Reel sektörün finansmanında yeni adım: Finansal yeniden yapılandırma

Haziran/2018 seçimleri öncesinden bugüne bölgesel ve uluslararası ilişkilerde yaşadığımız sorunların da etkisiyle reel sektörün finansmana erişiminde yaşanan zorluklar ile artan finansman maliyetleri, üretim ve pazarlamada iyi olan bazı firmaları da olumsuz etkilemiştir. İhracatçı firmalarımız, devlet destekleri, Türk Eximbank destekleri, kur artışı, yurtdışı pazar seçenekleri gibi fırsatlardan yararlanarak bu süreci daha kolay geçirebilmiştir.

Türkiye ekonomisinin ihtiyaç duyduğu seviyelerde büyüme oranı ve istihdam hacmini tekrar yakalayabilmek için finansmana erişimi ve finansman maliyetlerinin normalleştirilmesi öncelikli ve önemli bir konudur.

Bu çerçevede Hükümet yeni bir adım daha atmıştır. Para ve sermaye piyasaları ile ilgili kurumlar tarafından yapılan düzenlemelere ek olarak 19 Temmuz 2019 tarihli mükerrer Resmi Gazete'de yayınlanan 7186 Sayılı Kanunun 17’nci maddesiyle “finansal yeniden yapılandırma” düzenlemesi yürürlüğe girmiştir.

Amaç, finansal yeniden yapılandırmaya ihtiyacı olan borçluların; borçlarını geri ödeyebilir hale getirilmesi ve itihdama katkıda bulunmaya devam edebilmelerine imkan verilmesidir.

Bu amaçların sağlanacağına kanaat getirilmesi halinde borçlular için; ya aynı risk
gurubundaki diğer borçlularla bir bütün olarak ya da kısmen yeniden yapılandırma söz konusu olabilecektir. Dolayısıyla borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanamayacağına kanaat getirilen borçlular ise finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınamayacaktır.

Yapılan yasal düzenlemeye göre; borçluların aşağıdaki finans kuruluşlarına olan borçları yapılandırmaya konu edilebilecektir.

- Bankalar
- Finansal Kiralama Şirketleri
- Faktoring Şirketleri
- Finansman Şirketleri
- Diğer Finansal Kuruluşlar (Tahsilat amaçlı kurulmuş şirketler ile Yatırım Fonları dahil)

Finansal yeniden yapılandırma ile ilgili düzenlemeler 2 yıl süreyle geçerli olup süreyi 2 yıl daha uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır.

Bu süre içinde yapılandırma kararı verilebilmesi için,

- Borçlunun geri ödeme kabiliyeti kazanacağına kanaat getirilmesi şarttır.
- Borçlunun mali durumunun, bağımsız denetim kuruluşları, uzman kuruluşlar ya da borçlu kabul ederse alacaklı kuruluşlarca tespiti ve değerlendirilmesi yapılacaktır.
- Yapılan yasal düzenleme gereği BDDK tarafından yönetmelik çıkarılacaktır.
- TBB tarafından hazırlanacak ve alacaklı kuruluşlarca Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları imzalanacak.
- Borçlu ile alacaklı kuruluş(lar) arasında, kanun, yönetmelik ve çerçeve anlaşmalarına uygun Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi imzalanması gerekecek.

Kanunda, finansal yeniden yapılandırmanın kapsamı oldukça geniş tutulmuştur. Şöyle ki;

- Kredilerin vadesi uzatılabilecek, yenilenebilecek.
- İlave kredi verilebilecek.
- Anapara, faiz, temerrüt faizi, gecikme cezaları ile diğer feriler indirilebilecek, kısmen ya da tamamen vazgeçilebilecek.
- Teminatlar azaltılabilecek.
- Anapara, faiz veya kar payı alacakları kısmen veya tamamen iştirake çevrilebilecek.
- Krediler, tahsilat amaçlı kurulmuş şirketler ve yatırım fonları tarafından devir ve temlik alınabilecek.

Finansal yeniden yapılandırmanın kolaylaştırılması ile maliyetlerinin düşürülmesi için, özetle aşağıda belirtilen vergisel istisnalar ve bazı kolaylıklar getirmiştir.

- Yapılacak işlemler damga vergisi ve harçlardan,
- Yapılacak tahsilatlar BSMV’den,
- Kullandırılan ve kullandırılacak krediler KKDF’den,
- Alacaklılara varlıkların devir ve teslimleri KDV’den
istisna edilmiştir. Öte yandan alacakları kuruluşları varlık satışlarına yüzde 50-75 oranlarında kurumlar vergisi istisnası uygulanabileceği hükme bağlanmıştır.

Sözün özü; ekonominin çarklarının yeniden döndürülmesi, dardaki ve zordaki işletmelere can suyu verilmesi, ülkenin yatırım ve üretim ortamının iyileştirilmesi adına bu önemli düzenlemenin mevzuatta kalmaması ve hayata geçirilmesi adına bu düzenleme çok önemli. Eski “İstanbul Yaklaşımı” gibi tecrübeler de göz ardı edilmemeli.