ESG ve sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik, işverenler, yatırımcılar, tüketiciler ve ülkeler üzerinde giderek artan bir etkiye sahip. Daha önceden “olmasında fayda var” diye kabul ettiğimiz bazı konular, süreçler, günümüzde şirketlerin uzun vadeli ekonomik başarısı için vazgeçilmez görülüyor. Sürdürülebilirlik, süreçlerin tasarlanması ve yürütülmesinde merkezi bir rol oynuyor.
Bir şirketin faaliyetlerinin çevre ve toplumu nasıl etkilediği ve bunun iş yapış şekillerine olan katkısı ilk olarak odaklanılması gereken konular arasında yer alıyor. Bugün geldiğimiz noktada sürdürülebilirlik, bir şirketin değişen dünya ve rekabet koşullarında geleceğini belirliyor. Müşteriler, yatırımcılar ve genel olarak toplum, artık finansal göstergelerin de ötesinde, sürdürülebilir değer yaratan konularla daha çok ilgilenmeye başladı.
Kurumlardan iş modellerinin ekolojik ve sosyal etkilerini belirleyip, bu durumu sürdürülebilir kalkınma ile yöneterek sorumluluk almaları bekleniyor. Son yıllarda, kurumların çevresel ve sosyal konularda duyarlı ve sorumluluk sahibi olmalarının beklenmesi, yatırımcıların bu konuya önem vermesi ESG’yi de gündeme getiriyor.
ESG nedir?
ESG (Environmental, Social, and Governance) Çevresel, Sosyal ve Yönetişim'in kısaltmasıdır. Bir şirketin çevresel, sosyal ve yönetim uygulamalarının, etkilerinin ve bu değerlendirmelere göre ilerlemesinin incelenmesini ifade eder.
Yatırımcı gözünde ise ‘’ sosyal sorumluluk sahibi’’ şirketleri ararken dikkate aldığı bir dizi kriteri içerir. Sermaye piyasaları, kuruluşları değerlendirmek, performans ve potansiyeli hakkında değerlendirme yapabilmek için ESG’yi kullanır.
ESG, kuruluşların çevre, toplum ve yönetim organları üzerindeki olumsuz etkiyi sınırlamak veya olumlu etkiyi artırmak için uyguladığı bir dizi uygulama (politikalar, prosedürler, ölçümler gibi) olarak tanımlanabilir.
Etik, sürdürülebilir ve kurumsal yönetim prensipleri, finansal olmayan performans göstergeleri olarak kabul edilir. ESG kavramı bir bütün olarak kendi içinde farklılıklar gösterse de bazı ortak temaları bulunuyor. Environmental, çevresel sürdürülebilirliği vurguluyor. Kurumun iklim krizi, karbon ayak izi gibi konulara olan bakış açısı ve politikaları örnek verilebilir.
Social, bir kurumun sosyal etki yaratan davranışlarını ve etik kuralları içeriyor. Bu duruma bir şirketin, yasal olarak uyması gereken kurallara uygun davranmayan işçi çalıştıran tedarikçiden mal ve hizmet almaması gerekliliği veya farklılık ve çeşitliliğe yönelik çalışan politikaları oluşturması, bu çalışanları elde tutma politikaları uygulaması, sosyal adaletsizliklere duyarlı politikalar uygulaması gibi örnek verilebilir.
Governance, ESG ilkelerini benimseyen şirketlerin yüksek kaliteli yönetişime sahip olması ile ilişkilidir. Yönetişim, üst düzey kurumsal liderlerin işe alınması ve işten çıkarılması, yönetici maaşları ve ortaklara ödenen temettüler ile ilgili olarak yetkin ve nitelikli bir yönetim kurulu tarafından yürütülen gözetim ve denetimi içeriyor.
Yönetişim, aynı zamanda, bir şirketin liderliğini şeffaf ve hesap verilebilir yürütmeyi, adil ve sorumlu olmayı da gerektiriyor. Sürdürülebilirlik konusu, şirketler için ciddi bir çalışma gerektirmekle birlikte, sürdürebilirliğin raporlanması da en az finansal raporlama kadar kritik olacaktır.
Bu nedenle, görevlerin kapsamı göz önüne alındığında, birçok şirkette ESG için bağımsız iç organizasyon yapısının kurulması veya dışardan danışmanlık hizmeti alınması gerekecek. Sürdürülebilirlik gibi ESG de uzmanlık gerektiren, tüm kurumu ilgilendiren süreçleri kapsadığı için, kurumlarda İnsan Kaynakları, Hukuk, Denetim, Uyumluluk gibi departmanların entegre çalışması ile amacına ulaşacaktır. Kısacası, liderlerin bu rekabetçi dünyada, ESG liderliğindeki büyümeyi, farklılaşmayı ve değer yaratmayı gündemlerine almasının şart olduğunu düşünüyorum.