Acil durum tedbiri nedir?

Rusya ile yaşanan uçak krizinin, ticaret ve özellikler ihracat üzerine düşürdüğü bulutlar, rahatsız edici yağışlar bırakmaya başlayacak gibi görünüyor. Her ne kadar siyaseten söylemler, “Başka Pazar” bulunarak krizin atlatılabileceği şeklinde ise de bunun kısa bir sürede gerçekleşme olasılığının ne kadar az olduğunu, “Yeni Pazar” arayışı içerisinde olan tüm ihracatçı dostlarımız bilir.

Bu söylemlere ve yeni pazarlar arayışına karşı değiliz ve hatta yeni pazar arayışlarının sürekli yapılması ve bunun “Mutlaka” olması gerektiğini savunanlardanız. Ancak ve maalesef bu işler, sözün ağızdan çıktığı kadar kısa sürede gerçekleşemiyor. Üstelik, konuşulan ihracat konularının önünde de taze meyve ve sebze gibi, zamana ve beklemeye tahammülü olmayan ürünler yatıyorsa, bu işler daha da zor olabilmektedir. Bugün yaşanan Rusya krizi için alınması gereken tedbirler arasında konuşulan “İhracatçıyı Desteklemek” kadar “Üreticiyi Desteklemek” konularının da eş zamanlı ve birbirleriyle etkileşimli olması gerektiğini düşünüyoruz. Üretici zaten kendi ürününü ihraç eden firma ise iş daha kolay olacaktır. Eğer ihracatçı için yaratılması düşünülen destekler, üreticiye erişemeyecek ise ilerleyen zamanlarda üreticileri yerlerinde bulamayabiliriz. Bu nedenle, krizde mağduriyet yaşayanların ne kadar zarar uğradıklarının belirlenmesi, bu zararın bir nebze de olsa giderilmesi, ürün yetiştiriciler ihmal edilmeden yapılmalıdır.

Yeni pazarlar arayışlarına verilecek destekler gözden geçirilecekse, her zaman dile getirdiğimiz şeyi bir kez daha dillendirmek isteriz. Mevcut desteklerin inceleme ve ödeme sürelerinin, ihracatçıyı bu destekleri kullanmaya sevk edecek kadar kısa ve hızlı olması gerekliliğinin altını çizmek istiyoruz. Seminerlerimizde ve/veya derslerimizde devlet desteklerini anlattığımızda, bizlere karşı yöneltilen eleştirilerin en önde geleni “Devletin Cebinde Akrep var” diye başlayarak, dosya inceleme ve ödeme sürelerinin uzun olması geliyor. Kuşkusuz her destek ödemesi aynı gecikme ile olmuyor. Amma en geniş kullanılan destek olan “Fuar Destekleri” için geçen inanılması zor süreler gibi, diğer desteklerde de yaşanan uzun gecikmeler, oldukça uygunsuz referans oluyor.

Ayrıca neden ortadan yok edildiğini bir türlü kimsenin anlayamadığı “İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi / İGEME” gibi, doğrudan ihracatçıya hitap eden uzmanların bulunduğu bir bilgi destek merkezinin olmayışı da ihracatçı kesimini tedirgin etmektedir. Zira ihracatçımız, bürokrasinin yavaş işleyen çarkları arasında, Ekonomi Bakanlığı gibi görev sahası geniş bir organizasyon içerisinde yollarını bulmakta zorlanmaktadırlar. Çağrı merkezlerindeki personelin yeterlilikleri de tartışılacak durumdadır. Buralarda, internette rahatlıkla bulunabilen bilgilerin seslendirilmesi yeterli değildir. Devletin, “Yeni Pazar ve Pazar Çeşitliliği” arayışlarında ihracatçıya destek olmak istiyorsa farklı bazı işler yapması gerekir. Mevcut bürokratik yapı, ihracatçıya hızla destek olabilmekten uzaktır.

Krizi fırsat edip, tedbiri uzun soluklu alalım.