerimize binbir emekle oluşturduğumuz kendi pazarımızı karardan geri dönülmezse kendi elimizle teslim edeceğiz. Türkiye, bu pazarda 10 yıldır net ihracatçı pozisyonunda ve ürettiği 2,5 milyon ton beyaz etin yüzde 25’ini dışarıya satıyor. Beyaz et üretiminin şu an için tümünün yurt içinde tüketilmesi içinde bulunduğumuz ekonomik koşulları da göz önünde bulundurursak üzülerek söylemek gerekirse zor.
Beyaz et tüketimi dünya ortalaması 17 kg civarında, gelişmiş ülkelerde bu rakam 35 kg’a kadar çıkıyor. Bu rakam ülkemizde 21 kg civarında. 2022’de beyaz et ihracatı 1 milyar 70 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Geçen yılın ikinci yarısından itibaren talebin artmasıyla iç pazara yöneldik, zaten önceliğimiz her zaman iç pazar olmuştur. Ancak bu yönelmeye rağmen 495 bin ton ürünü ihraç ettik. 2023’te 880 milyon dolar civarında ihracat gerçekleştirdik.”