Vaatlerin gerçekleşmesi için gelir yeterli mi?
Hafta sonu Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ve parlamento seçimleri yapılacak. Seçimleri kazanabilmek için hem cumhurbaşkanı adayları hemde partilerin genel başkanları büyük vaatler verdiler. Seçmenlerde bunu adeta fırsata çevirdi. Resmen seçim ekonomisi kuruldu.
90’lı yıllarda koalisyon dönemi hastalığımız yine ortaya çıktı. Kim ne verirse ben 5 fazla vereceğim anlayışı ortaya konuyor. (Can çıkar huy çıkmaz atasözümüz boşuna söylenmemiş).
Kısa vadeli düşününce iktidara gelmek veya iktidarda kalmak için bu vaatler veriliyor. Acaba verilen vaatleri yerine getirmek için vergi gelirlerimiz buna yetecek mi veya bu vaatler gerçekten toplumun ihtiyacımı sormamız gerekirken bol keseden atmaya devam ediyoruz. Her kesime her gün piyangodan bir ikramiye çıkıyor.
Nerede ise vaatler arasında ay’a dört şeritli otoban bile verildi. Çok sevdiğim güzel bir söz var. Olmayan verilmez. Adeta olmayanı vermek için siyaset yapanlar yarışıyor. Sözün özü saadete gelelim.
Bu seçim döneminde verilen vaatlerin bütçeye getireceği yüke bakalım.
Sonra dolar kurunun neden yükseldiğini analiz edelim.
Kim ne vaatte bulundu?
Yukarıdaki tabloya bakıldığında çok ciddi anlamda vaatlerin maliyetinin olduğu görülüyor.Açık ve net olarak konuşmak gerekirse verilen vaatlerin yerine getirilmesi şu anki bütçe imkânları ile nerede ise imkânsıza yakın gözüküyor.
2018 yılı Merkezi Hükümet genel bütçe gelirleri toplam tahmini 685 milyar TL
2018 yılı Merkezi Hükümet genel bütçe gelirleri toplam tahmini 685 milyar TL. Vergi geliri tahmini ise 600 milyar TL. 2018 yılı bütçe verilerine baktığımızda yaklaşık olarak 67 milyar TL bütçe açığı verilmesi bekleniyor. Yaklaşık olarak Gayri Safi Yurt İçi hasılaya oranına baktığımızda %2 civarında olacağı bekleniyor. Adayların seçimlerde vaatleri bütçeye çok ciddi oranda yük getirecektir. Vaatlerden hesaplayamadığım asgari ücret üzerinden alınan gelir vergisi tahsilâtının kaldırılacağı vaadi ile öğretmen, polis, hemşire ve din görevlilerinin ek gösterge vaatlerinin emeklilere verilen bayram ikramiyesinden daha fazla bütçeye yük getirecek.
Bu veriler ışığında seçim kararı alındıktan sonra döviz kurlarında ortaya çıkan yüksek kur artışların, CDS primindeki yükselmenin sebeplerinin, bazıları diyor ki FED faiz artırımları ile bedava dağıtılan dolarların ABD ve gelişmiş ülkeler geri dönmesi olarak açıklanıyor. Evet doğrudur bu da bir sebeptir. Ama benim iddiam döviz kurlarındaki artışın sebebini 100 olarak kabul edersek bunun oranının %30 seviyelerinde olduğunu düşünüyorum.
Asıl sebebin ise iktidar ve muhalefetin bol keseden attıkları seçim vaatleri, sonucunda yıllardır övündüğümüz kamu maliyesindeki disiplinden uzaklaşmamız sonucunda çok ciddi bütçe açıklarının ortaya çıkma ihtimalinden kaynaklandığını düşünüyor ve iddia ediyorum.