Warren Buffett'a kulak vermek lazım!

DİDEM ERYAR ÜNLÜ
DİDEM ERYAR ÜNLÜ YAKIN PLAN didem.eryar@dunya.com

 

 

Harvard Business Review dünya genelinde 3 bin 143 CEO'yu değerlendirdi. Hem finansal kazanç hem de sosyal sorumluluk açısından en başarılı 100 CEO'yu seçti. Bu 100 CEO'nun arasında sadece 1 kadın var. Oysa Warren Buffet, dünyayı kadınlar kurtaracak diyor.
 
Küresel iş ortamında birçok CEO, kısa vadeli finansal sonuçlara odaklanmak zorunda kalıyor. Eğer çeyrek dönem sonuçları başarısız olursa, uzun vadeli geleceğe odaklanma fırsatı bile bulamadan, kendilerini devre dışı bulabiliyorlar. Oysa başarılı bir CEO olmanın anahtarı uzun vadeli performans sağlamak için basit ama dayanıklı bir yol belirlemekten geçiyor aslında.
 
Harvard Business Review bundan beş sene önce CEO'ların yaşadıkları bu zor durumu aşmaya yönelik bir proje başlattı. Projenin amacı atılması gereken adımları söylemekle sınırlı kalmayıp, bir tür performans ölçüm sistemi hazırlamaktı. Bu sistem sayesinde hem insanların uzun vadeli performans hakkında konuşmaları sağlanacak; hem de yönetim kurulları, yöneticiler, danışmanlar ve yönetim bilimcilerin CEO algısı ve tarifi değişecekti. Böylece şirketleri için uzun vadeli değer yaratan CEO'lara ışık tutulmuş olacak ve bu CEO'lar diğer CEO'lara örnek oluşturacaktı.
 
Harvard Business Review bu performans ölçüm sistemini 2010 yılı Ocak-Şubat sayısında yayımladı. Dünya genelinde 2 bin CEO bu sistem doğrultusunda değerlendirildi.
 
Aynı performans ölçüm sisteminin yeni versiyonu ise 2013 yılının ilk sayısında yer alıyor. Bir öncekine göre, bu sene uygulanan performans sisteminin iki farklı boyutu var. Birincisi, CEO'ların gerçekten tüm dünyadan seçilmiş olması. İkincisi ise, şirketlerin sadece finansal başarısının değil, fakat aynı zamanda kurumsal sosyal sorumluluk performansının da değerlendirmeye dahil edilmesi. Değerlendirme yapılırken üç konu dikkate alınıyor:
 
1. Her CEO'nun ilk işe başlama gününden son güne kadar gösterdiği uzun vadeli performans: Bu süreçte şirketin hisse değeri ve piyasa kapitalizasyonunun ne kadar arttığı belirleniyor.
 
2. İşin küresel boyutu: 2010 yılında S&P Global 1200 ve BRIC 40 listeleri dikkate alınırken, bu sene S&P CNX 500, Şangay ve Şenzen Borsaları ve MSCI Yükselen Piyasalar Latin Amerika Endeksi de dahil edildi. 2010 yılında bin 999 CEO'nun performans değerlendirilmesi yapılmıştı. Bu sene ise 3 bin 143 CEO değerlendirmeye alındı.  
 
3. Objektif olmak: Diğer CEO değerlendirmeleri, CEO'ların tanınmışlık düzeyini ve popülaritesini dikkate alıyor. HBR ise sadece performans verilerini, özellikle de hisse değeri artışını, ölçü alıyor. Bunun yanı sıra, satışlar, karlılık ve inovasyon rakamları gibi unsurları da dikkate alıyor. 
 
HBR'ın En Başarılı 100 CEO listesinde yer alan CEO'ların tamamı, görev süreleri boyunca şirleketin piyasa değerini 40.2 milyar dolar artırmayı başarmış isimler. 
İlk 100 ile son 100 arasındaki fark ise oldukça dikkat çekici. Son 100 CEO'nun neden olduğu ortalama piyasa değeri kaybı 13.6 milyar dolara ulaşıyor. 
 
