Makina ve teçhizat KDV teslimlerinde istisnası
7103 sayılı Kanun'la, Katma Değer Vergisi Kanunu'na (KDVK) eklenen geçici 39. maddeye göre, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek yeni makine ve teçhizatın, Sanayi Sicili Kanunu'na göre sanayi sicil belgesini haiz katma değer vergisi (KDV) mükelleflerine münhasıran imalat sanayiinde kullanılmak üzere teslimi 31/12/2019 tarihine kadar KDV'den istisna tutulmuştur. Bu istisna 1/5/2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu istisna hakkındaki genel bilgiyi ve görüşlerimi, 7103 sayılı Kanun Tasarı aşamasında iken yazmıştım. Bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul de, Gelir İdaresi Başkanlığı'nca hazırlanan bir tebliğ tasarısı ile belirmeye başlamıştır. Kısa zamanda Resmi Gazete’de yayımlanacağını düşündüğümüz taslakla belirlenen usuli esasları bu yazıma konu etmek istedim.
Bu istisna, 6948 sayılı Kanun'a göre sanayi sicil belgesini haiz KDV mükellefleri içindir. İstisna, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek yeni makina ve teçhizatın tesliminde uygulanacaktır. (Bakanlar Kurulu, istisna kapsamında teslim edilecek makina ve teçhizat listesini 30/4/2018 tarihli ve 2018/11674 sayılı kararname eki liste ile belirlemiştir. Bu liste 5 Mayıs günlü Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)
Dolayısıyla, sanayi sicili belgesi olmayanlara yapılan teslimlerde, Bakanlar Kurulu Kararı listesinde yer almayan makine ve teçhizat tesliminde veya münhasıran imalatta kullanılmayacak makine teçhizat alımlarında bu istisnanın uygulanması söz konusu olmayacaktır. İstisna “yeni” makina ve teçhizat teslimlerine tanındığından, istisna kapsamında teslime konu edilecek makina ve teçhizatın kullanılmamış olması gerekmektedir. Öte yandan makina ve teçhizatın aksam, parça, aksesuar ve teferruatları istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.
İstisna kapsamında makina ve teçhizat satın almak isteyen mükellefler, sanayi sicil belgelerini ibraz ederek alacakları makina ve teçhizatı imalat sanayiinde kullanacaklarına dair beyanlarıyla birlikte KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairesine başvuracaklar ve vergi dairesinden “istisna belgesi” alacaklardır.
Bu istisna kapsamında makine ve teçhizat alacak olanlar, söz konusu “istisna belgesi”nin onaylı bir örneğini satıcıya vereceklerdir. Satıcılar, istisna belgesi ekinin ilgili bölümünü fatura tarihi, numarası, mal miktarı ve tutarını belirtmek suretiyle onaylayacaklar ve bu belgeyi Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklamakla yükümlü olacaklardır. Teslim gerçekleştikçe alıcı ve satıcı alım/satım bilgilerini elektronik ortamda sisteme gireceklerdir.
İstisna uygulanan teslimler nedeniyle yüklenilen KDV, satıcılar tarafından indirim konusu yapılabilecektir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen KDV satıcılara talep edilmesi halinde iade edilecektir.
İstisna kapsamındaki makine ve teçhizatın ithalat yoluyla temin edilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilecektir. İstisna belgesindeki istisna kapsamında ithal edilen makina ve teçhizata ilişkin bölüm doldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi tarafından bu bölüm de onaylanacaktır.
İstisna kapsamında mal alan mükellefler, istisna belgesinin bittiği tarih itibarıyla istisna belgesini vergi dairesine ibraz ederek kapattıracaklardır. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan makina ve teçhizat listesinin satıcılar tarafından doldurulup doldurulmadığını ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapatacaktır.
İstisna kapsamında alınan makina ve teçhizatın, teslim tarihini takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde; imalat sanayii dışında kullanılması, elden çıkarılması veya kiralanması hallerinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlayacaktır.