Enerji ürünü ithalatında doğalgaz önde geliyor
Enerji kaynakları yakıt olarak genelde katı, sıvı, gaz ve atık yakıt olarak 4 grupta toplanıyor. Her grupta farklı yakıt türleri var. Her yakıt türünün farklı ısıl değeri, ısıl değer birimi var. Bunların en çok kullanılanlarından petrolü varil, elektriği kilovatsaat, kömürü ton, doğalgazı metreküp ölçü birimleriyle izliyoruz. Örneğin 50 milyar m3 doğalgaz tüketiyoruz. Elektrik üretimi 270 milyar kilovatsaat oldu. Günde 601 bin varil, 82 ton petrol tüketimi var.
Ülkenin toplam enerji talebini ve toplam enerji üretiminde enerji kaynaklarının dağılımını bu bilgilere dayalı olarak belirlemenin imkanı yok.
İşte bunun için, enerjide bu farklı enerji kaynaklarının toplam üretimi ve toplam tüketimini tek bir ölçü birimi ile izlemek için, her bir enerji kaynağı özelliğine göre ortak bir ölçü birimine dönüştürülüyor. Bu ortak ölçü birimi TEP diye kısaltılan ‘Ton Eşdeğer Petrol’ birimi. Basit anlatımla 1 ton ham petrolün verdiği enerji miktarı. TEP (Ton Eşdeğer Petrol): Enerji kaynaklarının tek birim ile ifade edilmesini sağlayan ve 10 milyon kCal karşılığı enerji birimi. Bizim yıllık enerji ihtiyacımız yılda 124 milyon petrol eşdeğeri (TEP) enerji. (Toplam 868 milyon varil petrol karşılığı)
Birinci enerji talebi diye adlandırılan bu talebin yüzde 32.5’i doğalgaz, yüzde 29.2’si kömür, yüzde 28’5’i petrol talebi.
Birincil enerji talebinin yüzde 30’u elektrik çevrim santrallerinden, yüzde 24’ü konut ve hizmet sektöründen, yüzde 23’ü sanayinin ihtiyacından, yüzde 19’u ulaştırma sektöründen geliyor.
Birincil enerjinin sadece yüzde 25’ini yerli kaynaklardan temin edebiliyoruz. Enerjide dışa bağımlılığımız yüzde 75 oranında.
Günlük ihtiyacımız olan yaklaşık 505 bin varil ham petrolü, 242 bin varil işlenmiş petrolü döviz ödeyerek ithal ediyoruz. İçeride ham petrol üretimi günde 50 bin varil dolayında.
Doğalgazda dışa bağımlılık petrolden yüksek. Yılda 50 milyar m3 doğalgaz ithalatımız var.
Doğalgazın yarısı elektrik üretimi için kullanılıyor.
İthalatın yüzde 55’ini Rusya’dan, yüzde 16’sını İran’dan, yüzde 13’ünü Azerbaycan’dan yapıyoruz.
Enerji faturamız dünyadaki petrol fiyatlarındaki dalgalanmadan büyük ölçüde etkileniyor. 2015 yılında enerji faturamız 37.8 milyar dolardı. 2016 Yılında petrol fiyatları gerileyince fatura 27.1 milyar dolar oldu.