Rakipsiz Jobs
 
Son 17 yılın en başarılı CEO'su şüphesiz Steve Jobs. Apple'ın eski CEO'su Jobs, 2010 yılında da HBR listesinin birinci sırasındaydı. 1997-2011 yılları arasında Apple'ın piyasa değeri 359 milyar dolar yükseldi.Şirketi hisse değeri ise yılda ortalama yüzde 35 büyüme gösterdi. HBR'ye göre bu başarı daha uzun bir süre rakipsiz kalmaya devam edecek.
 
Jobs'un arkasından, Amazon CEO'su Jeff Bezos deliyor. 2010 yılında yedinci sırada olan Bezos, bu sene ikinci sırada. Bezos liderliğindeki Amazon'un değeri 111 milyar dolar artış gösterdi. Online satış sitesi olan Amazon, son senelerde bulut temelli bilişim hizmetlerine girdi. Şirketin satışları 2011 yılında yüzde 40 artış gerçekleştirdi.
Harvard Business Review listesinde 3. sırada Güney koreli Samsung Electronics'in CEO'su Yun Jong-Yong; dördüncü sırada Brezilyalı madencilik şirketi Vale'in CEO'su Roger Agnelli; beşinci sırada ise ABD'li sağlık şirketi Gilead Sciences CEO'su John C. Martin geliyor.
 
Sosyal sorumluluk olmadan asla
 
Bu arada yönetim liderleri şirketlerin artık sadece finansal başarı göstermelerinin yeterli olmadığını düşünüyorlar. Şirketlerin başarılı olabilmeleri için yaşadıkları topluma; çevreye ve çalışanlarına katkı sağlamaları gerekiyor. Bu gerçekten iyi bir haber. Fakat araştırmada ortaya çıkan kötü bir de kötü var. O da, finansal performans ile sosyal-çevresel performans arasında bir ilişki olmaması. Finansal olarak başarılı sonuçlar sergileyen şirketlerin, sosyal ve çevreye yönelik stratejileri başarısız, ya da yetersiz olabiliyor. Ama tabii ki istisnalar da yok değil. Değerlendirilen CEO'ların yüzde 5'i hem finansal açıdan hem de sosyal-çevresel performans açısından başarılı bir grafik çiziyor. Bunun en başarılı örnekleri arasında Fransız Danone CEO'su Franck Riboud; İtalyan Natura CEO'su Alessandro Carlucci yer alıyor. 
 
Carlucci ve Riboud kendi sanayilerinin temel çevresel ve sosyal sorunları ile yüzleşip, şirket stratejilerini bu yönde geliştirdiler. Carlucci ormanların kesilmesi ve fakirlikle; Riboud ise obezite ve sağlıksız gıda tüketimi ile mücadeleye odaklandı. 
 
9. sırada bir kadın CEO
 
HBR listesindeki en başarılı kadın CEO, dokuzuncu sırada yer alan eBay CEO'su Meg Whitman. 
 
Değerlendirmeye alınan CEO'lar arasında kadın CEO'ların oranı sadece yüzde 1.9. İlk 100'e giren tek kadın ise Whitman. 
 
Oysa dünyaca ünlü yatırımcı Warren Buffet, dünyayı kadınların kurtaracağına inanıyor. Buffet'a göre ABD ekonomisinin geleceği, iş dünyasında kadın potansiyelini değerlendirip değerlendirememesine bağlı.  
 
Buffet, "Umut vadeden gelecek cinsiyet eşitliğinden geçiyor. Yeteneklerimizin sadece yarısını; yani erkekleri, kullanarak neler yaptığımızı görüyorum ve geleceğe güveniyorum" diyor.
 
Buffet'a kulak vermek ve geleceğe güvenmek için ilk 100'de dafa fazla kadın CEO görmek umuduyla.... 
 
Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar