Dolar fiyatının ucuzlaması ihracatçıyı üzer mi?

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

Dolar fiyatı 3.45 liralarda kalacak mı? Aşağıya mı inecek? Yukarıya mı çıkacak?

Bugünlerde ekonomi ile ilgisi olsun olmasın çok kişinin merak ettiği bu.

Dolar fiyatını yurtdışında bizim kontrolümüzde olmayan gelişmeler belirliyor.Ama içeride TCMB’nın yüksek faiz politikası hem dolar girişinin devam etmesini hem de dolar fiyatının gerilemesini büyük ölçüde etkiliyor.

Tek başına, faiz politikası ile TCMB dolar fiyatının aşağıya inmesini sağlıyor diyemeyiz, ama yüksek faiz politikasının doların bulunabilirliğinde ve fiyatında etkili olduğu görüldü.

Dolar fiyatının gerilemesi Cumhurbaşkanı Baş Danışmanları arasında farklı değerlemelere yol açtı.

Dolardaki düşüşün ihracatı olumsuz etkileyeceğine dikkat çeken Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gedikli, Twitter paylaşımında, "Bizde kurların daha aşağı gitmesi riskli. Çünkü ihracatı zora sokar, şirketlerin kârlılığı düşer. Bu da istihdam sorununu doğurur. Merkez Bankası elindeki araçları kullanarak kurlara müdahil olmalıdır" dedi.

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cemil Ertem ise Reuters'a yaptığı değerlendirmede, "Dalgalı kur rejimi uyguladığımız için kur seviyesine düşük ve bu seviye tehlikeli demek yanlış. Reel sektör, bankalar, TCMB, siyaset herkes düşük faiz istiyor, ancak bizim isteğimiz dışında bir de piyasa gerçeği var. TCMB piyasa gerçeğini bizden ayrı olarak yönetmesi gereken tek kurum, TCMB'ye bu yönetme hakkını ve iradesini vermemiz gerektiğini düşünüyorum” dedi.

Doların yurtdışı piyasalardaki değerini ABD ekonomisinin gücü belirliyor.

-ABD Başkanı Trump’ın başarısızlıkları, ne yapacağının belli olmaması dolara güveni azalttı.

-ABD merkez bankasının, sıkı para politikası ve faiz artırımı konusunda aceleci olmayacağının anlaşılması doların cazibesini azalttı.

Dolar dünya piyasalarında değer kaybetmeye başladı.

Doların dünya piyasalarındaki değeri, “Dolar Endeksi”nden izleniyor.

Dolar Endeksi, doların dünyada en çok işlem gören 6 adet yerel para biriminin (Euro, Japon Yeni, İngiliz Paundu, Kanada Doları, İsveç Kronu, İsviçre Frangı) karşısındaki değerini gösteren endekstir.

Dolar Endeksi, Trump başkan olduğunda 100’ün üzerine çıkmıştı. Yılbaşında 99.48 olmuştu. Şimdilerde 92.00’lerde.

Yılbaşından bu yana dolar yüzde 7’nin üzerinde değer kaybetti.

Dolar Andeksi'nde euronun ağırlığı yüzde 57 oranında. Dolar değer kaybederken euronun değeri yükseliyor.

Yılbaşında euro/dolar kuru 1.04 idi. Şimdilerde 1.20'lerde. Yılbaşından bu yana euro yüzde 15 dolayında değer kazandı.

Yılbaşında bizde dolar fiyatı 3.58 TL. idi. Geçtiğimiz günlerde 3.40 TL'nin altına iner gibi oldu. Şimdilerde 3.43 TL.

Bizde doların TL fiyatı, doların dünya piyasalarındaki değer artışının üzerinde artmıştı. TL’nin değer kaybı bize benzer ülkelerin değer kaybının üzerine çıkmış, dolar pahalı hale gelmişti. Yılbaşından bu yana bize benzer ülkelerin para birimleri dolara karşı yüzde 7 dolayında değer kazandı.

TL’nin değer kazanması, doların fiyatının gerilemesi, bize benzer ülkelerin para birimlerindeki ölçüye henüz ulaşmadı.

Dış piyasalarda doların fiyatı ne olursa olsun, bizde doların TL fiyatı üç önemli rüzgardan etkilenir? (1) TL faiz oranları. (2) Ülkeye sıcak para (döviz) girişi. (3) Doların bulunabilirliği.

Bizim faiz oranlarımız, bize benzer ülkelerdeki faiz oranlarının üzerinde. Faiz oranlarının yüksekliğinin cazibesinde yılbaşından bu yana yurtdışından döviz girişi arttı.

Bu sayede piyasada döviz kıtlığı diye bir şey yok. Halkımızın ucuzladıkça dolar satın almasına, dolar mevduatının 6 ayda 11 milyar dolar artmasına rağmen dolar arzı dolar talebini karşılıyor.

Türk ekonomisinde de doların TL fiyatındaki köpüğü alacak gelişmeler oluyor.
İhracat gelirlerinde, turizm gelirlerinde artış başladı. Ekonominin büyüme göstergeleri dışarıda ülkeye güveni, içeride morali artırıyor.

Önümüzdeki dönemde, dolar fiyatının içeride ne olacağını dünya piyasalarında doların değerindeki değişim belirleyecek. Dolar Endeksi'nin daha fazla gerilemesi beklenmiyor. Ama bizde doların TL fiyatında hala “köpük” var. Dolar fiyatı ucuzlayabilir, ama piyasanın bekleyişi yıl sonunda fiyatın 3.63 TL olacağı şeklinde. TİM’in İhracatçı Eğilim Araştırması'na göre ise ihracatçıların; yıl sonu dolar kuru beklentisi 3.67 TL, euro beklentisi 4.25 TL.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018