2017 büyümesi %7,4
Yıl genelinde sıklıkla tartıştığımız, siyasilerin yönlendirmeleri ile yüzde 7 seviyelerinde gerçekleşeceği çok önceden anlaşılan 2017 büyüme rakamlarına dair detaylar TÜİK tarafından açıklandı. Türkiye ekonomisi geride bıraktığımız yılın tamamında yüzde 7,4 seviyesinde büyüme performansı sergiledi. Teşvikler ve iç tüketim harcamaları büyümede itici motor olarak öne çıkarken, yatırımlardaki canlanmaya da değinmek gerekiyor. Yatırımların alt kırılımında ise inşaat kesimi dikkat çekiyor.
Son çeyrek rakamlarına baktığımızda üçüncü çeyrek verilerine göre bir miktar yavaşlama gözleniyor. Ana nedenlerden birisi bir önceki yılın aynı döneminde başarısız darbe girişimi nedeniyle oluşan baz etkisinin son çeyrekte bir miktar hesaplamadan çıkmış olması. Yıl genelinde sergilenen yüzde 7,4’lük performansın 4,4 puanlık kısmı tüketim kaleminden geliyor. Özel kesim 3,7 puan ile belirleyici konumda bulunurken, kamu ise 0,7 puan katkı sağlıyor. Çeyrekten çeyreğe performansta ise özel kesim katkısı azalırken, kamu kesiminde artış var.
Yatırımlar yıllık büyüme 2,2 puan katkıda bulundu. Hesaplama gereği alt kırılımları görmek mümkün olmadığı için net bir yorum yapmak güç. Ancak, inşaat sektöründeki artış hızı rakamlarına bakarak ağırlıklı gelişimin bu cepheden geldiği varsayımı yapmak yanlış olmayacaktır.
Yılın genelinde ithalat artışımız ihracatın ilerisinde olduğu için net ihracat katkısını 0,1 puan ile takip ettik. 2016’nın son çeyreğinde -0,1 puan katkıda bulunan söz konusu kalem o zaman bu yana götürü tarafında yer almamıştı. Son çeyrekte ise büyümeden 3,1 puanın azalmasına neden oldu.
Türk lirasının zayıflaması nedeniyle Amerikan doları cinsinden göstergelerde yerel para birimi kadar olumlu performans söz konusu değil. Ülke ekonomisinin büyüklüğü 851 milyar USD seviyesine ulaşırken, gelişim yüzde 1,4 seviyesinde gerçekleşti. Kişi başı milli gelir ise bir önceki yıla göre yüzde 2,6 azalarak 10.597 USD seviyesinde gerçekleşti.
Üretim cephesinden büyüme performanslarına baktığımızda turizm ve sanayi sektörlerine değinmek gerekiyor. Turizmdeki toparlanmanın etkisi büyümeye olan 4,1 puanlık hizmetler sektörü katkısı ile belirginleşiyor. Yıl genelinde sanayi cephesinden ise 1,8 puanlık olumlu katkının gelişi söz konusu. Sanayi sektörünün istihdam tarafına sağladığı katkı da gelişimin yansımaları olarak değerlendirilmeli.
Başarısız darbe girişiminin ardından ekonomide hızlı toparlanmanın yeniden sağlanması için 2017 yılında çeşitli araçlar kullanıldı. Sonuçları da OECD ve G20 içerisindeki yüksek büyüme rakamları ile alındı. Ancak, çıkılan bu yolda genişleyen ödemeler dengesi açığı ve çift haneye ulaşan enflasyon gibi ciddi problemlerle de karşılaşmak zorunda kaldık. Kredi büyümesinin nispeten normal seviyelere gelmesinin beklendiği 2018’de büyümeye dair düşüncelerde genel olarak yüzde 4-5 aralığında şekilleniyor. Daha sürdürülebilir büyüme performansı içinse yapılması gerekenler çoğunluk tarafından zaten dile getiriliyor. Zamanlama ve icraat kısımları beklenmekte.