Daha çok üreterek ve çalışarak programın içinde olacağız
İş dünyasının geleceğe dair yol haritasını çizebilmek için merakla beklediği ve 2024-2026 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklandı.
Açıklanan OVP ile bozulan beklentilerin pozitif bir rotaya gireceği yeni bir dönem başladığını düşünen iş dünyası temsilcilerinden programa tam destek geldi.
TİM BAŞKANI MUSTAFA GÜLTEPE:
İhracat ve istihdam hedefleri gerçekçi
OVP, ortak akıl ve istişarenin bir ürünü. Programda ihracat odaklı sürdürülebilir bir büyüme iklimi oluşturulması ana başlıklar arasında yer alıyor. Açıklanan makro hedefler arasında özellikle ihracat ve istihdama yönelik hedefler gerçekçi ve uygun. 2023’de 255, 2024’de 267, 2025’de 283 ve 2026’da 302 milyar dolarlık ihracat hedeflerimiz var. 115 bin ihracatçımızla bu hedeflere ulaşmak adına var gücümüzle çalışacağız.
Ayrıca fiyat istikrarı vurgusu da özellikle üretici ihracatçılarımız adına son derece önemliydi. Geçtiğimiz dönemde yüksek enflasyon sebebiyle üretim ve satış aşamalarında fiyat tutturmakta zorlandığımız günleri yaşadık. İnşallah önümüzdeki dönemde daha istikrarlı bir çizgide ilerleyecek ve bu sorunları aşacağız.
Büyüme ve ticaret başlığında sanayide yerli üretim ve ürün bazlı teknolojik dönüşüm, lojistik altyapının güçlendirilmesi, sanayi alanlarının genişletilmesi, planlı tarımsal üretim, ticari anlaşmalarda derinleşme, hizmet ihracatının desteklenmesi konuları son derece önemli. Yeşil ve dijital dönüşümü içeren ikiz dönüşümün programda vurgulanması son derece önemli.
TOBB BAŞKANI RİFAT HİSARCIKLIOĞLU:
Reformlar takviminde hayata geçirilmeli
Orta Vadeli Program belirsizliği azaltma noktasında son derece önemli. Ekonomik aktiviteye ivme sağlamasını, öngörülebilirliği artırmasını bekliyoruz.
OVP’de iş ve yatırım ortamını iyileştirmeye yönelik kamu-özel sektör birlikteliğiyle yeni çalışmalar yapılacak olması, yeşil ve dijital dönüşüme odaklanılması, girişimcilik ekosisteminin güçlendirilmesinin hedeflenmesi kıymetli. Programın temel amaçlarına ulaşmak için ortaya konan reformların belirlenen takvimlendirme çerçevesinde hayata geçirilmesini bekliyoruz. Başta finansmana erişim olmak üzere iş dünyasının üretime ve yatırıma yönelik ihtiyaçlarının gözetilerek uygulanması da programın başarısını artıracaktır.
Türkiye, bu süreçte kararlı bir şekilde hayata geçireceği değişim ve dönüşümle sürdürülebilir büyümeyi sağlayan, enflasyonunu kademeli olarak düşüren, makroekonomik ve finansal istikrarını güçlendiren, istihdamını artıran, daha rekabetçi ve daha yüksek katma değerli bir ekonomi haline gelecektir. İş dünyası olarak ülkemizin hedefleri doğrultusunda tüm gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.
ATO BAŞKANI GÜRSEL BARAN:
Ekonominin 3 yıllık yol haritası güven verdi
OVP, ayakları yere basan bir politika metni. Fiyat istikrarının yanı sıra yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceliklendiren bu program ile Türkiye büyüyen ve gelişen bir ülke olmaya devam edecektir.
Üç yıllık hedef verilerin açıklandığı bir programdan ziyade, Türkiye’nin ikinci yüzyılına girdiğimiz süreçte bir ekonomi perspektifi ortaya koymuştur. Orta Vadeli Program hazırlanırken bizlerin görüşlerinin alınması, tüm kesimlerin kucaklanması çok kıymetli. Bu bakış açısı programın uygulamasındaki başarısına katkı sağlayacaktır.
Bugün ekonomimizin en önemli sorunu enflasyon. Enflasyonla mücadelede başarılı olmadan ekonomimizin tam randımanlı çalışması mümkün değil. Bu nedenle enflasyonda tek haneli rakamlara düşmeyi hedefleyen, yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceliklendiren bir plan, geleceğe daha umutla bakmamıza zemin hazırladı. Bu program içerisinde yapısal dönüşümün ele alınması çok önemli. İş dünyası olarak beklentilerimizin başında yapısal dönüşüm geliyordu.
