Bu ortamda faiz artışı
Küresel risk alma iştahının önemli göstergeleri olan Amerikan borsa endekslerinde geçen haftadan beri günlük bazda yüzde 2 civarında yükselişler ve düşüşler gözleniyor. Bu günlük fiyat hareketleri böyle majör endeksler için ‘‘sıra dışı’’ sayılır. S&P 500 endeksi bu hafta grafiksel açıdan önemli bir indikatör olan 200 günlük ortalamasının altına sarktı. Bu tarz teknik analiz göstergeleri robotik sistemlere dayalı işlem yapan fonlar için önemlidir. Finansal varlık fiyatları kritik seviyelerin altında veya üstünde kapanışlar yaptığında, algoritmik stratejilere dayalı sistemler kendiliğinden satış ve alış emirlerini giriyor. Belirli kurallara dayalı otomatik alış satış yapan robotik sistemler New York borsasındaki günlük işlem hacminin yüzde 30’unu oluşturuyor. Önemli endekslerin teknik açıdan kritik seviyelere gerilemesi, alım fırsatı kovalayan yatırımcılar için caziptir. Öte yandan teknoloji ve finans hisselerinde alım pozisyonunda olanlar, karları yavaş yavaş eridiği için tedirgin oluyorlar.
Piyasanın yakından takip ettiği, korku endeksi olarak da bilinen volatilite endeksi (VIX) mart seviyelerinde bulunuyor. VIX, S&P 500 endeksinde bir ay vadeli beklenen volatiliteyi gösteriyor. Başka bir ifadeyle, S&P 500’de gelecek otuz gün için tahmin edilen yıllık değişimi ifade ediyor. Diğer taraftan daha önemli bulduğum gerçek volatilitede yükseliş var. Beklenen oynaklığın yükseldiği dönemlerde finans piyasalarında panik havası yaşanıyor. Hisse senetleri özünde riskli finansal varlıklardır. Bir varlığın risk priminin yüksek olması da oynaklığı getirir. Tahviller ve bonolar gibi düzenli getirileri olsaydı hisse senetleri bu kadar riskli olmazdı. Örneğin BIST 100 endeksi geçen sene yüzde 40 kazandırdı. Hisseler riskli olduğu için böyle bir yükseliş potansiyeli var. Hem oynaklık düşük kalsın, hem de hisse senetleri kazandırsın fikri mantıksızdır. Tabii yüksek volatilitenin etkisi ülkeden ülkeye değişir. Bir ülkede yapısal sorunlar varsa, oynaklığın yükselmesinin olumsuz etkileri olabilir. Amerika gibi yapısal reformlara ihtiyacın az olduğu ülkelerin piyasalarında volatilitenin olması iyidir.
Dış piyasalardaki tatlı sert hava devam ederken, biz içerideki süreci iyi yönetemiyoruz. Türk Lirası (TL) cinsi varlıklar açısından gerçekten bir manevra alanı yok. Global piyasalardaki durum kötüleşirse cezayı ilk kesecekleri para birimi TL olacak. Ekonomiden sorumlu başbakan yardımcısı eleştiriliyor. Cumhurbaşkanının danışmanı bile başbakan yardımcısını yerden yere vuruyor. Sistem kişilere bağlı değildir. Ali Babacan görevine devam etseydi her şey daha mı iyi olacaktı? Mehmet Şimşek için de bu geçerlidir. Ancak dışarıda itibarı olan bir insanın bu kadar yıpratılmasına gerek yoktur. Merkez bankasına da faiz konusunda direkt mesajlar veriliyor. Bu ortamda Merkez’den 100 baz puanlık faiz artırımı bekleyenler çıkıyor. Faiz artışından önce halletmemiz gereken konular var.