“Çizgi” deyip geçmeyin

Avrupa Birliği’nin en küçük ülkelerinden biri olmasına rağmen, Belçika denilince akla hep çikolata gelir. Bir de bira…

AB’nin ve çikolatanın başkenti Belçika aynı zamanda “çizgi roman” kahramanlarının da başkentidir Brüksel. Şirinler, Red Kit, Tenten, Asteriks'e ve bunun gibi onlarca karaktere can veren “çizgi romanlar”ın başkenti Belçika’da hiç kimse “çizgi” deyip geçmez. Çizginin arkasında dev bir sektör saklı. “Çizgi Roman Krallığı Belçika” olarak da anılan bu ülkenin başkentinde dolaşırsanız, her an dev bir bina duvarında çizgi roman kahramanlarıyla karşılaşabilirsiniz. Brüksel hem çizgi roman müzeleriyle hem de sokaklarındaki dev çizgi roman karakterli duvar süslemeleriyle başkenti dolaşanları karşılar.

Brüksel’e gelen turistler, bir gün boyu bu çizgi roman kahramanlarının devasa duvar çizimlerini keşfetmeleri için özel parkurlar bile var. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra dünyaca üne kavuşan çizgi romanlara hayat veren ülkelerin başında Belçika gelir. Kültür dünyamızda “9’uncu Sanat” olarak da anılan çizgi roman literatürünün, Brüksel’in hemen hemen her yerinde karşılaşırsınız. Şirinler, Red Kit, Tenten, Asteriks, Suske en Wisku, gibi dünyaca ünlü çizgi roman karakterinin doğduğu Belçika, bu özelliğini bir yandan sokaklarında yaşatırken diğer yandan çizgi roman müzelerinde de her yıl yüzbinlerce ziyaretçi ağırlıyor.

Kitaplarda, gazetelerde, dergilerde, televizyon ekranlarında ve sinemanın beyaz perdesinde izlediğimiz Belçikalı çizgi roman kahramanları hayat buluyor. 700’den fazla çizere ev sahipliği yapmış Belçika’da, çok sayıda özel çizgi roman müzesinin yanı sıra 1989’dan bu yana hizmet veren “Çizgi Roman Sanatı Müzesi” her gün kapılarını yeniden ziyaretçilere açıyor.

Çizgi roman konusunda çalışma yapan uzmanlar, Belçika’da çizgi romanın İkinci Dünya Savaşı döneminde ABD çizgi romanlarına erişimin kesilmesiyle hız kazandığına dikkat çekiyorlar. Çizgi romanın bu kadar ilgi çekmesi ile birlikte Belçika’da üç stüdyo kuruldu,  Brüksel çizgi roman üretiminde merkez haline geldi. Belçika’da “bir turistik proje” olarak çizgi romanlardan sahnelerin, 1991'den itibaren, önce Brüksel'in ardından Anvers ve Charleroi kentlerinin duvarlarına da taşındı.

İsmi Belçika ile özdeşleşen, 1929’da Georges Prosper Remi veya bilinen adıyla Herge tarafından hayat verilen “Tenten”i, “Gölgesinden hızlı silah çeken yalnız kovboy Red Kit”i (Lucky Luke),  atı Düldül ve Daltonlar’ı veya Asterix ve Obelix’i bir de “minik mavi yaratıklar Şirinler”i kim tanımaz ki… Biz bu kahramanların maceralarını kitaplarda, televizyon ekranlarında ve sinemada izleyerek zaman geçiriyoruz arkasında oluşan dev pazara dikkat etmeksizin…

Süperman 600 milyon satıldı

 Satılan her dört kitaptan birinin çizgi roman olduğu Fransa’da 2022 yılında 85 milyon çizgi roman satıldığı açıklandı. Kitap satışları konusunda uzman araştırma şirketi olarak kabul edilen GfK şirketinin verilerine göre sadece Fransa’da ve sadece 2022 yılında 921 milyon euro ciro yaptığı belirtildi.

Biz “çizgi deyip geçerken” yayınlandığı günden beri milyonlarca satan çizgi romanlara baktığımızda karşımıza “Süperman” çıkıyor. Bütün zamanların listenin 10’uncu sırasındaki “X-Men” 270 milyon adet, “Tenten” 275 milyon, “Red Kit” 300 milyon, “Peanuts” 305 milyon, “Dragon Ball” 360 milyon, “Asterix” 370 milyon, “Spiderman” 378 milyon, “One Piece” 480 milyon, “Batman” 484 milyon kişi tarafından satın alındı. Ve listenin en tepesinde oturan “Süperman,” yayınlandığı 1938 yılından beri toplam 600 milyon adet sattı.

Bir çizgi ne kadar eder ki!

Biz çizgi deyip geçsek de sadece bir çizgi romanın milyon dolar ettiğini aklımıza bile getirmeyiz. Stan Lee ve Jack Kirby tarafından çizilen “Amazing Fantasy No. 15 CGC 9.6”nin (Marvel Comics) bir kopyası 9 Eylül 2021 tarihinde yapılan açık artırmada 3,6 milyon dolara satılarak, dünyanın en pahalı çizgi romanı olarak tarihe geçti. “Süperman”in ilk çıkış kitabı olan “Roket Kopyası” bir müzayedede 3,4 milyon dolara alıcı buldu.

Aynı çizgi roman 2022 yılında 3.18 milyon dolara yeniden başka bir alıcı tarafından satın alındı. “Süperman”in 1939 yılında yayınlanan, herkesin aklına kazınmış “gökdelenlerin üzerinde uçan süperman” kapaklı sayısı da 2.6 milyona alıcı buldu. Kaptan Amerika’nın 1941 yılında yayınlanan “Heritage Actions” çizgi romanı 3.1 milyon, “Marvel Comics” 2.4 milyon ve “X-Men”in 1967 çizimi 807 bin dolara satıldı. Bir “çizgi” deyip geçmemek lazım…