DEİK BAŞKANI NAİL OLPAK
Gerçekçi, tutarlı ve öngörülebilir bir program
Açıklanan OVP’nin de özel sektör için geleceği planlama açısından ufuk açıcı bir yol haritası olduğunu görüyoruz. İş dünyamızın fikirlerinin bu denli geniş kapsamda alınmasından mutluluk duyuyoruz. Kısa vadede en önemli konumuzun enflasyon ve cari açığı azaltarak makroekonomik istikrarın tesis edilmesi olduğunun bilincindeyiz.
Bununla beraber orta vadede deprem bölgemizin yeniden kalkındırılması başta olmak üzere yapısal dönüşümlerle ekonomimizin rekabet gücünü artıracak, yatırım, üretim, istihdam ve ihracat odaklı olarak uzun vadeli büyüme trendini destekleyecek politika tedbirlerinin alındığını görmek ve bu politikalarla sosyal adalet ve refahın güçlendirilmesi amaçları da son derece olumlu. Önümüzdeki üç yıllık süreçte yapmamız gereken ise OVP çerçevesinde planlanan aksiyonların kararlı bir şekilde uygulanması ve takibinin yapılması olacaktır.
İSO BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN:
Kararlılıkla uygulanması önemli olacak
Orta Vadeli Program’da (OVP) üretimin, sanayinin ve hepsinden önemlisi nitelikli üretimin öne çıkartılıyor olması çok değerli. Çünkü nitelikli ve sürdürülebilir bir kalkınma, ekonomik büyüme hepimizin arzusu.
Bu kapsamda OVP’den en önemli beklentilerimizden biri de atılacak olan yapısal adımlardı. İşte bu noktada belirlenen yedi öncelikli yapısal alan olan; “Büyüme ve Ticaret, Beşeri Sermaye ve İstihdam, Fiyat İstikrarı ve Finansal istikrar, Kamu Maliyesi, Afet Yönetimi, Yeşil ve Dijital Dönüşüm, İş ve yatırım Ortamı” ile ilgili ciddi bir vizyonun belirlenmesini çok değerli bulduğumu ifade etmek istiyorum.
Burada yerli üretimin desteklenerek, üretimimizin teknolojik dönüşümüne yönelik atılacak adımlar, Yeşil ve Dijital Dönüşüm ile Sürdürülebilirlik başlıklarını da sanayiciler olarak önemli buluyoruz. OVP’nin gerçekçi bir yaklaşımla, işinin ehli, nitelikli bir ekiple geçmiş dönemlerden farklı olarak bu sefer kararlılıkla uygulanması ülkemizin aydınlık yarınları için son derece önemli. OVP’nin kararlılıkla uygulanacak olması öngörü yapmaya da değerli bir katkı yapacaktır.
TİSK BAŞKANI Ö. BURAK AKKOL:
Programın pozitif sonuçlarını kısa zamanda göreceğiz
Açıklanan, beşeri sermayenin önemi ile istihdamı korumayı ve artırmayı, enflasyonla mücadeleyi, iş ve yatırım ortamının teşviklerle desteklenmesini hedefleyen OVP'yi çok kıymetli buluyoruz. Odağına, üretimin, istihdamın ve yatırımın teşvik edilmesi ile enflasyonla mücadeleyi alan, yeşil ve dijital dönüşümü de kapsayan yapısal reformları içeren bu programın pozitif neticelerini kısa zamanda göreceğimize olan inancımız tamdır.
ASKON BAŞKANI ORHAN AYDIN:
OVP tavizsiz uygulanırsa kazanan Türkiye olur
Makroekonomik hedefler, öncelikler ve tedbirleri kapsayan geniş kesimlerin katılımlarıyla ortak fikriyatla oluşturulan bir OVP oldu. Piyasaları ikna edebilecek bir program. Ülkemizin mevcut ekonomik durumu dikkate alınarak ağırlıklı olarak enflasyon ve tasarruf üzerine yoğunlaşılmış bu programı son derece önemsiyoruz. Yarınlara güvenle kavuşmamız açısından OVP’nin taviz vermeden uygulanması gerekiyor.
OVP taviz verilmeden uygulanır ise kazanan Türkiye olacaktır. OVP ile nihai hedef belli; enflasyonla mücadele. İlk etapta yüzde 65’lere varacak enflasyonu düşürmek, büyümede yüzme 5 bandını yakalamak, İhracatta ilk yıl 265, 2026 yılında 300 milyar dolar hedefi yakalamak, ithalatı 400 milyar dolarlarda dizginlemek, istihdama üç yıl içinde 1,5-2 milyon kişi arttırmak, 3 trilyona yakın deprem dolayısıyla oluşan bütçe açığını kapatmak. Bütün bunlar gösteriyor ki, ülke olarak kaynaklarımızı verimli bir şekilde yerinde kullanmamız son derece önemli. OVP’yi son derece önemsiyor ve tek haneli enflasyon görmek istiyorsak tavizsiz uygulanması gerektiğini düşünüyoruz. Piyasaları ikna edip edemeyeceğini ise detaylı bir inceleme ile göreceğiz.
