Dünyamızı yöneten 5 “dijital dev"den milyarlarca dolarlık yeni yatırımlar

Garbis KEŞİŞOĞLU
Garbis KEŞİŞOĞLU DÜNYA'DA MEDYA garbis.kesisoglu@dunya.com

Amerika’nın önemli finans gruplarından biri olan Allen&Co.!nun sahibi Herb Allen, iş ve medya dünyası liderlerini 36 yıldır Idaho eyaletinde Sun Valley'deki çiftliğinde bir araya getiriyor. Özellikle medya dünyasının bütün tepe isimlerini bu davetlerde blucinleriyle kimin hangi grubu satın alacağını tartışırken görmek mümkün...

Beş büyükler, zirvede buluştu

Amerika’nın en zengin iş adamlarından biri olan Warren Buffet, “Sun Valley’de elleriniz cebinizde yürürken bir grubun satış işini bitirebilirsiniz" diyerek bu toplantıların önemini ortaya koyuyor.
Bu yılki konukların başında, “5 Dev“ diye tanımlanan Apple, Google, Amazon, Microsoft ve Facebook’un CEO‘ları bulunuyordu.

Biz, sonuçları merakla beklenen bu büyük buluşma vesilesiyle devlerin dünyasındaki son durumu birlikte gözden geçirelim...

2018 içinde medyada iki büyük satın alma gerçekleşti: Amerika’nın ikinci büyük telekom firması AT&T, 85 milyar 400 milyon dolara Time Warner’i bünyesine kattı.

Walt Disney grubu da 71 milyar 300 milyon dolara Rupert Murdoch’un 21 st Century Fox’unu satın aldı.

Bu satışlar özellikle Amerikan medyası aktörlerinde taşları yerinden oynatarak önemli değişikliklere yol açtı.

Netflıx cephesinde 13 milyar dolarlık atak

Arizona eyaletinin Phoenix şehrinde bir video kiralama şirketi, 2011‘de Netflix adı ile internet üzerinden video akımına (streaming) başlamıştı. O sırada pek kimse bu girişimin, kablolu yayınların tekelini kırıp, başarılı olacağını tahmin edemedi.

Ama Netflix, tüketicilere video film ve serilerini istedikleri zaman reklamsız izleme olanağını sağladığı için kısa sürede çok büyüdü. İçeriğini geliştirmek amacıyla büyük yatırımlara girişti. Haberlere önem vermeyen Netflix, büyük bir boşluğu yakalamıştı... Yalnızca bu yıl 13 milyar dolarlık bir bütçe ile 82 yeni film hazırlanacak ve bu amaçla Türkiye, Hindistan, Almanya, Meksika gibi ülkelerden içerik satın alınacak.

Piyasa değeri 170 milyar dolara yükselen Netflix, film ve TV stüdyoları satın alma yerine, program hazırlamayı veya satın almayı tercih ediyor.

Netflix nedeniyle Amerika’da kablolu TV yayını yapanlar, devamlı abone kaybediyor.

Disney, dizilere 30 milyar dolar yatırıyor

NETFLİX’in bu olağanüstü başarısı karşısında telaşlanan Amazon, Apple, Facebook, YouTube gibi devler, daha etkili mücadele edebilmek için yeni programlar hazırladı. Fox’u satın alan Disney grubu, şimdi Netflix’e benzer ”Disneyflix“ projesi ile önümüzdeki yıl piyasaya girmeye hazırlanıyor... Bu amaçla da film prodüktörlerine, yazarlara ve film yıldızlarına “Projemize katılın“ çağrısında bulunuyor.

Bu arada Disney, prodüksiyonlarının Netflix‘te gösterilmesi ile ilgili anlaşmasını uzatmayacağını da açıkladı.

Disney’ in arşivlerinde sayısız film bulunuyor. Ayrıca Fox’tan gelecek spor programları ve National Geographic da içeriklere renk katacak. Bunun yanında Disney 30 milyar harcamayla yeni dizi filmler hazırlıyor. Disney filmleri artık sinemalarda gösterildikten sonra sadece bu kuruluşun video akım (streaming) programlarında izlenebilecek.

