Türkiye için "Afrika fırsatı"
Bu yaz sıcağında ve bayram arifesinde bilinen kısır gündemlerin dışında daha önemli konulara yoğunlaşmak adına farklı bir konuyu ele almak istiyoruz.
Neredeyse 2 yıl sonra yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve ondan önce yine 2019 yılı içerisinde yapılacak yerel ve genel seçimler için şimdiden seçim totoların yapıldığını biliyoruz.
Bugünlerde yeni düşman (!) olarak algıladığımız ve giderek düşman hattını genişlettiğimiz bu günlerde siyaset adına yaşananları görüyoruz.
Biz bütün bu geçici kısır tartışmaların dışına çıkıp başka bir konu işlemek istiyoruz.
Konumuz Afrika…
Yeni fırsatların ülkesi, hayvanlar aleminin cenneti, sayısı milyarı aşan insanların ülkesi, halen tam olarak keşfedilmemiş dünya…
Biz Afrika'nın ekonomik boyutu üzerinde durmak ve Türkiye açısından önemini ortaya koymak için kanal oluyoruz. Kanal diyoruz, çünkü bu çalışmanın ve sunumun sahibi Ekonomi Bakanlığı.
Samimi olarak ifade etmek gerekirse Ekonomi Bakanlığı, özellikle son dönemlerde sektörlere, iş dünyasına, sivil topluma ve meslek örgütlerine yönelik samimi bilgilendirmelerini sürdürüyor. 15 Ağustos 2017 tarihli bu sunum da onlardan biri.
Rakamlarla Afrika…
- Afrika'da 54 ülke var.
- Bu ülkelerin nüfusu 1.2 milyar,
- Yüzölçümü 29 milyon kilometre kare, yaklaşık 37 tane Türkiye büyüklüğünde.
- Petrol rezervlerinin yüzde 7'si ve doğal gaz rezervlerinin yüzde 6'sı Afrika'da.
- Kıtanın toplam GSYİH tutarı 1.5 trilyon dolar. Dünyanın onüçte biri kadar.
- Afrika'nın ihracatı 335 milyar dolar, ithalatı 460 milyar dolar.
- 2016 yılı yabancı sermaye girişi 59.4 milyar dolar.
- Son 5 yılda giren yabancı yatırım tutarı ortalama 56 milyar dolar.
- Yabancı sermaye yatırımlarında öne çıkan sektörler: teknoloji ve telekominikasyon, madencilik ve petrol, tüketim malları ve perakendecilik, gayrimenkul ve inşaat.
- En çok yatırım çeken ülkeler: Angola, Güney Afrika Cumhuriyeti, Nijerya, Fas, Mısır, Botsvana, Kenya, Gana, Mozambik, Etiyopya, Tantanya.
- En çok yatırım yapan ülkeler ise ABD; Fransa, İngiltere, Çin, BAE, Japonya, İsviçre, İspanya.
***
Fırsatlarıyla Afrika…
- En ciddi ihtiyaç enerji. Kıtada 600 milyonun üzerinde kişiye elektrik ulaşmıyor.
- Artan şehirleşme ve yatırımlar dolayısıyla enerji talebi yüksek.
- Bu talep toplamda 605 TWh, Sahraaltı Afrika'da enerji talebi ise 352 TWh.
- Petrol rezervleri olan ülkeler: Batıda Nijerya, Angola, Gana, Ekvator Ginesi ve doğuda ise Uganda, Güney Sudan, Kenya, Mozambik, Tanzanya.
- Kıtanın kömür rezervi 120 milyar ton, bunun 36 milyarı Güney Afrika'ya ait.
- Açıkçası kıtada kömür var, fakat kömür rezervi keşifleri yok.
- Hidroelektrik enerji potansiyeli 283 GW, sadece yüzde 10'u kullanılabiliyor.
- Hidroelektrik potansiyeli olan ülkeler: Mozambik, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kamerun, Uganda, Etiyopya.
- Rüzgar enerjisi potansiyeli 1 300 GW. Kullanılan kısmı sadece 190 GW.
- Güneş enerjisinde çok zengin ve yılın 320 günü güneşli.
- Doğu Afrika'da da jeopermal enerji potansiyeli 10-15 GW civarında.
- Afrika, küresel turizmden yüzde 6 pay alıyor, muhteşem fırsatlar sergiliyor.
- Lojistik sektörü, kıta için çok yeni ve önü açık bir sektör görüntüsü veriyor.
- Bilgi ve iletişim teknolojilerinde fırsatlar sergileyen bir kıta.
- 26 Afrika ülkesinde sanayiye dayalı kalkınma stratejisi benimsenmiş durumda.
- Özellikle tarımsal sanayi, tekstil, madencilik, enerji sektörleri öne çıkıyor.
- Kentleşme ve zenginleşme ile birlikte artan tüketim malı talebi ve buna bağlı perakende sektöründe gelişme.
***
Türkiye için "Afrika fırsatı"
Önce Türkiye ile Afrika arasındaki ticarete bakalım.
- 2016 yılında Afrika ile yapılan dış ticaret hacmi 18 milyar dolar.
- Bu dış ticaret hacminin 11.4 milyar dolarını ihracatımız oluşturuyor.
- İhracatımızda makine ve ekipman, demir-çelik, motorlu taşıtlar öne çıkıyor.
- İhracatımızda Mısır, Cezayir, Libya, Fas, Tunus, Sahra altı Afrika başı çekiyor.
- Afrika'dan ithalatımız ise 6.6 milyar dolar.
- İthalatımızda mineral yakıtlar, motorlu taşıtlar, kıymetli taşlar öne çıkıyor.
- İthalatımızda Mısır, Güney Afrika Cumhuriyeti, Cezayir, Fas, Nijerya önde.
- Demek ki Afrika ile ticarette fazlamız var, yani ihracatımız daha fazla.
- 2016 sonu itibariyle Afrika'ya doğrudan yatırımımız 1.2 milyar dolar.
- Doğrudan yatırım yaptığımız ülkeler Cezayir, Fas, Mısır, Nijerya, Tunus, Senegal, Kamerun.
- Yatırımlarımızda ana metal sanayi, fabrikasyon ürünleri imalatı, inşaat, toptan ve perakende ticaret, tekstil ve giyim eşyası imalatı başı çekiyor.
- Müteahhitlerimiz adeta başarı hikayesi yazmış durumda.
- 1972-2017 arası yaklaşık 45 yılda kıtada toplam 60.4 milyar dolar değerinde ve 1 266 proje ile müteahhitlik hizmeti vermişiz.
- Sahraaltı Afrika'da 254 projenin değeri yaklaşık 12 milyar dolar.
Afrika ile siyasi veya uluslararası nitelikli sorunlarımız da yok sayılır.
Dolayısıyla, Türkexim önderliğinde finansman imkanlarıyla, yeni bilgilendirme ve destek mekanizmaları ile, barter gibi dış ticaret modelleriyle Afrika'ya kalıcı olarak yerleşmenin tam zamanı…