İTO BAŞKANI ŞEKİB AVDAGIÇ:
Yeni yatırım planlarıyla yer alacağız
OVP, piyasa beklentilerinin yönetilmesi için önemli bir çıpa vazifesi görecek. OVP ile birlikte enflasyonla ilgili bozulan beklentilerin pozitif bir rotaya gireceği yeni bir dönem başladı. 2024-2026 dönemini kapsayan program ile ‘piyasanın duymak ve görmek istediği bir yol haritası’ çizildi. OVP’de mali disiplin ve reel sektörün hassasiyetleri dengeli bir şekilde ele alındı. Sürdürülebilir ve kalıcı büyüme için yapısal reformlara odaklanılmasını isabetli buluyoruz. Hedeflerin gerçekçi ve tutarlı belirlenmiş olması piyasanın ufkunu netleştirecektir. İş dünyası olarak OVP’deki hedeflerde yeni yatırım planlarımızla yer alacağız.
ÇCSİB BAŞKANI ERDEM ÇENESİZ:
Atılacak adımların plana uyumlu olması gerekir
Daha gerçekçi ve daha teknik bir program. Yani politik olmaktan daha öte daha teknik bir çalışma yapıldığını görüyoruz. Bu da gerçekçi bir plan olduğu hissini uyandırdığı için iş dünyasında pozitif bir mesaj olabilir. Çünkü daha iyimser bir tablo çizip ona ulaşılamaması belirsizliğe sebep oluyor. Oysa ki daha gerçekçi olup geç de olsa doğru bir yere doğru gidip ne olacağını bilmek iş dünyası tarafından tercih edilir. Bu açıdan OVP olumlu. Bir taraftan da büyümeden de vazgeçilmediğini görüyoruz
İKMİB BAŞKANI ADIL PELISTER:
İstikrar için önemli bir adım
OVP, biz iş dünyası için en çok önem verdiğimiz öngörülebilirlik konusunda önemli bir yol haritası sunuyor. Büyüme ve ticaret, beşeri sermaye ve istihdam, fiyat istikrarı ve finansal istikrar, kamu maliyesi, afet yönetimi, yeşil ve dijital dönüşüm, iş ve yatırım ortamı olmak üzere 7 öncelikli yapısal alanda gerçekleşecek politikalarla güven ve istikrarın sağlanması yönünde önemli bir adım atılacak olmasını önemsiyoruz. İhracatçılarımızın beklentileri arasında yatırım ortamının iyileştirilmesi, enflasyon kur makasının daraltılması, enflasyon faiz dengesinin sağlanması ve finansmana erişimin kolaylaştırılması yer alıyor.
PİRİ REİS ÜNIVERSİTESİ REKTÖR YARDIMCISI PROF. DR. ERHAN ASLANOĞLU:
OVP’de tahminler önceki yıllara göre kıyaslandığında özellikle enflasyon ve bütçe dengeleri tarafında makroekonomik hedefler açısından gerçekçi. Yapısal reformlarda 7 ana başlık olmasının ve Türkiye’nin yapısal reform alanlarına işaret etmesinin de olumlu görünüyor.
MERKEZ BANKASI ESKİ BAŞ EKONOMİSTİ PROF. DR. HAKAN KARA:
Kurun bundan sonra doğrusal artarak OVP’deki 2023 ortalamasının gerçekleşeceği varsayımı altında, yılsonu dolar/TL kurunun 29,9 olduğunu söyleyebiliriz. 2024 yılsonu için ima edilen dolar kuru da yaklaşık 43 oluyor. Bu da yıllık % 44 artışa tekabül ediyor.
EKONOMİST KERİM ROTA:
Orta Vadeli Program hayırlı olsun. Umarım vaatler önceki OVP’lerde olduğu gibi kağıt üzerinde kalmaz. Son olarak 2016’da tek haneli enflasyonu görmüştük. Bugün tek haneli enflasyon ancak 2026’ya hedeflenmiş. Bu dönem enflasyonda “kayıp 10 yıl” olarak tarihe geçecek.
EKONOMİST UĞUR GÜRSES:
2024’te öngörülen özel tüketim büyümesi yüzde 3.5. 2023’te gerçekleşme tahmini yüzde 10.9’a göre epey bir yavaşlama demek. Belli ki 2024’ün birinci çeyreğinden sonra sıkılaşma ‘gerektiği gibi’ yapılacak. Enflasyon düşüşüne seçim sonrasına randevu verilmiş..