Uluslararası bir medya devi haline gelen Netflix ile Disney’in kapışması, kızışacak rekabet ortamında sonuçta tüketicilerin işine yarayacak ve programların kalitesini arttıracak.

Perakende kralı Amazon‘dan içeriğe yatırım

Video yayın işinin diğer bir aktörü de, piyasa değeri 902 milyar dolara ulaşmış olan Amazon... Bu yıl içerik için 4 milyar dolar harcayacak. Aslında video yayıncılığı Amazon için ana stratejinin bir parçası. Amazon bulut teknolojisi sayesinde, sayısız firmanın verilerini muhafaza ediyor, onlardan dijital reklam alıyor. Böylelikle perakende işine umulmadık bir finans imkanı sağlıyor.
Yazılımın logaritmalarından sağlanan karlarla, perakende işi finanse ediliyor. Bu yüzden perakende işinde Amazon’la baş etmenin neredeyse imkanı yok.

Facebook, yazılı medyayı yaşatma çabasında

Borsada bir gün içinde 120 milyar dolar değer yitiren Facebook, Google ile birlikte dijital reklam piyasasının yüzde 85‘ini kontrol etmeye devam ediyor. Facebook da video akım işinde büyük hazırlıklar içinde... Instagram, Facebook Messenger ve WhatsApp para kazandırıyor. Facebook için dijital reklamlar yönünden tehlike Amazon’ dan geliyor. Amazon ikili tröstü kırıp kendi katılımıyla üçlü tröste çevirmek üzere.

Facebook bugünlerde Amerika’nın büyük bankalarının kapısını çalarak, müşterilerin portföyleri ve kredi kartı harcamaları bilgilerini talep ediyor. Facebook yeni projesi ile tüketicilerin hesap durumlarını Messenger'de görüp, işlem yapmalarını sağlamak istiyor.

Facebook medya ile olan ilişkilerini daha sıkı hale getirmek için yeni programlar deniyor ve orta büyüklükte gazetelerin abone kaydetme teknikleri üzerinde seminerler düzenliyor. Bu arada Seattle Times, Boston Globe, Denver Post, San Francisco Chronicle gibi, seminerlere iştirak ettikleri için 200 biner dolar para yardımı yapıyor. Ayrıca dijital haberlerin hazırlanması ile ilgili olarak, ünlü Amerikalı dizayn profesörü Mario Garcia’yı seminerler düzenlemek üzere Arjantin ve Brezilya’ya gönderiyor.

Facebook gibi Google da yazılı basındaki önemli projelere para yardımında bulunuyor.
Teknolojik yenilikler karşısında içeriğin önemi giderek artarken, yazılı basının da yaşaması konusunda dijital devler fikir birliği halindeler.

Düşüncemiz bile 5 devin kontrolu altında

Çığ gibi büyüyüp hayatın hemen her alanını kontrol altına alarak gittikçe korkutucu bir hale gelen bu beş teknoloji devi, günlük yaşamımızın bir parçası haline gelmiş durumda. Geleceğe dönük planladıkları milyarlarca dolarlık yatırımlarla her biri birçok ülkenin ekonomik hacmini geride bırakıyor. Yapay zeka ve sürücüsüz otomobiller gibi yeni teknolojiler üzerinde çalışmalar yoğunlaşırken dünyamızın geleceği üzerinde bu beş korkutucu dev, her geçen gün daha fazla söz sahibi oluyor...

Tabii medyanın yarınlarında da...

Bu şu demek: Neyi okuyacağımıza, ne gibi eğlence programları izleyeceğimize, böylece de hatta ne düşüneceğimize onlar karar veriyor...

Günümüz koşullarında onlarla birlikte yaşamaya mecbur olduğumuza göre, herkesin bu ürkütücü beşlinin belirleyici rolunu iyi görüp ons göre pozisyon belirlemesinde yarar olmalı.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar