Torba Kanun ve kanun koyma sanatı

VERGİ PORTALI
VERGİ PORTALI dunyaweb@dunya.com

TAYFUN ERCAN

Herkesi yakından ilgilendiren Torba Kanun 6552 Kanun numarasıyla yasalaşıp Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girdi. 6552 sayılı “İş Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun“ toplamda 66 farklı kanunu değiştirmiştir. Yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanun’un gerek çok sayıda kanunu değiştiriyor olması gerekse de herkesi yakından ilgilendiren bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümlerinin açık ve net olmayışı bu kanunun, kanun yapma tekniği bakımından eleştirel bir bakış açısıyla ele alınması gereğini ortaya çıkarmıştır. 

Kanun koyma sanatı, yürürlükteki mevzuatı iyi bilerek, toplumun beklentilerini ön planda tutarak, kural koymanın usullerine bağlı kalarak, basit, açık ve sistematik kural getirebilme ve bunu yazabilme becerisidir. Kural koyarken, kanun yapma tekniği bakımından, genel kural ve istisna ilişkisine, fıkra ve bent yapısına, başlıklarına, maddelerin sistematiğine, birbiriyle bağlantısına dikkat edilmelidir. Kanun yapma sanatı ve tekniği esasen çok hassas ve üzerinde durulması gereken bir konudur. 

Ülkemizde, son yıllarda yapılan kanunlara bakıldığında kanun yapma sanat ve tekniğine uyulmadığı gerçektir. Bu gerçeklik kendisini “Torba Kanunu” terimi ile de teyit etmektedir. Torba Kanun, genel yasama faaliyetlerinin ağır işleyen bölümünü devre dışı bırakıp hızlandırılmış şekilde yasalaştırmanın yapılmasını amaçlar. “Torba” kelimesi bir yandan taşıyıcılık işlevine bir yandan da gizeme işaret etmektedir. Zira, birbirinden farklı ve bağlantısız düzenlemeler yer aldığından bir belirsizlik söz konusudur. Genellikle Torba Kanun “çeşitli kanunlarda” ya da “bazı kanunlarda” şeklinde başlıklandırılmaktadır. 

Torba Kanun’un söz konusu olduğu durumlarda, Medeni Kanunu’nun 1’inci maddesinde yer alan “kanunun ruhundan/özünden” yine Vergi Usul Kanunu’nun 3’üncü maddesinde yer alan “Vergi kanunları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder” den bahsedilmesi neredeyse imkansızdır. Çoğu zaman hukuki ihtilafl arla ilgili kanun “yorum” tekniklerinden yararlanılması mümkün olmamaktadır. Torba Kanun, geleneksel komisyon sistemini devre dışı bıraktığından komisyonların uzmanlığından yararlanılmadan yasama faaliyeti tamamlanmaktadır. Ayrıca, Torba Kanun uygulaması, yasama hatalarının yapılmasına da neden olmaktadır. Diğer bir yünüyle de, 66 farklı kanunu etkileyen düzenlemeler bir torbaya sıkıştırıldığı için bireylerin bu kanuna tüm yönleriyle hakim olmasının güçlüğü açıktır. 

Hangi amaçla olursa olsun, Torba Kanun çıkarma yoluna başvurulması uzun vadede ciddi sorunları beraberinde getirecektir. Sivil toplum kuruluşlarının, uygulayıcıların ve bireylerin yasa yapım süreçlerine aktif bir şekilde katılması bakımından da Torba Kanun çıkarma yoluna başvurmaktan vazgeçilmesi faydalı olacaktır. Üzerinde geniş kamuoyunun tartışmasına imkan vermeyen bu tür bir yasama tekniğinden vazgeçilmesi demokratik hukuk devletine de katkı sağlayacaktır.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar